responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 4  صفحه : 714

قرآن هم کلمه امام را در هر دو مورد اطلاق کرده است. در یک جا میفرماید: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یهْدُونَ بِأَمْرِنا [1] ما آنها را پیشوایان هادی به امر خودمان قرار دادیم. در جای دیگر میگوید: أَئِمَّةً یدْعُونَ إِلَی النَّارِ [2] پیشوایانی که مردم را به سوی آتش میخوانند. یا مثلًا درباره فرعون کلمهای نظیر کلمه امام را اطلاق کرده است: یقْدُمُ قَوْمَهُ یوْمَ الْقِیامَةِ [3] که روز قیامت هم پیشاپیش قومش حرکت میکند.

پس کلمه امام یعنی پیشوا. ما به پیشوای باطل فعلًا کاری نداریم، مفهوم پیشوا را عرض میکنیم.

پیشوایی در چند مورد است که در بعضی از موارد، اهل تسنن هم قائل به پیشوایی و امامت هستند ولی در کیفیت و شخصش با ما اختلاف دارند. اما در بعضی از مفاهیم امامت، اصلًا آنها منکر چنین امامتی هستند نه اینکه قائل به آن هستند و در فردش با ما اختلاف دارند. امامتی که مورد قبول آنها هم هست ولی در کیفیت و شکل و فردش با ما اختلاف دارند، امامت به معنی زعامت اجتماع است که به همین تعبیر و نظیر همین تعبیر از قدیم در کتب متکلمین آمده است.

خواجه نصیرالدین طوسی در تجرید امامت را اینطور تعریف میکند: «رِیاسَةٌ عامَّةٌ» یعنی ریاست عمومی.

شؤون رسول اکرم صلی الله علیه و آله

پیغمبر اکرم به واسطه آن خصوصیتی که در دین اسلام بود، در زمان خودشان به حکم قرآن و به حکم سیره خودشان دارای شؤون متعددی بودند؛ یعنی در آنِ واحد چند کار داشتند و چند پست را اداره میکردند. اولین پستی که پیغمبر اکرم از طرف خدا داشت و عملًا هم متصدی آن پست بود، همین بود که پیغامبر بود یعنی احکام و دستورات الهی را بیان میکرد. آیه قرآن میگوید: ما آتاکمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا [4] آنچه پیغمبر برایتان آورده بگیرید و آنچه نهی کرده [رها کنید]؛ یعنی آنچه پیغمبر از احکام و دستورها میگوید، از جانب خدا میگوید. پیغمبر از این نظر فقط بیان کننده آن چیزی است که به او وحی شده.

منصب دیگری که پیغمبر اکرم متصدی آن بود، منصب قضاست؛ او قاضی میان مسلمین بود، چون قضا هم از نظر اسلام یک امر گُتْرهای نیست که هر دو نفری اختلاف پیدا کردند، یک نفر میتواند قاضی باشد. قضاوت از نظر اسلام یک شأن الهی است، زیرا حکم به عدل است و قاضی آن کسی است که در مخاصمات و اختلافات میخواهد به عدل حکم کند. این منصب هم به نصّ


[1]. انبیاء/ 73.

[2]. قصص/ 41.

[3]. هود/ 98.

[4]. حشر/ 7.

نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 4  صفحه : 714
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست