responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 4  صفحه : 234

مبدأ شاعری در عالم نیست، یا میداند و میکند، پس مبدأ عالَم عادل نیست. و آنگاه چطور ممکن است شما مبدأ و خدایی را اثبات کنید که در عین حال عادل نباشد؟ پس، از جنبه «عدل» مسأله را طرح کردهاند.

مراحلی که در حل مسأله شرور طی شده

در اینجا در سه چهار مرحله بحث شده است. مرحله اول تحلیل حقیقت شرور و بدیهاست، که اصلا حقیقت شر و بدی و منشأ شرّیت و بدی در عالم چیست؟

مرحله دوم مرحله تفکیکناپذیری خیر و شر از یکدیگر است. آیا خیر و شر در نظام عالم عقلا از یکدیگر تفکیک پذیرند که در این صورت این بحث پیش بیاید که مبدأ عالم که خیرات را آورده است چرا شرور را هم آورده است؟ یا اینها آنچنان لازم و ملزوم یکدیگرند که محال است از یکدیگر تفکیک بشوند؛ یا باید نه خیری باشد و نه شری، و یا اگر بناست آن خیر باشد، خواه ناخواه به ضرورت (به معنای امتناع انفکاک) این شروری هم که شما به آنها شرور میگویید، باید دنبال آن باشد.

مرحله سوم مرحلهای است که غیر حکما هم روی آن بحث کردهاند و آن این است که این شروری که شما شرور مینامید و بدی میدانید، صد در صد بد نیستند، بلکه اینها بدند به نسبت و از جنبهای، و همین بدیها منشأ خوبیهای دنیا هستند [1] و همه اینها فلسفه دارند؛ بر مصیبتها فوایدی مترتب است، بر سختیها و شدائد فوایدی مترتب است و بر مرگ و پیری نیز فوایدی مترتب است.

اینجا مسأله فواید بدیها مطرح میشود که خیلیها وارد این مسأله شده و بحث کردهاند.

جواب اجمالی شخص متدین به مسأله شرور

معمولا وقتی شما این مسأله را برای یک آدم متدین طرح میکنید، او یک جواب اجمالی به آن میدهد. او در جواب این سؤالات که چرا این همه مصیبت و سختی پیدا شد، چرا من بیمار شدم، چرا چنین شد، چرا چنان شد ...؟ میگوید: لابد مصلحتی در آن است، خدا خودش بهتر میداند، لابد مصلحتی هست در اینکه مرگ را بیافریند، فقر را بیافریند، جهل را بیافریند، بیماری را بیافریند ...

این جواب یک جواب اجمالی است که فقط برای افراد مؤمن قانع کننده است و برای غیرمؤمن قانع کننده نیست. مقصودم از افراد مؤمن افراد متعبد نیست، بلکه مقصود یک عده افرادی


[1]. این غیر از آن است که خوبیها و بدیها از یکدیگر تفکیک ناپذیرند.

نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 4  صفحه : 234
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست