ترجمه تفسیر المیزان - علامه طباطبایی

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 659

ادامه سوره نساء	3
[سوره النساء(4): آيات 77 تا 80]	3
ترجمه آيات	3
بيان آيات ملامت افراد ضعيف از مسلمين كه به حكم قتال اعتراض نمودند، و پاسخ به آنها	4
مرگ سرنوشتى محتوم است و با فرار از ميدان جنگ و جهاد نمى‌توان از چنگ آن رهايى يافت	6
حسنات و خيرات از ناحيه خداى سبحان است و ناگواريها و سيئات از ناحيه خود انسانها است و در عين حال همه حسنات و سيئات مستند به خداى تعالى است	8
گفتارى در اينكه حسنات و سيئات مستند به خداى تعالى است	10
دائمى و ثابت بودن دسته‌اى از نيكيها و بديها	11
خيرات و حسنات عناوين وجودى و شرور و سيئات عناوين عدمى مى‌باشند	13
اعطاء و انعام خداوند به مقدار ظرفيت و استحقاق هر كس و هر چيز است	16
وجه خطاب به شخص رسول الله6 در: ما أصابك	18
بحث روايتى(در باره شان نزول آيه مربوط به استنكاف از قتال، بلايا و محنت‌ها، نسبت به مؤمن و...)	20
[سوره النساء(4): آيات 81 تا 84]	24
ترجمه آيات	24
بيان آيات	25
پى بردن به حقانيت قرآن با تدبر در آن و نيافتن اختلاف و تفاوت در بيانات آن	26
ملامت افراد ضعيف الايمان كه شايعات دشمن ساخته را پراكنده مى‌سازند	28
توصيه به مؤمنين كه از جو سازان نترسند و فقط از خدا بترسند	29
وظيفه مؤمنين در مواجهه با شايعات، ارجاع آنها به رسول6 و اولى الامر است	30
احتمالاتى كه در باره مراد از اولى الامر در آيه شريفه داده شده است و بيان اينكه وجه صحيح در معناى آن همان است كه در آيه أطيعوا الله و أطيعوا الرسول... گفته‌ايم	31
مراد از استثنا در الا قليلا و اشاره به اقوالى كه در اين مورد گفته شده است	34
بحث روايتى(رواياتى در باره شايعه پراكنى، مراد از رحمت و فضل خدا در آيه، مامور شدن رسول الله6 به قتال به تنهايى...)	37
[سوره النساء(4): آيات 85 تا 91]	41
ترجمه آيات	42
بيان آيات	42
نهى از شفاعت و وساطت در كار بد(وساطت براى منافقين)	43
گمراهى منافقين مستند به خدا است و با شفاعت و دلسوزى هدايت نمى‌شوند	44
گفتارى در معناى تحيت(اشاره به ريشه استكبارى داشتن تحيات در اقوام و امم غير اسلامى و توضيح و تشريح معناى كلمه سلام كه تحيت مسلمين است)	46
بحث روايتى(رواياتى در باره آداب تحيت و رواياتى در باره شان نزول آيات گذشته)	49
[سوره النساء(4): آيات 92 تا 94]	58
ترجمه آيات	58
بيان آيات	59
استثناء الا خطا از ما كان لمؤمن ان يقتل مؤمنا متعمدا استثناء حقيقى و متصل است	59
حكم قتل خطايى	60
آزادى نوعى حيات، و بردگى نوعى قتل است	61
تهديد سخت به خلود در آتش در باره كسى كه مؤمنى را عمدا بكشد	62
بحث روايتى(در باره شان نزول آيات مربوط به قتل عمد و قتل خطاى مؤمن)	64
[سوره النساء(4): آيات 95 تا 100]	70
ترجمه آيات	70
بيان آيات	71
يكسان نبودن مجاهدين و قاعدين در فضيلت، و ترغيب و تحريك نمودن مسلمين به پرداختن به امر جهاد	71
بيان شگفتى آيات مربوط به تفضيل مجاهدين بر قاعدين، از نظر سياق، و دفع توهم وجود شائبه تناقض در آن دو آيه	73
توبيخ كسانى كه بر اثر سلطه مشركين بر آنها از تمسك به دين باز ماندند بخاطر مهاجرت نكردنشان به سرزمينى ديگر	77
گفتار در معناى مستضعف	79
هيچ انسانى فى نفسه بى نياز از عفو الهى نيست و مستضعف نيز به علت جهلى كه بدان دچار است و به جهت اينكه در صدد تحصيل سعادت بر نيامده است نيازمند عفو الهى است	81
گروه‌ها و طوائف مختلف از مدعيان ايمان، از لحاظ زندگى در دار الايمان يا دار الشرك و از لحاظ جهاد يا قعود، و هجرت يا سكون	84
بحث روايتى رواياتى در باره شان نزول آيات گذشته	86
رواياتى در باره معناى مستضعفين	90
[سوره النساء(4): آيات 101 تا 104]	96
ترجمه آيات	96
بيان آيات بيان آيات مربوط به نماز خوف و حكم نماز مسافر	97
در حال نماز، جنگ افزارهايتان را همراه داشته باشيد و جانب احتياط را بگيريد تا غافلگير نشويد	99
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به نماز خوف و نماز مسافر و وقت نمازهاى واجب)	102
[سوره النساء(4): آيات 105 تا 126]	109
ترجمه آيات	110
بيان آيات بيان آهنگ كلى اين آيات و زمينه نزول آنها	112
نهى پيامبر6 از حمايت و دفاع از خائنين	114
معناى امر خداوند به رسول الله6 در: و استغفر الله... با توجه به عصمت آن جناب	115
بيان سه جهت در باره گناهى كه با علم به گناه بودن آن صادر شود	119
آثار و تبعات گناه فقط گريبانگير شخص گنهكار است، نه غير از او	120
معناى كلمه خطيئه و اشاره به وجه بكار بردن تعابير مختلف در باره معصيت	121
انزال كتاب بر رسول الله6 و تعليم حكمت به او ملاك در عصمت آن حضرت و مصونيتش از ضرر و ضلالت است	124
گفتارى پيرامون معناى عصمت	124
منشا عصمت نوعى از علم است، غير از علوم معمول و عادى كه تاثير غالبى دارند نه دائمى	125
مراد از انزال و تعليم به رسول الله در جمله: و أنزل الله عليك الكتاب و الحكمة و علمك... دو نوع علم است	127
بيان مراد از كتاب و حكمت و علمى كه هرگز با آموختن به دست نمى‌آوردى در آيه شريفه فوق	128
بيان آيات	129
مراد از سبيل المؤمنين كه از اتباع غير آن نهى شده، اطاعت از رسول الله6 است	131
مشاقه و دشمنى با رسول6 شرك به خداى عظيم است	133
وجه اينكه از خدايان دروغين به اناث تعبير شده	134
بيان حال فريب خوردگان شيطان و عاقبت كار آنها	136
كرامت نزد خدا بستگى به اعمال دارد و كسى از خداوند طلبكار نيست	139
عمل كنندگان به بخشى از اعمال صالحه، چه زن و چه مرد، به شرط مؤمن بودن به بهشت مى‌روند	141
بحث روايتى(در ذيل آيات گذشته)	144
[سوره النساء(4): آيات 127 تا 134]	156
ترجمه آيات	157
بيان آيات بيان آيات مربوط به زنان و مسائل زن و شوهر و تعدد زوجات	158
اقوال و احتمالاتى كه در باره جمله و ما يتلى عليكم در آيه شريفه گفته شده است	160
مقدار واجب از عدالت بين همسران متعدد كه بايد مرد مراعات كند	163
دفع توهم اينكه تعدد زوجات در اسلام لغو شده است	164
معناى جمله: إن يشأ يذهبكم أيها الناس و يأت بآخرين	167
بحث روايتى(در ذيل آيات مربوط به احكام ارث و زنان و زناشويى و چند همسرى...)	169
[سوره النساء(4): آيه 135]	175
ترجمه آيه	175
بيان آيه	175
بيان آيه شريفه مربوط به گواهى دادن	176
اشاره به آثار نيكوى شهادت راست و آثار سوء شهادت به دروغ در اجتماع	177
بحث روايتى(روايتى در باره سخن حق گفتن مؤمن به مؤمن)	178
[سوره النساء(4): آيات 136 تا 147]	180
ترجمه آيات	181
بيان آيات	182
معناى جمله يا أيها الذين آمنوا آمنوا و اقوالى كه در اين مورد گفته شده است	182
توبه و مغفرت الهى، طبعا و عادتا شامل كسانى كه براى بار دوم به كفر بگروند نمى‌شود	184
احتمالاتى كه در معناى دو بار ايمان آوردن و سپس كفر ورزيدن مى‌رود	186
تهديد برخى از مؤمنين كه كافران را دوست و ولى خود مى‌گيرند و با آنان مجالست و مخالطت مى‌كنند	187
مراد از نفى سبيل در جمله: لن يجعل الله للكافرين على المؤمنين سبيلا	189
معناى خدعه منافقين به خدا و خدعه خدا به آنان و ذكر چند صفت از اوصاف منافقين	190
ترك ولايت مؤمنين و قبول ولايت كفار نفاق است و اعمال بد بندگان حجتى است عليه آنان	192
شرائط از بين بردن ريشه‌هاى نفاق و رهايى از صفات زشت آن	193
بحث روايتى(رواياتى در باره: كفر بعد از ايمان، نفى سبيل، خدعه خدا، ريا،...)	195
[سوره النساء(4): آيات 148 تا 149]	200
ترجمه آيات	200
بيان آيات	200
مراد از دوست نداشتن خدا بد گويى آشكار را، اينست كه در شريعت خود آن را نكوهيده شمرده است	201
حد مجاز در بدگويى مظلوم از ظالم	201
تشويق به عفو نمودن و چشم پوشى كردن از انتقام	203
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيه شريفه: لا يحب الله الجهر بالسوء من القول... )	204
[سوره النساء(4): آيات 150 تا 152]	205
ترجمه آيات	205
بيان آيات	205
ايمان به خدا مستلزم ايمان به همه رسولان او است و تفرقه انداختن بين خدا و رسولانش كفر حقيقى است	206
[سوره النساء(4): آيات 153 تا 169]	208
ترجمه آيات	209
بيان آيات	210
درخواست اهل كتاب از پيامبر6 كه كتابى از آسمان به ايشان نازل گردد و پاسخ به آنها	211
مشتبه شدن امر بر يهود در مورد كشتن و به دار آويختن عيسى(ع)	216
رفع عيسى(ع)(به سوى خدا) با روح و جسم او و نوعى تخليص بوده	218
اقوال مختلف در باره معنى و إن من أهل الكتاب إلا ليؤمنن به قبل موته	219
دو كيفر، يكى دنيوى و ديگرى اخروى كه يهود به خاطر مظالمشان مستوجب آن دو شدند	224
توجيهات مختلفى كه در مورد اعراب كلمه المقيمين در آيه شريفه گفته شده است	225
از ميان اهل كتاب راسخون در علم به سبب علم به اينكه وحى به پيامبر اسلام6 با وحى به انبياء پيشين فرقى ندارد، به آن حضرت ايمان مى‌آورند	228
قيد بعلمه در جمله أنزله بعلمه وحى شيطان‌ها را(از مورد گواهى خدا و ملائكه) خارج مى‌سازد	230
بحث روايتى	233
رواياتى در معناى و إن من أهل الكتاب إلا ليؤمنن به قبل موته و رواياتى در باره نزول عيسى(ع) در هنگام ظهور مهدى(ع)	233
رواياتى در ذيل إنا أوحينا إليك كما أوحينا إلى نوح و النبيين من بعده و در ذيل و رسلا لم نقصصهم عليك	237
[سوره النساء(4): آيات 170 تا 175]	240
ترجمه آيات	240
بيان آيات	241
با مالكيت مطلقه الهى، كفر كافران چيزى را از ملك و سلطه خداى سبحان سلب نمى‌كند	242
كلمه و روح بودن عيسى(ع)	244
منزه بودن خداى سبحان از داشتن فرزند و نفى فرزند بودن عيسى(ع) براى خدا و الوهيت او	245
معناى برهان و مراد از برهان در: قد جاءكم برهان من ربكم	248
[سوره النساء(4): آيه 176]	250
ترجمه آيه	250
بيان آيه	250
بحث روايتى(در ذيل آيه شريفه مربوط به سهام ارث خويشاوندان ابوين يا پدرى)	252
(5) سوره مائده مدنى است و يكصد و بيست آيه دارد(120)	255
[سوره المائدة(5): آيات 1 تا 3]	255
ترجمه آيات	255
بيان آيات	256
معناى عقد و وجوهى كه در بيان مراد از عقود در أوفوا بالعقود گفته شده است	257
بحثى پيرامون معناى عقد	258
حسن وفاى به عهد و قبح نقض عهد از فطريات بشر است و انسان در زندگى فردى و اجتماعى بى نياز از عهد و وفاى به آن نيست	259
اهتمام شارع مقدس اسلام به حرمت عهد و لزوم وفاى به آن	259
مقايسه اسلام با ديگر سنت‌هاى اجتماعى در مساله عهد و وفاى به آن	262
بيان آيات	263
تحريم خون و سه نوع گوشت	266
معناى استقسام به ازلام كه از آن نهى شده است	270
جمله اليوم يئس الذين كفروا من دينكم معترضه است و ربطى به صدر و ذيل آيه حرمت عليكم... ندارد	272
منظور از روزى كه كافران از(غلبه بر) دين مسلمانان نااميد شدند چه روزى است؟	273
يكى از احتمالاتى كه در باره مراد از يوم در اليوم يئس الذين كفروا داده شده و رد آن	278
مراد از يوم در آيه شريفه از نظر ما، با دقت نظر در تفسير آيه شريفه	280
آخرين اميد كافران براى محو دين اسلام، به مرگ پيامبر6 بسته شده بود	283
آيه شريفه در مورد ولايت على(ع) و در روز غدير خم كه قيام دين به حامل شخصى مبدل به قيام به حامل نوعى شد، نازل گشته است	284
جمله فلا تخشوهم و اخشون در مقام تهديد است نه در مقام منت گذارى	285
معناى تمام و كمال و فرق آن دو	288
آنچه كه انسان با تصرف در آن راه خدا را طى كند نعمت است	290
دين اسلام از حيث اشتمال آن بر ولايت خدا و رسول و اولياء امر، نعمت است	291
جمله: اليوم أكملت لكم دينكم و أتممت عليكم نعمتي... ناظر است بر كمال يافتن دين خدا در تشريع، و تماميت يافتن ولايت نعمت با نصب اولى الامر	292
بحثى علمى در سه فصل	294
فصل اول در عقائد امتها در مورد خوردن گوشت	294
فصل دوم: چطور اسلام كشتن حيوان را تجويز كرده با اينكه رحم و عاطفه آن را جائز نمى‌داند؟	296
اساس شرايع دين و زير بناى آن حكمت و مصالح حقيقى است نه عواطف وهمى	297
رأفت و رحمت از مواهب خلقت است، ولى تكوين آن را حاكم على الاطلاق قرار نداده	299
فصل سوم در پاسخ از اين سؤال است كه چرا اسلام حليت گوشت را مبنى بر تذكيه كرد؟	300
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات گذشته)	301
رواياتى در باره شان نزول جمله: و لا امين البيت الحرام	303
رواياتى در باره معناى نيكى و اثم در ذيل جمله تعاونوا على البر و التقوى	305
رواياتى در ذيل آيه مربوط به گوشت‌هاى حرام و استقسام به ازلام	307
بحث روايتى ديگر(پيرامون نزول آيه اليوم اكملت لكم... در خصوص ولايت على(ع) در روز غدير خم)	309
آيه اليوم... شريفه جز مساله ولايت، مساله ديگرى را تحمل نمى‌كند	313
بررسى روايات ديگرى كه آيه را به غير مساله ولايت ربط مى‌دهند	314
اشكالاتى كه بر قول به اينكه مراد از اكمال دين و اتمام نعمت، كمال و تمام ظاهرى مى‌باشد، وارد است	318
پاسخ به اين توهم كه مراد از اكمال دين، نجات دادن مسلمين از مزاحمت مشركين است	320
[سوره المائدة(5): آيات 4 تا 5]	323
ترجمه آيات	323
بيان آيات	324
حكم صيد با سگ شكارى	324
پاسخ به يك سؤال در مورد توجه خطاب تكليفى به كفار در آيه شريفه	327
آيه شريفه داله بر حليت محصنات از اهل كتاب، منسوخ نيست	329
منظور از كلمه محصنات در آيه شريفه	330
معناى كفر به ايمان عبارت است از ترك عمل به مقتضاى ايمان	331
بيان غرض از تشريع حكم مربوط به زنان كتابيه و زنهار دادن از سقوط در پرتگاه هوا و هوس در معاشرت با اهل كتاب	333
اقوال و احتمالات نادرستى كه در معناى آيه اليوم أحل لكم الطيبات... گفته شده است	334
بحث روايتى	335
رواياتى در ذيل جمله ... و ما علمتم من الجوارح مكلبين مربوط به صيد با سگ شكارى	335
رواياتى در مورد مراد از حليت طعام اهل كتاب در ذيل جمله و طعامهم حل لكم	341
رد اشكالات صاحب تفسير المنار بر علماى خاصه كه حليت حبوبات و نظائر آن را كه نزد اهل كتاب باشد از آيه شريفه فهميده‌اند	342
اشاره به عدم صحت قول به منسوخ شدن جمله و المحصنات من الذين أوتوا الكتاب... با لا تمسكوا بعصم الكوافر	349
رواياتى در باره معناى كفر به ايمان در ذيل جمله و من يكفر بالإيمان فقد حبط عمله	350
[سوره المائدة(5): آيات 6 تا 7]	353
ترجمه آيات	353
بيان آيات	354
معناى قيام الى الصلاة اراده نماز گزاردن است	354
دستور وضو ساختن	356
توضيحى در مورد قيد إلى المرافق و شستن دست از بالا به پائين، در وضو	357
اختلاف در اعراب كلمه ارجلكم و در نتيجه اختلاف در اينكه مسح پا واجب است يا شستن آن	359
توجيهات نادرستى كه به منظور توجيه برخى روايات مخالف كتاب، بر آيه وضو تحميل كرده‌اند	361
امر به تحصيل طهارت با غسل، بعد از جنابت	365
پنج نكته در آيه شريفه: و إن كنتم مرضى أو على سفر	367
رعايت ادب در تعبير از قضاى حاجت در جمله: أو جاء أحد منكم من الغائط	369
ايراداتى كه بر آيه شريفه گرفته شده با پاسخ به آنها	371
دستور تيمم	372
مقدار لازم در مسح دست	372
مراد از نفى حرج در ما يريد الله ليجعل عليكم من حرج	374
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات مربوط به وضو و تيمم و غسل)	377
[سوره المائدة(5): آيات 8 تا 14]	383
ترجمه آيات	384
بيان آيات	384
ميثاقى كه خداوند از يهود و نصارا گرفت و پيمان شكنى آنان	388
مراد از توكل بر خدا	389
نقمت‌هايى كه به سبب پيمان شكنى به يهود رسيد	391
پيمان شكنى نصارا و عواقب آن	393
[سوره المائدة(5): آيات 15 تا 19]	395
ترجمه آيات	395
بيان آيات	396
مراد از نور در قد جاءكم من الله نور و كتاب مبين قرآن مجيد است	398
هادى حقيقى خداى سبحان است و رسول و كتاب آلت و وسيله ظاهرى هدايت هستند	399
راههاى خدايى بسياراند ولى بر خلاف راههاى غير خدايى، همه آن راهها به يك راه(صراط مستقيم) منتهى مى‌شوند	400
در مواردى كه اخراج مردم از ظلمات به نور به رسول يا كتاب نسبت داده مى‌شود اذن خدا به معناى رضاى او است	401
برهانى بر بطلان اعتقاد مسيحيان به اينكه مسيح فرزند خدا است	403
يهود و نصارى ادعاى فرزندى حقيقى براى خدا را ندارند بلكه مدعى اختصاص و تقرب به خدايند	405
احتجاج با يهود و نصارى و ابطال ادعاى آنان از دو راه: راه نقض و راه اثبات نقيض	407
مردم به اختلاف مقام و موقعيتى كه نسبت به پروردگارشان دارند، در ابتلاء به بلايا و مصائب دنيوى بر سه دسته‌اند	408
حوادث و بلايا براى مسلمين، امتحان و براى منحرفين از اسلام نكال و عذاب بوده است	409
سه مقدمه براى بيان حجت عليه دعوى يهود و نصارا كه مى‌گفتند خدا راهى به عذاب كردن ما ندارد	411
اعتقاد به محال بودن نسخ و بداء مستلزم محدود دانستن قدرت خداى تعالى است	413
گفتارى در اينكه قرآن كريم چه طريقه‌اى براى تفكر پيشنهاد كرده و اين بحثى است مختلط از مطالب قرآنى و فلسفى و روايتى	414
قرآن، تشخيص فكر صحيح و اقوم را به عقل فطرى بشر احاله نموده است	415
خداى تعالى بندگان را به اطاعت كور كورانه مامور نكرده است	416
فطرت انسانها در تشخيص طريقه فكر صحيح يكسان است و هيچگاه دستخوش تغيير و تبديل نگشته	417
طريقه استنتاج از قضاياى اوليه بديهى(طريقه منطقى) راهى است اجتناب ناپذير	418
چند نمونه از گفته‌هاى منكرين منطق و پاسخ به آنها	419
جواب به اين سخن كه بعضى گفته‌اند نيازهاى ما در كتاب و سنت مخزون است پس چه نيازى به نيم خورده كفار؟	421
بررسى و رد سخنان شخصى كه طريقه علماى دين و سلف صالح را مباين طريقه فلسفى و عرفانى دانسته و دخالت مبانى عقلى و عرفانى را در معارف دينى از اواسط قرن سيزدهم مى‌داند	424
خلط فاحشى كه اين گوينده بين فلسفه و كلام مرتكب شده است	425
وجود اختلاف بين فلاسفه و منطقى‌ها و لغزش يك فيلسوف دليل بر بطلان اصل فلسفه و منطق نيست	426
توضيحاتى در باره مكتب تذكر	427
دلائل بطلان مكتب تذكر	428
پاسخ به اين گفته كه براى درك و تعقل كلام الهى نيازى به منطق و فلسفه نيست، علاوه بر اينكه ما از پيروى از راه و روش كفار و مشركين نهى شده‌ايم	433
