وضع خاص آیاتی که درباره اهل بیت است

مطلبی که واقعاً رمزمانند است این است که به طور کلی در قرآن آیاتی که در مورد اهل بیت پیغمبر است و مخصوصاً آیاتی که لااقل از نظر ما شیعیان در مورد امیرالمؤمنین است، یک وضع خاصی دارد و آن اینکه در عین اینکه دلایل و قرائن بر مطلب در خود آیه وجود دارد ولی گویی یک کوششی هست که این مطلب در لابلای مطالب دیگر یا در ضمن مطلب دیگری گفته شود و از آن گذشته شود. این جهت را آقای محمدتقی شریعتی در کتاب خلافت و ولایت در ابتدای بحثشان نسبتاً خوب بیان کردهاند. البته دیگران هم این مطلب را گفتهاند ولی در فارسی شاید اول بار بیانی باشد که ایشان ذکر کردهاند. رمز مطلب چیست؟ ضمن پاسخ این سؤال جواب کسانی هم که میگویند اگر خدا میخواست که بر علی علیه السلام تنصیص بشود چرا اسمش در قرآن به صورت صریح نیست، داده میشود.

آیه تطهیر

مثلًا آیهای داریم به نام آیه تطهیر:

إِنَّما یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَ یطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً [1].

اگر ما باشیم و همین آیه و همین قسمت، میگوییم مفاد خیلی آشکاری دارد: خدا چنین اراده کرده است و میکند که از شما اهلالبیت پلیدی را زایل کند، پاک و منزّهتان بدارد، یطَهِّرَکمْ تَطْهِیراً شما را به نوع خاصی تطهیر و پاکیزه کند. تطهیری که خدا ذکر میکند معلوم است که تطهیر عرفی و طبّی نیست که نظر به این باشد که بیماریها را از شما زایل میکند، میکروبها را از بدن شما بیرون میکند. نمیخواهم بگویم این، مصداق تطهیر نیست، ولی مسلّم تطهیری که این آیه بیان میکند، در درجه اول، از آن چیزهایی است که خود قرآن آنها را رِجْس میداند. رجس و رُجز و این جور چیزها در قرآن یعنی هرچه که قرآن از آن نهی میکند، هرچه که گناه شمرده میشود، میخواهد گناه اعتقادی باشد یا گناه اخلاقی و یا گناه عملی. اینها رجس و پلیدی است. این است که میگویند مفاد این آیه، عصمت اهل بیت یعنی منزّه بودن آنها از هر نوع آلودگی است.

فرض کنید ما نه شیعه هستیم و نه سنّی، یک مستشرق مسیحی هستیم که از دنیای مسیحیت آمدهایم و میخواهیم ببینیم کتاب مسلمین چه میخواهد بگوید. این جمله را در قرآن میبینیم، بعد