پیغمبر کسی را تعیین کرده یا نه؟ حال ببینیم استدلالهایی که شیعیان در این زمینه میآورند چیست؟

این استدلالها را ناچار باید به طور سربسته ذکر کنیم چون در این استدلالها اهل تسنن غالباً یا قبول ندارند که چنین نصوصی باشد (البته انکار مطلق هم نمیکنند ولی میگویند خبر واحد است نه متواتر) و یا معنی و مفهوم آنها را توجیه میکنند و میگویند معنیاش غیر از آنی است که شما میگویید.

بررسی نصوصی از رسول اکرم که ناظر بر امامت علی علیه السلام است

یکی این است که پیغمبر اکرم خطاب به اصحابش فرمود: سَلِّموا عَلی عَلِی بِامْرَةِ الْمُؤْمِنینَ [1] به علی سلام بدهید به عنوان امارت مؤمنان و امیرالمؤمنینی. این جمله مربوط به قضیه غدیر است. البته آن جمله حدیث غدیر را علیحده ذکر میکنند. اهل تسنن این جمله را به صورت متواتر قبول ندارند.

کاری که علمای شیعه بعدها کردهاند همین بوده که ثابت کنند این گونه احادیث متواترند. در تجرید بیش از این ذکر نشده و این حدیث، ارسال مسلّم گرفته شده است. شارح (ملا علی قوشچی) هم میگوید خیر، ما قبول نداریم که متواتر باشد، یک خبر واحد است، بعضی نقل کردهاند همه نقل نکردهاند.

کتابهایی نظیر عبقات و الغدیر کوشششان در این است که ثابت کنند این احادیث متواترند. در این دو کتاب، مخصوصاً الغدیر، ناقلان حدیث غدیر طبقه به طبقه از قرن اول تا قرن چهاردهم ذکر شدهاند. ابتدا شصت و چند نفر از طبقه صحابه پیغمبر را نام میبرد (البته از کتب اهل تسنن). بعد، از طبقه تابعین ذکر میکند که از صحابه نقل کردهاند. اینها تقریباً مربوط به قرن اول میشوند. در قرون بعد نیز طبقه به طبقه نقل کرده است. مخصوصاً کاری که در الغدیر صورت گرفته این است که از جنبه ادبی قضیه استفاده کرده و این، کار خیلی خوبی است. عبقات و کتابهای دیگر در این زمینه، بیشتر به نقل حدیثی تمسک کردهاند که در هر قرنی چه کسانی نقل کردهاند ولی الغدیر از جنبه ادبی هم استفاده کرده است چون در هر عصری هر مطلبی که در میان مردم وجود داشته باشد شعرا آن را منعکس میکنند. شعرا منعکس کننده آن چیزی هستند که در زمان خودشان هست. میگوید اگر مسأله غدیر مسألهای بود که به قول آنها مثلًا در قرن چهارم به وجود آمده بود، دیگر در قرون اول و دوم و سوم شعرا اینهمه شعر دربارهاش نگفته بودند. در هر قرنی ما میبینیم مسأله غدیر جزء ادبیات آن قرن است. بنابراین چگونه میتوانیم این حدیث را انکار کنیم؟! و این، از نظر تاریخی روش خوبی است. ما خیلی از اوقات برای اثبات وجود موضوعی در تاریخ، میرویم