نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 4 صفحه : 360
این است که دیگر دلیلی بر وجود خدا ندارند، در حالی که خدا را به عنوان پدیدآورنده اشیاء معتقدند، و معتقدند که هر چه در جهان طبیعت هست بلااستثناء حادث است و هر حادثی و پدیدهای پدیدآورنده لازم دارد یا لااقل یکی از راههای استدلال الهیون که از قدیم میرفتهاند همین راه بوده.
معلوم است که این تعریف که معجزه یعنی یک حادثهای پیدا شود خود به خود، بدون علت، بدون اینکه یک مبدأ و قوهای در به وجود آوردن آن دخالت داشته باشد، تعریف مغرضانه است و گذشته از اینکه دلیل الهیون در باب اثبات خدا را از میان میبرد، آیت هم برای نبوت هیچ پیغمبری نمیشود. اگر یک حادثه خود به خود به وجود آمده و هیچ قوهای در ایجاد آن دخالت نداشته، این چه ربطی دارد به اینکه دلیل شود که این شخص پیغمبر است؟! یک حادثهای خود به خود پیدا شده؛ این که معلوم است که حرف نامربوطی است. پس معجزه را چگونه تعریف کنیم؟
عرض کردم که کلمه «معجزه» اصطلاح متکلمین است و در قرآن به این تعبیر ذکر نشده یعنی همان چیزهایی که ما امروز معجزه میگوییم با کلمه «معجزه» بیان نشده، با کلمه «آیت» بیان شده است. آیت یعنی نشانه، یعنی چیزی که نشانهای باشد بر صدق دعوی این پیغمبر. چون این پیغمبر ادعا میکند که من اطلاع و علم و خبر خودم را از جهان دیگر آوردهام، معجزه آن چیزی است که دلالت کند بر رابطه و اتصال او با جهان دیگر. به عبارت دیگر او ادعا میکند که علم و اطلاع من از جهان دیگر است؛ معجزه دلالت میکند که او که از جنبه علم و معرفت اتصالش با جهان دیگر را ادعا میکند، از جنبه قدرت هم باید نشانهای از آن جهان بیاورد.
متکلمین از این نشانه تعبیر به «معجزه» کردهاند برای اینکه یکی از لوازم آیت بودن این است که مردمِ دیگر ناتوان و عاجزند از آوردن مثل آن، و پیامبران هم مردم را به صورت تعجیز مخاطب قرار میدادند، میگفتند اگر میتوانید، شما هم مثل این بیاورید. لهذا اسمش را گذاشتهاند «معجزه» یعنی چیزی که آشکار میکند ناتوانی دیگران را، چون میگویند یک معنی باب «افعال» آشکار کردن است. ولی این کلمه یک نارسایی دارد و آن این است که هر آیتی آشکار کننده ناتوانی دیگران هست یعنی دیگران در مقابل آن ناتوان هستند اما هر چیزی که دیگران در مقابل آن ناتوان باشند معجزه اصطلاحی یا به اصطلاح قرآن آیت نیست، چطور؟ این را من به صورت ایراد ذکر میکنم.
ایراد بر کلمه « معجزه »
بعضی اشخاص میگویند ما قبول میکنیم که پیغمبران معجزه آوردهاند و از آن جمله خود قرآن.
شما میگویید قرآن معجزه است به دلیل اینکه کسی مثل آن را نیاورده است. در هر رشته علمی یا
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 4 صفحه : 360