وضع خودش است بدون آنکه تأثیری در وضع دیگری داشته باشد.

اینها [1] اموری است قطعی و مسلّم و پیغمبران آمدهاند برای اینکه مردم را به این مطالب دعوت کنند، مخصوصا این قسمت اخیر، چون جنبه تربیتی زیادتری دارد و بیشتر به مسأله دعوت مربوط است. لذا میبینیم قرآن (در درجه اول) و سایر آثار دینی اصرار فراوانی روی این مطلب دارند که آخرت دارالجزاء و خانه پاداش و کیفر است، پس مراقب عمل خودتان در اینجا باشید. حتی قرآن تعبیری دارد (که عدهای این تعبیر را حمل بر هیچ گونه مَجازگویی نمیکنند و عین حقیقت میدانند) که میگوید آنچه شما در این عالم عمل میکنید پیش فرستاده شما به عالم دیگر است. عدهای میگویند این یک تعبیر بلاغی و مجازی است؛ چون عمل ما آنجا فرستاده نمیشود؛ عمل (یعنی کار) یک حرکت است و این حرکت همین جا فانی و تمام میشود. ولی عدهای معتقدند که هر چه در این عالم پیدا شود، صورتی و حقیقتی در عالم دیگر پیدا میکند و این تعبیر قرآن عین حقیقت است که هر چه در اینجا عمل میکنیم چیزی در آنجا ایجاد کردهایم، پس چیزی را از اینجا به آنجا فرستادهایم.

تعبیر قرآن در مورد پیوستگی زندگی دنیا و زندگی آخرت

این تعبیر قرآن را ببینید! [2] در اواخر سوره حشر میفرماید: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ، ای اهل ایمان! تقوای الهی داشته باشید، از خدا بپرهیزید؛ [3] یعنی خودتان را از غضب الهی و از مخالفت فرمان الهی دور نگه دارید. وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ (تعبیر خیلی عجیبی است؛ وَ لْتَنْظُرْ امر است.) میفرماید:

و باید هر نفسی و هر کسی نظر کند و دقت کند در آنچه برای فردا میفرستد. این صریحترین تعبیری است که میشود در این زمینه کرد. وقتی میخواهد به ما بگوید در کار و عمل خودتان مراقب باشید، به این تعبیر میگوید: درباره چیزهایی که برای فردا پیش میفرستید دقت کنید.

درست مثل اینکه به آدمی که در شهری است و برای شهر دیگری که بعدها میخواهد برود در آنجا سکنی اختیار کند کالایی تهیه میکند و میفرستد، بگویند در این چیزهایی که قبل از خودت پیش میفرستی، دقت کامل بکن. بعد دو مرتبه میفرماید، وَ اتَّقُوا اللَّهَ، از خدا بترسید، از نافرمانی الهی پرهیز کنید. إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ [4] (اول به تعبیر «پیش فرستاده» گفت، حالا به تعبیر «عمل» میگوید) خدا آگاه است به اعمال شما؛ یعنی آنچه را شما میفرستید، خدا که آگاه است، پس