غرض اینکه وقتی چنین حقیقتی را قبول کردیم، همان طور که تا پیغمبر هست صحبتِ این نیست که چه کسی حاکم باشد زیرا او یک جنبه فوق بشری دارد، تا امام هست نیز صحبت کس دیگری برای حکومت مطرح نیست. وقتی او نیست (حالا یا اصلًا بگوییم موجود نیست و یا بگوییم مثل عصر ما غایب است) آنگاه صحبت حکومت به میان میآید که حاکم کیست. ما نباید مسأله امامت را با مسأله حکومت مخلوط کنیم و بعد بگوییم اهل تسنن چه میگویند و ما چه میگوییم. این، مسأله دیگری است. در شیعه امامت پدیده و مفهومی است درست نظیر نبوت آنهم عالیترین درجات نبوت. بنابراین ما شیعه قائل به امامت هستیم و آنها اصلًا قائل نیستند نه اینکه قائل هستند و برای امام شرایط دیگری قائلند.

امامت در ذرّیه ابراهیم علیه السلام

آیهای که میخواهم بخوانم، راجع به مفهوم امامت به همین معنی است که شیعیان میگویند. شیعه میگوید از این آیه استفاده میشود که یک حقیقت دیگری وجود دارد به نام امامت که نه فقط بعد از پیغمبر اسلام بلکه از زمانی که پیامبران ظهور کردند وجود داشته است و این حقیقت در ذرّیه ابراهیم باقی است الی یوم القیامه. آن آیه در سوره بقره است: وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُک لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیتِی قالَ لا ینالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ [1] و آنگاه که خدا ابراهیم را با فرمانهایی آزمایش کرد و او این آزمایشها را به حد کمال و اتمام رساند ...

ابراهیم علیه السلام در معرض آزمایشها

دستور مهاجرت به حجاز

خود قرآن راجع به آزمایشهای ابراهیم مطالبی ذکر کرده است؛ از مقاومتش در مقابل نمرود و نمرودیها که حاضر شد در آتش برود و به آتشش افکندند، تا جریانهای دیگری که بعدها برایش رخ داد. یکی از آنها این بود که یک فرمان عجیبی که اجرای آن جز برای کسی که در مقابل امر خدا تعبّد مطلق داشته باشد و بیچون و چرا تسلیم باشد برای احدی ممکن نیست به او میرسد.

پیرمردی که اولاد نداشته، برای اولین بار همسرش هاجر در سن هفتاد هشتاد سالگی میزاید. به او دستور میرسد که از شام و سوریه باید بروی به منطقه حجاز و در همین محل فعلی مسجدالحرام این زن و بچه را بگذاری و خودت هم از آنجا بروی. این اصلًا با هیچ منطقی جز منطق تسلیم مطلق و اینکه چون امر خداست (این را حس میکرده زیرا وحی بوده) من اطاعت میکنم، جور