جواب كسانى كه با انكار وجود مقدماتى كلى و دائمى و ثابت، طريقه منطقى را منكر شده‌اند	435
وجود رابطه بين علم و تفكر با تقوا و عمل صالح به اين معنا نيست كه تقوا طريقى مستقل براى تفكر است	436
توضيح اينكه اثر تقوا، استقامت فطرى انسان و در نتيجه تفكر صحيح و منطبق با فطرت انسانى مى‌باشد	437
اعمال صالح خلق و خوى پسنديده را و اخلاق پسنديده معارف حق و علوم و افكار نافع و صحيح را بدنبال دارد	439
آياتى از قرآن كه آثار تقوا را و آياتى ديگر كه آثار بى تقوايى و هوا پرستى را در طرز تفكر انسان بيان مى‌كنند	439
اين حقيقت قرآنى كه با تقرب الى الله، انسان مى‌تواند به آگاهيهايى خاص دست يابد با سخن ما منافات ندارد	441
بحث تاريخى(در باره پيدايش و سير علوم عقليه در ميان مسلمين)	443
اشاره به وضع علمى مسلمين در عهد رسول الله6 و تحولاتى كه پس از رحلت آن حضرت پديد آمد	444
اعراض از اهل بيت(ع) بزرگترين شكاف را در نظام تفكر اسلامى پديد آورد	448
علم حديث و علم كلام در زمان خلافت عمر و سپس در زمان خلافت امير المؤمنين و سپس در دوران بنى اميه	450
پيدايش دو مسلك كلامى متفاوت: معتزله و اشاعره	452
سبقت شيعه بر اشاعره و معتزله در بحث‌هاى كلامى	453
راه يافتن علوم قديميان در ميان مسلمين و علل جبهه گيرى علماى اسلام در برابر افكار جديد	454
پيدايش مكتب تصوف و رواج آن	456
دو علت عمده انحطاط متصوفه	457
بنا بر كتاب و سنت در وراى ظواهر شريعت باطنى هست كه راه رسيدن به آن همانا عمل به ظواهر است	458
كوشش‌هايى كه براى آشتى دادن و جمع بين ظواهر دينى، فلسفه و عرفان به عمل آمده است	459
بحث روايتى(رواياتى در مورد شان نزول آيات گذشته)	461
[سوره المائدة(5): آيات 20 تا 26]	464
ترجمه آيات	464
بيان آيات	465
سه قسم نعمت‌هايى كه خداى سبحان به بنى اسرائيل ارزانى داشت	466
مراد از جمله: و جعلكم ملوكا شما را ملوك قرار داد	467
معناى كتب الله لكم در جمله ادخلوا الأرض المقدسة التي كتب الله لكم	469
معناى جبارين در جمله قالوا يا موسى إن فيها قوما جبارين	473
پاسخ جسارت آميز بنى اسرائيل به موسى(ع) كه به آنان دستور داده بود وارد ارض مقدس شوند	475
نكاتى كه در مناجات موسى(ع) با خدا بعد از عصيان بنى اسرائيل وجود دارد	477
بحث روايتى(رواياتى در باره ملوك بودن بنى اسرائيل و عصيان آنها از امر به دخول در ارض مقدسه و تيه ايشان)	479
[سوره المائدة(5): آيات 27 تا 32]	484
ترجمه آيات	484
بيان آيات	485
رد اين قول كه مراد از آدم در جمله نبأ ابني آدم آدم ابو البشر نيست	486
جواب به اين اشكال كه چرا قرآن كريم قصه هابيل و قابيل را منشا كتابت حكم قتل در خصوص بنى اسرائيل قرار داده است؟	488
معناى قربان و بيان چگونگى علم دو برادر به قبول شدن قربانى يكى و رد شدن قربانى ديگرى	489
حسد انگيزه اقدام قابيل به قتل برادرش بوده است	490
آن پسر آدم(ع) كه كشته شد از افراد متقى و عالم بالله بوده است	492
پاسخ به دو اشكال كه بر قصه هابيل و قابيل در قرآن وارد شده است	494
جواب اين اشكال كه جمله أن تبوء بإثمي و إثمك با جمله و لا تزر وازرة وزر أخرى نمى‌سازد	495
معانى ديگرى كه براى جمله أن تبوء بإثمي و إثمك متحمل گناه من و خودت بشوى گفته شده است	496
معناى جمله: فطوعت له نفسه قتل أخيه	498
ظلم ظالم، بالآخره گريبان او را خواهد گرفت	501
گفتارى پيرامون معناى احساس و انديشيدن	502
علم، هدايت است و هر هدايتى از ناحيه خدا است، پس تمام علوم به تعاليم الهى است	503
خداى سبحان خالق حواس و ناظم عالم است، پس معلم بشر خود خداى تعالى است	504
همه اسباب ظاهرى مستند و منتهى به خدا است و با انكار ضرورت و اثر اسباب، توحيد كمال نمى‌يابد	505
منشا علوم عملى(علم به بايدها و نبايدها) الهام الهى است	507
الهام الهى متوقف است بر درستى و راستى علوم عقليه كليه(بديهيات) و آن نيز متوقف است بر سلامت عقل و فطرت(با تمسك به تقواى دينى)	508
سه قسم معلومات بشرى و سه طريقه حصول علم براى انسان، در آيات قرآنى	509
تخطئه حسيون(كسانى كه فقط به طريقه حسى معتقدند) در قرآن كريم	510
پاسخ به دو دليل كه براى نادرستى قياسات عقلى محض و درستى صد در صد طريقه حس و تجربه اقامه شده است	511
قرآن به مردم اجازه نمى‌دهد كه بدون رعايت دائمى تقوا و ترس از خدا به تفكر بپردازند	513
بيان آيات	513
قتل بدون حق، منازعه با ربوبيت رب العالمين است	515
اشكالى كه به آيه شده است و گفته‌اند با جمله: من قتل نفسا... فكأنما قتل الناس جميعا نقض غرض شده است	517
بيان مراد از اينكه كشتن يك نفر همانند كشتن همه انسانها است و جواب به اشكال فوق	518
معناى جمله: هر كسى يك نفر را زنده كند مانند اينست كه همه مردم را زنده كرده است	518
بحث روايتى	520
رواياتى در باره داستان هابيل و قابيل و كشته شدن هابيل به دست قابيل	520
روايات عجيب و بى اعتبارى كه در مورد داستان پسران آدم(ع) نقل شده است	522
رواياتى در بيان مراد از اينكه كشتن يك نفر همانند كشتن همه مردم است	525
بحث علمى و يك تطبيق(يك تطبيق بين داستان هابيل و قابيل در تورات و در قرآن)	528
[سوره المائدة(5): آيات 33 تا 40]	531
ترجمه آيات	531
بيان آيات	532
مراد از محاربه با خدا و رسول در آيه شريفه، اخلال به امنيت عمومى است بطور مسلحانه	533
چهار حكم براى محارب	534
معناى وسيله و امر به ابتغاء وسيله به سوى خدا در جمله: و ابتغوا إليه الوسيلة	535
قبول نشدن دو برابر ثروت زمين از كافران، در مقابل رهايى از عذاب روز قيامت	536
عذاب، لازمه بشر و اصل در سرنوشت او است، و فطرت تالم از آتش در انسان هميشگى است	537
وجه اينكه در السارق و السارقة فاقطعوا أيديهما ايدى به صورت جمع آمده است	537
تعليل آمرزيدن سارق تائب به مالكيت مطلقه الهى و قدرت او بر هر چيز	539
بحث روايتى رواياتى در باره شان نزول آيه شريفه مربوط به حكم محارب، و كيفيت اجراى آن احكام	540
محارب از جهت اينكه محارب و مفسد است كشته مى‌شود، نه به عنوان قصاص تا به عفو اولياء دم كشته نشود	543
رواياتى در ذيل جمله: و ابتغوا إليه الوسيلة	545
با وضع نصاب در حد سرقت، خداى تعالى به بندگان تخفيف داده و ترحم فرموده است	547
استدلال قوى امام جواد7 در مورد مقدارى كه بايد از دست دزد قطع شود، و محكوم شدن فقهاى در بار معتصم	548
[سوره المائدة(5): آيات 41 تا 50]	551
ترجمه آيات	552
بيان آيات بيان زمينه و سياق اين آيات شريفه و ارتباط اجزاى آنها با يكديگر	554
معناى سحت در جمله اكالون للسحت	557
قرآن وجود حكم خدا را در تورات فعلى تصديق مى‌كند، همانطور كه محرف بودن آن را اعلام نموده است	559
تورات، متناسب با استعداد بنى اسرائيل، مشتمل است بر مقدارى از هدايت نه كل هدايت	560
ترس و طمع مانع بيان آيات الهى و احكام خدا نشود	562
تشريع حكم قصاص	563
در قرآن جزئيات نزول انجيل بر عيسى(ع) ذكر نشده است	565
مراد از هدى بودن تورات و انجيل اشتمال آنها بر معارف اعتقاديه است و مراد از نور بودنشان شرايع و احكام آنها است	567
معناى كفر كسى كه بدانچه خدا نازل فرموده حكم نكند	569
مراد از مهيمن بودن قرآن مجيد بر كتب آسمانى	570
تصديق تورات و انجيل با اعتقاد به منسوخ گشتن و تكميل آنها با قرآن، منافات ندارد	571
گفتارى پيرامون معناى شريعت فرق بين شريعت و دين و ملت در اصطلاح قرآن	573
دين معنايى عمومى تر از شريعت دارد، شريعت نسخ مى‌شود ولى دين قابل نسخ نيست	574
معناى كلمه ملت و نسبت آن با شريعت و دين	575
بيان آيات	576
علت اختلاف شرايع اين است كه غرض اصلى از شرايع، امتحان امتهاى مختلف الاستعداد در ادوار مختلف است	576
عصمت پيامبر6 به معناى مختار نبودن او در اعمال نيست	580
روى گرداندن مردم از رسول الله6 و دعوت او، نبايد موجب غصه خوردن پيامبر6 گردد	581
بحث روايتى	584
قضيه گفتگوى ابن صوريا(از احبار يهود) با رسول الله6 در ذيل آيه: لا يحزنك	584
وجود حكم رجم و حكم قصاص در تورات فعلى	588
رواياتى در باره مراد از سحت	591
عدم نسخ آيه: فاحكم بينهم أو أعرض عنهم با جمله: و أن احكم بينهم بما أنزل الله	592
استدلال لطيف امام صادق(ع) به آيه: إنا أنزلنا التوراة... در مورد علومى كه شايسته مقام امامت است	593
رواياتى در مورد حكم نكردن به ما انزل الله	596
در گذشتن از جانى موجب بخشودگى گناهان مى‌شود	598
آن قاضى كه هم به حق آگاه باشد و هم به حق قضاوت كند، اهل بهشت است	599
[سوره المائدة(5): آيات 51 تا 54]	601
ترجمه آيات	601
بيان آيات	602
معناى اخذ و ولاء و ولايت	603
اقوال مفسرين در باره اينكه مراد از ولايتى كه در لا تتخذوا اليهود و النصارى أولياء از آن نهى شده كدام ولايت است	605
حادثه خارجى(شان نزول) عموميت و اطلاق آيات قرآنى را محدود نمى‌سازد	607
شواهدى بر اينكه ولايت منهى عنه، ولايت مودت و محبت است نه ولايت حلف(هم پيمانى)	608
يهود و نصارا در مقابل اسلام و مسلمين يك دست و هماهنگ مى‌باشند	611
منظور از ملحق شدن مسلمانى كه يهود و نصارا را ولى بگيرد به يهود و نصارا	612
آيه شريفه ناظر بر منافقين اصطلاحى نيست	614
مراد از فتح در جمله فعسى الله أن يأتي بالفتح كدام فتح است؟	616
گفتارى در معناى بيمارى دل	619
بيمار دلان غير از منافقين هستند	620
وجه اشتراك منافق و بيمار دل	621
شباهت بين بيمارى دل و بيماريهاى جسمانى	622
بيان آيات	623
بيان ارتباط آيه: من يرتد منكم... با آيات قبل	624
در آيه شريفه(فسوف يأتي الله بقوم...) پيشگويى غيبى شده است	626
نقطه افتراق مهم بين كلام الهى و كلام بشرى	627
مراد از قوم كه خداوند وعده آمدن آنان را داده است، اشخاص نيستند	630
كسانى كه خدا دوستشان دارد مبرا از رذائل و متصف به فضائل هستند	631
بحث روايتى	634
رواياتى در مورد شان نزول آيات مربوط به دوست گرفتن يهود و نصارا	634
بيان عدم ارتباط آيات شريفه با قصه عبادة بن صامت و عبد الله بن ابى	636
منظور از قومى كه مى‌آيند و در برابر مؤمنين متواضع و در برابر كفار شديدند امام على(ع) و اصحاب اويند	637
روايات ديگرى در مورد مراد از قومى كه در آيه آمده است	639
رد سخن مفسرى كه گفته است آيه شريفه عام است و اختصاصى به قومى خاص ندارد	641
گفتار و بحثى آميخته از قرآن و حديث(در باره اهميت مساله نهى از تولى كفار در خطاب الهى، و مضامين بلندى كه در وصف قومى كه در آيه آمده است وجود دارد)	643
روايتى از رسول الله6 متضمن اخبار از اوضاع و احوال مردم در آخر الزمان	648
روايتى مشروح از امام صادق(ع) در همين باره	652

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 659

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست