مجموعه آثار ط-صدرا - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 4 صفحه : 825

[ جلد چهارم ]	25
[ ادامه نبرد حق و باطل ]	25
توحید	25
مقدمات	25
ایمان به غیب	25
مقدمه اول : عمده در مسأله توحید، طرح صحیح مسأله است	26
جواب یک اشکال	27
اشیاء از جهت وجود دوگونه اند	28
مقدمه دوم : آیا وجود خدا اثبات پذیر است؟	31
مقدمه سوم : توحید، ارتباطی با متناهی یا نامتناهی بودن زمان و مکان ندارد	34
[ راههایی اثبات وجود خدا ]	39
1. راه فطری	40
راه فطرت در قرآن	41
راه فطرت در کلام عرفا	42
راه فطرت از نظر علمای جدید	43
تقویت حس خداجویی	49
2. راه علمی یا شبه فلسفی	50
تقسیم راههای شبه فلسفی به سه راه	51
اقسام سه گانه راههای شبه فلسفی در قرآن	51
تبیین راههای شبه فلسفی با مثال	51
راه فطرت مورد تأیید قرآن است	60
برهان نظم	62
معنی نظم در خلقت	62
مادّیون، منکر نظم فاعلی نیستند	63
نظمِ ناشی از علت غایی	64
آیا در خلقت عالم، نظم ناشی از علت غایی وجود دارد؟	65
نقش علم در برهان نظم	66
نقد کتاب « راه طی شده »	67
نظم ناشی از علت غایی	78
یادآوری نقد بر کتاب راه طی شده	79
آیا تصادف در عالم وجود دارد؟	80
از نظر کلی، تصادف در عالم وجود ندارد	82
تقریر قدما برای برهان نظم	83
برهان هدایت	85
برهان هدایت در قرآن	85
جبر علّیت	87
هدایت و نظم دو مقوله اند	95
فرق اصل نظم و اصل هدایت	96
تفکیک خلق و نظم و هدایت در قرآن	98
1. آیات سوره طه	98
2. آیات سوره اعلی	98
3- آیه سوره شعراء	99
4. آیات سوره علق	99
طرح مسأله هدایت به شکل فلسفی	100
اصل انطباق با محیط	101
هدایت در جمادات	103
1. دیدگاه قرآن درباره هدایت در جمادات	103
2. نظر علوم درباره هدایت در جمادات	103
هدایت در حیوان و انسان	105
علتهای چهارگانه	111
علت غایی	112
مناط وجود علت غایی	112
ماده ابتکار ندارد	113
ابتکار و انتخاب در ذی حیاتها	114
نمونه هایی از هدایتهای مرموز در حیوانات	116
الهامات اخلاقی در انسان	118
تعبیر دیگری از قرآن	120
علم اشراقی	123
منشأ علوم استدلالی و تجربی، خودِ استدلال و تجربه است	123
حد وسط در استدلال منطقی	124
تبیین استدلال منطقی با دو مثال	124
تعریف فکر	125
الهام، عاملی دیگر در پیدایش علوم	125
الهام و اشراق از دیدگاه علمای قدیم	126
الهام و اشراق از دیدگاه علمای جدید	126
مکتب مشّاء و مکتب اشراق	129
علم اشراقی در قرآن و احادیث	129
رؤیا	131
ارزشِ درمانی خارج کردن خاطرات گذشته	132
ضمیر ناخودآگاه و رؤیا	133
رؤیای اشراقی	135
نقل دو رؤیا	135
رؤیا در قرآن	137
اثبات توحید از راه خلقت	139
حدوث و قِدم عالم	139
اختلاف نظر حکمای الهی و متکلمین	140
تقریر نظریه حکما	141
تلازم اعتقاد به خدا و حدوث زمانی عالم در افکار اروپاییها	142
نظر قرآن در باب حدوث و قدم عالم	142
در قرآن خلقت آدم به عنوان مسأله ای اخلاقی ذکر شده نه مسأله ای توحیدی	144
تغییر شکل یا پیدایش؟	144
طرح یک سؤال در زمینه بقای ماده و انرژی	146
حرکت جوهری	147
پیدایش عالم و حرکت جوهری	148
معنی حدوث و خلقت در بحث ما	153
از نظر حکمای الهی لازم نیست کل عالَم حدوث زمانی داشته باشد	154
از نظر حکمای الهی حدوث ذاتی کافی است برای مخلوقیت	154
3. راههای عقلانی و فلسفی	171
برهان ارسطویی ( یا برهان محرّک اوّل )	172
خدشه ای که اخیرا بر این برهان وارد کرده اند	173
جواب	173
برهان سینوی	174
بیان خواجه نصیر	176
براهین فلسفی، مکمل راه نظم و راه خلقت و راه هدایت	180
عدم توانایی علمِ تنها بر اثبات وجود خدا	184
برهان وجودی آنسلم	187
فرضیه دکارت	188
کلام بوعلی در ردّ این فرضیه	189
کلام دکارت در اثبات وجود خدا	189
سخن کانت در ردّ برهان وجودی	190
برهان صدّیقین ملاصدرا	192
1. تاریخچه اصالت وجود	192
2. اصالت وجود	193
توحید و فرضیه تکامل انواع	197
آیا درباره پیدایش انواع فقط دو فرضیه وجود دارد؟	197
نظریات مختلف درباره پیدایش انواع :	199
1. نظریه تبدل انواع	199
2. نظریه خلقت	199
3. نظریه قدمت انواع	200
بررسی نظریه سوم	201
بررسی نظریه اول و دوم	201
اشتباه طرفداران تبدل انواع	202
اشتباه طرفداران بی سواد خداشناسی	202
ارتباط مسأله تکامل انواع با برهان نظم	202
نظریه لامارک	203
نظریه انطباق با محیط	207
نقد نظریه لامارک	207
خلاصه بررسی اصول نظریه لامارک	209
اصول داروین	210
توحید و فرضیه تکامل انواع	213
چرا فرضیه تبدل انواع را ناسازگار با توحید دانسته اند؟	213
پایه فکر داروین	216
تأثیر نظریه مالتوس بر داروین	217
اصل دیگر داروین	217
نقطه برخورد نظریه داروین با برهان نظم	218
اعتراف داروین به وجود قوه فعّاله ماوراءالطبیعی	221
بدنامی اصل توجه به غایت، نزد اروپاییها	221
داروین و لامارک جریان واقعی طبیعت را حس می کرده اند	222
ایرادی که به فرضیه لامارک و داروین گرفته شده است	223
راز تکامل	224
توحید و مسأله شرور	231
طرح مسأله شرور در کلام حکما به مناسبت ردّ ثنویه	233
طرح مسأله شرور در کلام حکما به مناسبت بحث از عدل مبدأ عالم	233
مراحلی که در حل مسأله شرور طی شده	234
جواب اجمالی شخص متدین به مسأله شرور	234
ماهیت شرور	235
تلقی اشتباه برخی از این مسأله	236
تحلیل ماهیت شرور، فقط اشکال ثنویه را رفع می کند	237
تفکیک ناپذیری خیرات و شرور	238
اداره عالم بر اساس قانون کلی	239
غلبه خیر بر شرّ در نظام عالم	240
شباهت مراتب هستی با مراتب اعداد	241
توحید و مسأله شرور	247
خلاصه بحث گذشته	247
مرحله سوم : شرور، مقدمه خیراتند	248
قسم اول از شرور : فناها	249
حکمت فناها	249
حکمت مرگ از زبان بابا افضل کاشی	251
قسم دوم از شرور : تفاوتها و تبعیضها	253
جهت اول در باب تفاوتها : تفاوتها ذاتی اشیاء است	253
جهت دوم در باب تفاوتها : زیباییها مدیون زشتیهاست	254
قسم سوم از شرور : سختیها و شدائد	255
مصائب، عامل تکاملند	255
در فرهنگ قرآن، خدا خالق همه چیز است	265
راز اختلافها و تفاوتها در قرآن	267
اشاره قرآن به تفکیک ناپذیری خیر و شر در جریان خلقت آدم	269
فواید شرور در لسان قرآن	271
1. فایده مرگ	271
2. فایده مصائب و شدائد	272
آزمایش و امتحان	273
فلسفه اصلی امتحان و آزمایش	274
شیطان از نظر قرآن	274
نقل یک رؤیا در مورد شیخ انصاری	276
