معجزه

بحث ما درباره «نبوت» رسید به مسأله- به اصطلاح متکلمین- معجزه، چون نبوت آن طوری که ما از قرآن کریم استنباط میکنیم با معجزه توأم بوده است یعنی هیچ پیغمبری نیامده است که مردم را به قبول دعوت خودش دعوت کند مگر آنکه دعوتش توأم با نوعی معجزه- و به تعبیر قرآن آیه و بینه- بوده است که ما راجع به فرق «آیه» و «بینه» و فرق ایندو با کلمه اصطلاحی «معجزه» بعد صحبت میکنیم. در باب معجزه به نظر میرسد ضرورت دارد که ما خیلی مشروحتر از هر مبحث دیگری وارد شویم. اولا معجزه چیست؟ ثانیا آیا معجزه به طور صریح در قرآن کریم وارد شده یا وارد نشده است؟ ثالثا نظریاتی که در باب معجزات گفته شده است، کلّی آن نظریات چیست؟ و در ضمن، اشکالاتی که در باب معجزه هست چه اشکالاتی است؟

معجزه چیست؟

اما اینکه معجزه چیست؟ حتما شما برخورد کردهاید که بعضی از افرادی که منکر معجزه هستند معجزه را طوری تعریف میکنند که از همان تعریف معلوم بشود که یک امر ناشدنی است. معمولا در کتابهای مادّیین این جمله پیدا میشود. در کتابهای دکتر ارانی من مکرر این تعبیرات را دیدهام؛ معجزه را مرادف با صُدفه یعنی تصادف [میگیرند؛] صدفه به این معنا که یک حادثهای در جهان پیدا شود بدون آنکه علتی داشته باشد یعنی ما حادثی داشته باشیم که آن حادث اساسا علت نداشته باشد. معلوم است که این یک امر محالی است و اگر الهیون صدفه را به این معنا قبول کنند که حادثهای پیدا شود بدون آنکه هیچ علتی داشته باشد، اولین ضربه بر خودشان وارد است و آن