نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 4 صفحه : 816
نگفته که زبانش را که آلت جرم است ببرند؟ همچنین زناکار و ...
شرمآور است انسان در تاریخ بخواند عدهای پیدا شدند که خود را تابع قرآن میدانستند و قرآن اینهمه درباره عدل الهی، هم در نظام تکوین و هم در نظام تشریع، سخن گفته و اما این دسته در نفی حکمت و بیعدالتی نظام آفرینش و در بیحکمتی دستورهای اسلام داد سخن دادهاند.
پیروزی منکران عدل
از آن شرمآورتر اینکه پس از یک قرن زد و خورد و مباحثه و مجادله و فتنهها و خونریزیها عاقبت پیش بردند و فائق آمدند، سیاست وقت آنها را جلو انداخت.
این کار به دست متوکل عباسی صورت گرفت. متوکل این فکر را حمایت کرد، یا از آن نظر که موافق میل و سیاستش بود یا از آن نظر که نفهمید. در مروج الذّهب مسعودی مینویسد:
لمّا افضت الخلافة الی المتوکل امر بترک النظر و المباحثة فی الجدال و الترک لما کان علیه الناس فی ایام المعتصم و الواثق و امر الناس بالتسلیم و التقلید و امر الشیوخ المحدثین بالتحدیث و اظهار السنة و الجماعة [1].
همینکه کار به متوکل منتهی شد و به خلافت رسید دستور داد جلو بحثهای عقلی گرفته شود، دستور داد مردم در مسائل دین تعبد صرف داشته باشند، و حق فکر کردن و تعقل در دستورهای دین را از مردم گرفت. دستور داد شیوخ اهل حدیث که منکر اصل عدل بودند به کار نقل حدیث بدون اظهارنظر بپردازند و سنت و جماعت را اظهار کنند.
متوکل از شیوع فلسفه نیز که مدتی شایع شده بود به جرم اینکه بحث عقلی است جلوگیری کرد.
واژه « سنّی »
این نکته هم خوب است گفته شود: کلمه «سنی» که فعلًا در مقابل شیعه اصطلاح شده در سابق به این معنی گفته نمیشد، بلکه این کلمه را به آنهایی میگفتند که منکر اصل عدل و حسن و قبح واقعی اشیاء بودند، و چون عدلیه منحصر بود به شیعه و معتزله، و معتزله از زمان متوکل تحلیل رفتند و به صورت یک مکتب مشخص نتوانستند قد علم کنند و تنها متکلمین شیعه بودند که عقیده