ضرورت وجود شیطان از نظر نظام کلّی عالم	278
[ نبوت ]	287
راههای اثبات نبوت	287
« نبی » و « رسول »	289
نیاز به رسالت	290
وحی [ یا دستور الهی ]	293
نظریه عامیانه	293
نظریه روشنفکرانه	294
نظریه سوم	295
راههای اثبات نبوت	309
سبک کلامی در اثبات نبوت	310
سبک فلسفی	311
راه دیگر در اثبات نبوت	314
نقد نظر مهندس بازرگان	316
راههای اثبات نبوت	331
پایه استدلال حکما	331
ریشه قرآنی بیان حکمای اسلام	333
وحی	337
موارد استعمال وحی در قرآن نظر اقبال درباره وحی	338
وحی انبیاء	340
مشخّصات وحی انبیاء	346
1. درونی بودن	346
2. معلم داشتن	347
3. استشعار	348
4. ادراک واسطه وحی	348
فرضیه حکمای اسلام درباره وحی	349
تجربه ای در دوره طلبگی	351
نزول چیست؟	353
معجزه	359
معجزه چیست؟	359
ایراد بر کلمه « معجزه »	360
نظریات در باب معجزه :	364
نظریه تأویل	364
نظریه اشاعره	365
نظریه سوم	369
آیاتی که پیروان نظریه اول به آن استدلال کرده اند	371
تفسیر این آیات	372
توضیح نظر اشاعره	379
بررسی این نظریه : اشکال معجزه از طریق فلسفه است نه علم	382
نقد نظر اشاعره	384
نظر علامه طباطبائی ( ره )	387
معجزه، حکومت یک قانون بر قانون دیگر است	390
دو نظریه درباره معجزه :	394
1. معجزه فعل مستقیم خداست	394
2. معجزه فعل پیغمبر است به اذن خدا	395
آیاتی که گروه دوم به آن استناد کرده اند	396
بیان علامه طباطبائی ( ره )	399
درمان روانی	413
داستان درمان امیر سامانی	413
خواب مصنوعی و کشف شعور باطن	415
داستان دکتر معین	416
داستان حاج شیخ حسن علی اصفهانی	418
شاهدی از قرآن	420
گوستاو لوبون و خواب مصنوعی	421
احضار ارواح	422
دو نظریه درباره روح	433
سخن بوعلی	434
جهان ملکوت	436
سلیمان و ملکه یمن	438
توأم بودن علم و قدرت	439
خلاصه بحث	440
مکاشفه مرحوم آقا سید جمال گلپایگانی	441
پایه سوم معجزه : تقوا	443
اعجاز قرآن	447
نبوت عامّه و نبوت خاصّه	447
تحدّی قرآن	448
مزایای قرآن بر معجزات دیگر	449
1. از نوع سخن بودن	449
2. قابلیت بقا	449
ماهیت ادعای قرآن	450
فصاحت و بلاغت	452
قرآن و تعابیر شاعرانه	453
قرآن و تشبیهات	454
مقایسه قرآن و نهج البلاغه از نظر فصاحت	455
داستان قرآن درباره ولید بن مغیره	463
بیان جدید مؤلف	465
اعجاز قرآن از جنبه علمی و فکری	465
سخن پیغمبر اکرم درباره قرآن	468
سبک بیان قرآن	469
معارضین قرآن	470
آهنگ پذیری قرآن	471
سخن طه حسین	473
حلاوت قرآن	475
اعجاز قرآن از جنبه فکری	483
قرآن و « منطق »	486
منشأهای خطای ذهن از نظر قرآن	489
1. پیروی از ظنّ و گمان	489
2. تقلید از گذشتگان	491
3. سرعت در قضاوت	492
4. هوای نفس	493
5. پیروی از کبَراء	493
اعجاز قرآن از نظر بیان توحید و معارف ربوبی	497
تنزیهات خدا در قرآن	499
توصیفات خدا به عظمت و جلال در قرآن	503
قرآن خدا را به زیباترین وجه توصیف کرده است	514
نمونه ای از عشق به خدای قرآن	517
رابطه انسان و خدا در قرآن	518
وجدان اخلاقی از نظر قرآن	520
منطقی ترین بیان برای خداشناسی در قرآن	521
[ معاد ]	529
کلّیاتی درباره مسأله معاد	529
چرا معاد جزء اصول دین است؟	530
پیوستگی زندگی دنیا و زندگی آخرت	531
تعبیر قرآن در مورد پیوستگی زندگی دنیا و زندگی آخرت	532
تفسیرهای گوناگون درباره معاد	534
1. اعاده معدوم	534
2. عود ارواح به اجساد	535
4. عود ارواح به خداوند با کیفیت جسمانی	537
5. تجدید حیات مادی به شکل دیگر	538
ماهیت « مرگ » و وجود عالم برزخ از نظر قرآن	547
قطعیت قیامت کبری از نظر قرآن	548
فاصله مردن تا قیامت	549
مرگ در منطق قرآن	549
آیاتی که از مرگ، تعبیر به « توفّی » کرده است	550
آیات مربوط به شهدا	551
آیاتی که مکالمه میان فرشتگان و مردگان را بیان می کند	553
آیاتی که راجع به اشخاص است	554
آیات سوره مؤمنون	555
آیات سوره واقعه	555
آیات سوره فجر	558
آیه سوره غافر	559
نتیجه گیری از آیات قرآن	559
استدلال امیرالمؤمنین به آیه قرآن	567
استدلالهای قرآن در مورد قیامت	569
استدلالهای فلسفی و کلامی قرآن بر قیامت	570
آیات سوره مؤمنون	570
آیات سوره دخان	571
آیات سوره جاثیه	572
آیات سوره ص	573
آیات سوره انبیاء	573
منطق قرآن در آیات مذکور	573
بیان اهل کلام	574
نقد بیان اهل کلام	574
معنای عبث نبودن خلقت	575
بیان اول	575
بیان دوم	576
استدلالهای قرآن در مورد قیامت	586
غایت	587
غایت فاعل	587
غایت فعل	588
خدا و مسأله غایت	588
هدفدار بودن خلقت	589
تقریر استدلال قرآن	589
قولی دیگر در بیان استدلال قرآن	591
روح	605
روح در نهج البلاغه	606
روح در کتاب « راه طی شده » و « ذرّه بی انتها »	610
طرح دو سؤال	613
آیا مسأله روح یک فکر یونانی است؟	614
عقیده حکمای اسلامی درباره روح	614
مقصود از « روح » در آیه سوره اسراء	615
« روح » در قرآن	620
تعریف شی ء به علل داخلیه یا علل خارجیه	624
تعریف روح به خدا	625
« امر » در قرآن	625
وجهه خلقی و وجهه امری انسان	627
روح، وجهه امری انسان	628
ریشه های علمی فکر روح	629
« قوه » در انسان	630
عنصر سوم در کتاب « ذره بی انتها »	631
بررسی نظریه « عنصر سوم » کتاب ذرّه بی انتها	641
مادّه و قوّه در کلام قدما	641
« عنصر سوم » در کتاب ذره بی انتها	642
« ذره بی انتها »: تکامل موجودات زنده، نشانه دخالت عنصر سوم	642
« ذرّه بی انتها »: پیدایش انسان، نشانه دخالت عنصر سوم	644
« ذره بی انتها »: خصوصیات انسان، نشانه دخالت عنصر سوم	647
« ذره بی انتها »: ظرفیت آرزویی نامحدود انسان، نشانه دخالت عنصر سوم	651
انسان طالب کمال مطلق است	652
ایراد برخی افراد بر بهشت	653
جواب ایراد	653
عرفا : مطلوب واقعی انسان خداست	654
سؤالاتی راجع به عنصر سوم « ذره بی انتها »	655
بررسی نظریه عنصر سوم کتاب ذره بی انتها	661
مسأله تکامل	665
تکامل تدریجی حیات	667
تکامل و انحراف علم	668
ادامه مباحث اصلی معاد	670
نظریات مختلف درباره معاد	670
نظر ملاصدرا هم معاد قرآن را توجیه نمی کند	674
سؤالی از مهندس بازرگان	676
بقای شخصیت در قیامت	685
دو نوع جهان	685
دنیا، حکومت اسباب و مسبّبات؛ آخرت، حکومت اراده	686
دار تکلیف و دار جزا	687
تجسم اعمال	687
مسأله بقای ماده و زندگی جسمانی در آخرت	688
اصل چهارم و پنجم و ششم مذکور در کتاب ذره بی انتها	689
بقای شخصیت	690
نقد نظرات مهندس بازرگان	691
بقای شخصیت در قیامت	700
فرق شخص و شخصیت	701
در قیامتْ وحدت شخص مطرح است	701
روح، ملاک تشخص انسان	701
منکر روح از توجیه بقای شخص در قیامت عاجز است	703
« من » در سخن دکارت	704
نقد نظریات مهندس بازرگان در مسأله بقای شخص	706
[ امامت و رهبری ]	713
معانی و مراتب امامت	713
معنی امام	713
شؤون رسول اکرم صلی الله علیه و آله	714
امامت به معنی رهبری اجتماع	716
امامت به معنی مرجعیت دینی	717
امامت به معنی ولایت	719
حدیثی در باب امامت	721
امامت در قرآن	722
امامت و بیان دین بعد از پیغمبر صلی الله علیه و آله	725
طرح غلط مسأله	725
حکومت یکی از شاخه های امامت است	727
امام، جانشین پیغمبر است در بیان دین	728
حدیث ثَقَلَین و مسأله عصمت ائمه ( علیهم السلام )	729
منع کتابت حدیث	731
استفاده از قیاس	731
قیاس از نظر شیعه	732
با وجود معصوم جای انتخاب نیست	733
مسأله ولایت معنوی	734
اهمیت حدیث ثقلین	735
حدیث غدیر	735
بررسی کلامی مسأله امامت	737
تعریف امامت	739
دلیل عقلی شیعه در باب امامت	739
امام یعنی کارشناس امر دین	740
مسأله عصمت	741
مسأله تنصیص	742
بررسی نصوصی از رسول اکرم که ناظر بر امامت علی علیه السلام است	744
داستان یوم الانذار	745
داستان ملاقات رئیس قبیله با پیغمبر اکرم	746
حدیث غدیر و تواتر آن	746
حدیث منزلت	748
آیه	753
و مسأله امامت	753
بررسی آیه	754
فرق اکمال و اتمام	755
مقصود از « الیوم » کدام روز است؟	756
نظریات مختلف درباره « الیوم »	757
بیان شیعه	761
محکمات و متشابهات	763
امامت در قرآن	773
وضع خاص آیاتی که درباره اهل بیت است	774
آیه تطهیر	774
نمونه دیگر : آیه « الْیوْمَ اکمَلْتُ ...»	776
رمز این مسأله	777
شواهد تاریخی	778
آیه « انَّما وَلِیکمُ اللَّهُ ...»	779
سخن عرفا	780
امامت در شیعه مفهومی است نظیر نبوت	780
امامت در ذرّیه ابراهیم علیه السلام	781
ابراهیم علیه السلام در معرض آزمایشها	781
امامت عهد خداست	783
آیه دیگر	784
مقصود از ظالم چیست؟	784
امامت از دیدگاه ائمه اطهار علیهم السلام	793
انسان چگونه موجودی است؟	794
اولین انسان در قرآن	794
روایتی از امام صادق علیه السلام	797
زید بن علی و مسأله امامت	799
دو حدیث دیگر از امام صادق علیه السلام	801
روایتی از حضرت رضا علیه السلام	801
نتیجه	803
اصل عدل در اسلام [ ( بیست گفتار )]	809
علت اصلی انحراف مسلمین از عدل اسلامی	809
بد تفسیر شدن عدالت	809
ریشه کلامی	810
عدل الهی	811
حسن و قبح عقلی	812
اثر عملی و اجتماعی بحث حسن و قبح	813
دلیلهای چهارگانه	815
استدلالهای شرم آور	815
پیروزی منکران عدل	816
واژه « سنّی »	816
عوام پسندی اندیشه اشعری	817
اشعری گری اسلامی و سوفسطائی گری یونانی	818
جنگ جمود و روشن اندیشی	819
علی، قربانی جمودها	819
خوارج	819
شرایط امر به معروف	821
عقیده خوارج در امر به معروف	823
مصائبی که خوارج برای اسلام به وجود آوردند	823

نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 4 صفحه : 825

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست