responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 4  صفحه : 207

وجود داشته باشد یا وجود نداشته باشد، درجه حرارت چقدر باشد؛ یعنی کوه، این موجود جمادی، یک موجود صد در صد منفعل است و اثر را میپذیرد. نمیگویم کوه موجود فعال نیست، آن هم فعالیت دارد ولی این طور فعالیت ندارد که وقتی محیط رویش اثر میگذارد و برای بقای خودش نیاز به عوامل جدید داشته باشد، خودش را با عوامل جدید تطبیق بدهد و تغییراتی در خود ایجاد کند که آن تغییرات در جهت منافع و بقای وجود خودش باشد.

نظریه انطباق با محیط

بعد از لامارک نظریهای پیدا شده است به نام نظریه «انطباق با محیط». این نظریه هم خیلی قدیمی است. نظریه «انطباق با محیط» این طور نشان میدهد که در موجود زنده این خاصیت هست که اگر محیط برای زندگی او نامساعد باشد، با یک عامل مرموز- که چون غالبا از روی اراده نیست هرگز نمیشود تشخیص داد که چیست [1]- لاعَنْ شُعورٍ و لا عَنْ ارادَةٍ وضع داخل خودش را جوری میسازد که با محیط جدید سازگار باشد و خودش را منطبق میکند.

بنابراین لامارک و دیگران این جهت را اعتراف دارند که این طور نیست که عکسالعملی که موجود زنده در مقابل تأثیر محیط نشان میدهد تصادفی باشد [2]. عمده این است که محیط جدید نیاز جدید به وجود میآورد و نیاز جدید تغییرات جدید در حیوان به وجود میآورد، و تغییرات هم همیشه در جهت بقا و مصالح این موجود است.

نقد نظریه لامارک

همین جا اشکالاتی (به معنی کافی نبودن برای توجیه) به نظریه لامارک وارد میآید. به نظر شما اگر ما فقط نظرمان به تأثیر محیط و عادت و عمل و تکرار باشد، آیا مسأله حذف عضو قابل توجیه است؟ میگوید در اثر استعمالْ عضو پیدا میشود و در اثر عدم استعمال حذف میشود؛ هردو نارساست. در اثر استعمال، پیدایش بعضی از عضوها قابل توجیه نیست و در اثر عدم استعمال، حذف هیچ عضوی قابل توجیه نیست. این را من به صورت جزم هم نمیگویم، از شما


[1]. اگر از روی اراده باشد خیلی ساده است.

[2]. گاهی تصادفا محیط تغییری میدهد که به نفع موجود زنده است، مثل همان گردن زرافه که تا حدود زیادیهمین طور است. البته آنجا عمل، ارادی هم هست و خیلی عادی است؛ محیط و احتیاج ایجاب میکند که این حیوان گردنش را بکشد و خاصیت طبیعی کشیدن هم این است که کش بیاورد (البته در این هم خیلی حرف است)، بعد هم این تغییر با وراثت منتقل میشود. البته دیگران در این هم حرف دارند، ولی تا حدودی که لامارک بیان کرده خیلی ساده است.

نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 4  صفحه : 207
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست