responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 4  صفحه : 31

میگذرند و سایه آنها بر آن دیوار روبرو میافتد. اینها هم آنها را نگاه میکنند و چون از اول آن حقایق را ندیدهاند، مسلّم این سایهها را حقیقت اصلی فرض میکنند، تا موقعی که متوجه میشوند پشتشان به در غار است و این سایهها با اینکه حقیقت است (نه اینکه حقیقت نیست) اما حقیقتی است که ظلّ و سایه حقیقت دیگر است.

افلاطون میگوید افرادی که این دنیا و حقایق این دنیا را میبینند، ابتدا اینها را اصل میپندارند، ولی بعد که- به قول او- با عالم «مُثُل» آشنا شدند، میفهمند که اینها سایههای آن مثالها هستند و حقیقت اینها در جای دیگر است.

پس در مثالی هم که افلاطون ذکر کرده، بحث در این نیست که غیر از این سایهها که ما میبینیم، یک سایه دیگر هم مثل خود اینها وجود دارد یا وجود ندارد، بلکه بحث در این است که آیا اینها استقلال دارند یا سایه هستند.

پس در مسأله توحید، از اول باید طوری وارد بشویم که آن را برای خودمان صحیح طرح کرده باشیم. ما میخواهیم اثبات وجود خدا بکنیم، و خدا یعنی حقیقتی که خالق و مبدأ و اوّل همه اشیاء است؛ حقیقتی که بازگشت همه اشیاء به سوی اوست؛ حقیقتی که نامتناهی و نامحدود است و هیچ محدودیت زمانی، مکانی و غیرزمانی و مکانی نمیپذیرد. ما در مقام اثبات چنین مطلبی هستیم.

مقدمه دوم : آیا وجود خدا اثبات پذیر است؟

حالا ببینیم آیا راهی برای اثبات این گونه مسائل- و بالخصوص این مسأله- داریم یا نه؟ یک فکری در قرون جدید در اروپا پیدا شده و آن فکر این است که مسأله خدا برای بشر قابل حل نیست؛ نه اینکه وجود خدا را انکار کنند، بلکه میگویند مسأله خدا برای بشر قابل حل نیست و بشر نه قادر است وجود خدا را اثبات کند و نه قادر است وجود خدا را نفی کند؛ اینها، هم به منطق الهیون اعتراض دارند و هم به منطق مادّیون. میگوییم چرا؟ میگویند برای اینکه ابزار تحقیق در این مسأله به بشر داده نشده و اصلا بشر فاقد این ابزار است. آن ابزاری که برای تحقیق به بشر داده شده است، حواس است و بشر فقط قدرت دارد در محسوسات تحقیق کند و بگوید فلان چیز هست یا نیست و فلان چیز که هست کیفیتش چیست، ولی ماوراء محسوس، نفیا و اثباتا از قلمرو تحقیق و جستجوی بشر خارج است. بنابراین بشر نباید وارد این بحث بشود.

این نظریه در واقع نظریهای است درباره انسان و محدودیت ذهن انسان و اینکه قلمرو قضاوت انسان محدود است به محسوسات و هر علمی که بشر پیدا میکند، به اموری پیدا میکند که برای او محسوس باشد، و به ماوراء محسوس، نفیا و اثباتا راه ندارد.

نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 4  صفحه : 31
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست