اثبات توحید از راه خلقت

نظر به اینکه جناب آقای روزبه [1] میخواهند توضیحی در اطراف سؤالاتی که در جلسه قبل مطرح کردیم بدهند، برای اینکه سابقه ذهنی بهتر و بیشتری داشته باشند، بنده خلاصهای از آنچه که میخواهیم بدانیم عرض میکنم؛ ضمنا برای خود ما هم شاید مفید باشد.

صحبت ما در جلسه گذشته به مناسبت بحث توحید، درباره مسألهای بود به نام «حدوث اشیاء» که در قرآن به تعبیر «خلقت» آمده است. یکی از مسلّمات عقیده مذهبی هر فرد مذهبی این است که خدا را به عنوان خالق و آفریننده [2] همه اشیاء میداند. «آفریده است» یعنی به وجود آورده است. این تصوری است که ما از خلقت و حدوث اشیاء داریم.

معنی حدوث و خلقت در بحث ما

گفتیم که درباره خلقت یا حدوث اشیاء، یک وقت کسی دنبال این است که روز اوّلی که یکمرتبه در یک لحظه تمام عالم از کتم عدم به وجود آمد کی بود و آیا چنین لحظهای وجود داشته یا وجود نداشته است و هرچه که جلو برویم مخلوقات و موجودات، بودهاند. عرض کردیم که ما- به دلایلی که در هفته پیش گفتیم- دنبال این مطلب نیستیم؛ حالا لازم نیست دوباره دلایل آن را بیان کنیم. ما