ترجمه تفسیر المیزان - علامه طباطبایی

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 4 صفحه : 678

ادامه سوره آل عمران	3
[سوره آل‌عمران(3): آيات 121 تا 129]	3
ترجمه آيات	4
بيان آيات	4
معناى اهل و مراد از اهل رسول خدا6	5
بيان مراد از جمله و الله وليهما در آيه شريفه و رد گفته يكى از مفسرين در ذيل اين جمله	8
توضيحى در مورد جمله و أنتم أذلة در آيه شريفه	9
مصداق وعده به نصرت با ملائكه به مؤمنين در آيه كريمه	10
بحث روايتى(در باره جنگ احد)	13
اقسام آياتى كه پيرامون جنگ احد نازل گشته است	22
[سوره آل‌عمران(3): آيات 130 تا 138]	23
ترجمه آيات	23
بيان آيات	24
قرآن در تعليمش علم و عمل را قرين هم مى‌داند	25
يكى از شيوه‌هاى تعليماتى قرآن مجيد	26
توضيحى در مورد احسان و محسنين	28
نكاتى كه از آيه شريفه و الذين إذا فعلوا... در باره استغفار و توبه استفاده مى‌شود	29
بحث روايتى(در ذيل آيات گذشته)	31
[سوره آل‌عمران(3): آيات 139 تا 148]	37
ترجمه آيات	38
بيان آيات	39
علم خداى سبحان به اشياء به معناى خلق و ايجاد آنها است	42
حكمت‌ها و مصالح در مداوله ايام بين الناس(دست به دست شدن روزگار)	44
آيا گمان كرده‌ايد امتحان نشده و آزمايش نديده به بهشت در خواهيد آمد؟!	45
گفتارى در امتحان و حقيقت آن	46
كمال نوع بشر در گرو يك سلسله افعال اختيارى و ارادى است	48
سه قوه اصلى كه در قرآن كريم در باره موجودات اثبات شده است	51
فرق بين امتحان الهى و امتحان‌هاى معمول نزد انسانها	52
امتحان الهى سنتى است كه تمامى افراد انسان را شامل مى‌شود	53
معناى تمحيص مؤمنين و محق كافرين بر اثر امتحانات و ابتلائات	54
بيان	55
حقيقت شكر و مراد از شاكرين	57
شكر تمام نمى‌شود مگر با اخلاص	59
تعريض به كسانى كه مى‌گفتند: اگر كشتگان احد به جنگ نمى‌رفتند نمى‌مردند	61
[سوره آل‌عمران(3): آيات 149 تا 155]	63
ترجمه آيات	64
بيان آيات	65
مرعوب گشتن دشمنان رسول الله6 از خصائص آن نبى گرامى است	65
به فكر جان خود بودن و ديد جاهليت داشتن، اوصاف فراريان از جنگ احد	72
سنت اسباب و مسببات، عام است و امر نبوت و دعوت، از آن مستثنى نيست	74
جواب به كسانى كه به كشته شدن مسلمانها در جنگ احد اعتراض داشتند	75
هر يك از گناهان، آدمى را به سوى گناه ديگرى مى‌كشاند	77
عفو و مغفرت در قرآن به چه معنا است؟	78
عفو و مغفرت علاوه بر آثار تشريعى و اخروى شامل آثار تكوينى و دنيوى نيز مى‌شود	79
شرك مرگ، و معصيت ظلمت است و مغفرت ازاله مرگ و ظلمت مى‌باشد	80
[سوره آل‌عمران(3): آيات 156 تا 164]	82
ترجمه آيات	83
بيان آيات	84
نهى مؤمنين از هماهنگ شدن با كفار در باره شهداى جنگ احد	85
دستور الهى به پيامبر6 مبنى بر گذشت از مردم و مشورت با آنها شامل احكام الهى نمى‌شود	87
[سوره آل‌عمران(3): آيات 165 تا 171]	90
ترجمه آيات	90
بيان آيات	91
معناى لطيف جمله ألا خوف عليهم و لا هم يحزنون	95
[سوره آل‌عمران(3): آيات 172 تا 175]	97
ترجمه آيات	97
بيان آيات	98
نمونه‌اى از مراقبت عجيب قرآن در بيانات خود	98
بحثى پيرامون توكل	101
بيان آيات	101
بحث روايتى(در ذيل آيات مربوط به جنگ احد)	102
رواياتى در باره مشورت، در ذيل و شاورهم في الأمر	107
رواياتى در باره شان نزول آيه كريمه: و لا تحسبن الذين قتلوا	111
دخالت آراء شخصى راويان و تاثير اختلاف مذاهب در نقل روايات اسباب نزول	115
بحث تاريخى(فهرست اسامى شهداى جنگ احد)	116
[سوره آل‌عمران(3): آيات 176 تا 180]	120
ترجمه آيات	120
بيان آيات	121
گر جمله كائنات كافر گردند بر دامن كبرياش ننشيند گرد	121
از آزمايش و ابتلاء جهت تكميل نفوس مفرى نيست	123
هشدار به بخيلان، كه اموال خود را انفاق نمى‌كنند و ملامت و مذمت آنها	125
بحث روايتى(آيا مرگ براى كافر خير است؟)	125
[سوره آل‌عمران(3): آيات 181 تا 189]	127
ترجمه آيات	128
بيان آيات	128
سخن يهود كه گفتند: خداى شما فقير است و ما توانگريم	129
يك استدلال بر وجود عالم برزخ	131
بحث روايتى	132
[سوره آل‌عمران(3): آيات 190 تا 199]	134
ترجمه آيات	135
بيان آيات	136
استعمال كلمه هجرت در دورى گزيدن از گناه	138
كامروايى و بهروزى كفار فريبتان ندهد	139
بحثى فلسفى و يك مقايسه(بين مقام زن در اسلام و در آئين‌هاى ديگر)	140
بحث روايتى(در باره تفكر در خلق خدا و شان نزول آيات گذشته)	141
[سوره آل‌عمران(3): آيه 200]	143
ترجمه آيه	143
بيان آيه	143
گفتارى پيرامون مرابطه در جامعه اسلامى	144
1 - انسان و اجتماع	144
2 - انسان و نمو او در اجتماع	145
اولين بارى كه بشر متوجه منافع و مصالح اجتماع شد زمان بعثت اولين پيامبر الهى بود	146
3 - اسلام و عنايتش به امر اجتماع	148
4 - رابطه‌اى كه اسلام بين فرد و اجتماع قائل است در هيچ دينى و ملتى سابقه ندارد	150
هويت و شخصيت مستقل براى اجتماع در اسلام	152
5 - آيا سنت اجتماعى اسلام، ضمانت بقا و اجرا دارد؟	154
شبهه‌اى كه دل غرب زدگان را به خود مشغول داشته است	155
صرف عدم انطباق يك سنت با وضع حاضر انسانها دليل بر بطلان و فساد آن سنت نيست	156
سلام صلاحيت خود را براى هدايت مجتمع انسانى به سوى سعادت ثابت كرده است	158
شعار اسلام پيروى از حق و شعار تمدن غربى پيروى از اكثريت مى‌باشد	159
تسليم اكثر مردم در برابر لذائذ مادى موجب دورى آنها از حق و پذيرش سنت‌هاى احساسى است	161
پيروى از اكثريت در نظام طبيعت باعث بطلان حكم عقل به وجوب پيروى از حق نمى‌شود	162
تمدن يا توحش غربى!	168
6 - اجتماع اسلامى به چه چيز تكون يافته و زندگى مى‌كند؟	169
هدف و وجه مشترك قانونگذارى در دنياى امروز بهره بردارى از مزاياى حيات مادى است	171
عدم ضمانت اجراء قوانين موضوعه در تمدن حاضر و ضمانت اجراء قوانين اسلام	173
اخلاق و فضائل اخلاقى در تمدن غربى جايى ندارد	175
عواملى مانند وطن دوستى ، نوع دوستى ، مدح و تمجيد طلبى سببيت اخلاقى ندارد	176
7 - انگيزه‌هاى عقلانى، غير انگيزه احساس است	177
8 - معناى پاداش خواستن از خدا و اعراض از غير خدا چيست؟	181
9 - حريت در اسلام به چه معنا است؟	182
10 - در مجتمع اسلامى راه بسوى تحول و تكامل چيست؟	185
بر خلاف علوم و معارف طبيعى، معارف عامه الهيه تحول و تغيير پذير نيستند	186
لازمه هر تحول و تغييرى در سيستم‌هاى حكومتى و سنت‌هاى اجتماعى، حركت از نقص به سوى كمال نيست	187
11 - آيا اسلام با همين احكام و شرايعى كه دارد مى‌تواند انسان عصر حاضر را به سعادتش برساند؟	189
12 - رهبر جامعه اسلامى چه كسى است و چگونه روشى دارد؟	191
تفاوت‌هاى حكومت اسلامى با نظام‌هاى حكومتى ديگر	194
13 - حد و مرز كشور اسلامى مرز جغرافيايى و طبيعى و يا اصطلاحى نيست بلكه اعتقاد است	196
14 - اسلام تمامى شؤونش اجتماعى است	199
- اساس دين متكى بر حفظ معارف الهى است و در عين حال به مردم آزادى در طرز تفكر داده است	206
15 - سرانجام دين حق بر همه دنيا غالب خواهد شد	208
بحث روايتى(در ذيل آيه شريفه: يا أيها الذين آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا... )	210
(4) سوره نساء مدنى است و 176 آيه دارد	212
[سوره النساء(4): آيه 1]	212
ترجمه آيه	212
بيان آيه	212
مراد از نفس واحده و زوج او كه انسان از آن آفريده شده است	214
1 - كل بشر از آدم و حوا نشات گرفته‌اند 2 - ازدواج فرزندان بلا فصل آدم بين برادران و خواهران بوده	216
وجه اطلاق رحم بر خويشاوندان	219
گفتارى در عمر صنف انسان و انسانهاى اوليه	221
گفتارى پيرامون منتهى شدن نسل حاضر به آدم ع و همسرش	223
انسان نوعى است مستقل(نه تحول يافته از نوعى ديگر نظير ميمون)	227
گفتارى در كيفيت تناسل طبقه دوم از انسان(فرزندان بلا فصل آدم - ع )	228
بحث روايتى(در باره خلقت آدم، صله رحم و...)	231
[سوره النساء(4): آيات 2 تا 6]	238
ترجمه آيات	238
بيان آيات	239
گفتارى پيرامون جاهليت اولى	240
اوضاع اجتماعى و وضع حكومت در ميان عرب دوران جاهليت	241
وضع اقوام و ملل ديگر در دوران جاهليت	243
دعوت اسلامى چگونه ظاهر گرديد؟	245
دعوت اسلامى بر مبناى حق صريح است و نمى‌تواند با مقدمات و وسائل باطل به هدف برسد	246
پيامبر گرامى اسلام6 راه رفق و مدارا و تدريج را در پيش گرفت	247
نمونه‌اى از تدريج و مدارا در بيان احكام عملى	251
رعايت تدريج در دعوت از حيث انتخاب مدعوين	253
مراحل مختلف دعوت و رعايت تدريج در كيفيت دعوت و مراحل آن	255
ادعاى چند طايفه مبنى بر اينكه اسلام دين شمشير و زور است و پاسخ بدانها	259
بيان آيات شريفه و آتوا اليتامى أموالهم... مربوط به سر پرستى امور ايتام	263
اموال دنيا به همه مردم تعلق دارد	272
بيان آيات	273
در تصرفات مالى علاوه بر بلوغ، رشد متصرف نيز شرط است	275
بحث روايتى(در ذيل آيات گذشته)	278
غيرت يكى از فضائل اخلاقى است	280
بحثى علمى در چند فصل	285
1 - نكاح و ازدواج يكى از هدفهاى طبيعت است	285
آزادى‌هاى جنسى بر خلاف سنت طبيعت است	285
بدون فضائل نفسانى زندگى اجتماعى بشر از هم مى‌پاشد	287
2 - اسلام مردان را بر زنان استيلا داده است: اگر ما در نحوه جفت گيرى و رابطه	289
3 - مساله تعدد زوجات	290
چهار اشكال بر حكم جواز تعدد زوجات و پاسخ بدانها	292
عدم جريان صحيح يك قانون در جامعه‌اى، الزاما به معناى بطلان و فساد آن قانون نيست	302
بحث علمى ديگر مربوط به تعدد زوجات رسول خدا6	307
[سوره النساء(4): آيات 7 تا 10]	312
ترجمه آيات	312
بيان آيات	313
گفتارى پيرامون عمل و عكس العمل	318
(رابطه بين عمل انسان و حوادث خارجيه)	318
انجام هر عملى نسبت به ديگران به معنى پسنديدن آن عمل براى خود است	320
بيان آيات	321
بحث روايتى	322
[سوره النساء(4): آيات 11 تا 14]	325
ترجمه آيات	326
بيان آيات	326
نكات و ظرائف جمله للذكر مثل حظ الأنثيين	328
اشاره به انطباق حكم ارث در اسلام با احكام تكوينى و خارجى	332
در مساله ارث بين رسول خدا6 و سايرين فرقى نيست	334
سخنى پيرامون ارث بوجه كلى	337
(چهار اصل كلى مستفاد از آيات ارث)	337
حكمت موجود در تفاوت سهام مردان با سهام زنان در ارث	340
بحث روايتى(رواياتى در مورد شان نزول آيات ارث، عول و تعصيب...)	344
بحث علمى در هشت فصل	353
1 - ارث بردن از چه تاريخى آغاز شد	353
2 - تحول تدريجى ارث	354
3 - وراثت در بين امتهاى متمدن:(محروميت زنان و فرزندان صغير از ارث)	355
4 - در چنين جوى اسلام چه كرد؟	359
5 - زنان و ايتام قبل از اسلام چه حالى داشتند و در اسلام چه وضعى پيدا كردند؟	362
(با اشاره به شخصيت زن از نظر اسلام)	362
6 - قوانين ارث عصر جديد	365
7 - يك مقايسه بين اين سنت‌ها	367
8 - وصيت در اسلام و در ساير سنت‌ها	368
[سوره النساء(4): آيات 15 تا 16]	369
ترجمه آيات	369
بيان آيات(در باره زن و مرد زناكار)	369
بحث روايتى	373
[سوره النساء(4): آيات 17 تا 18]	375
ترجمه آيات	375
بيان آيات	375
توبه بندگان بين دو توبه خداى سبحان واقع است	376
معصيت جهالت است	379
مبادرت و شتاب به توبه، شرط پذيرش آنست	380
توبه اين دسته پذيرفته نمى‌شود	383
گفتارى پيرامون توبه	385
توبه در باره بعضى از بندگان مقرب خدا نيز مصداق مى‌يابد(توبه عمومى خداى سبحان)	388
سخن عجيبى كه در باره توبه فرعون گفته شده است	390
توبه، يگانه درمان نوميدى و ياس است	393
توبه حقيقى با جرأت يافتن بر گناه كارى منافات دارد	394
مواردى كه قابل توبه نيستند	395
بحث روايتى(رواياتى در باره توبه)	397
[سوره النساء(4): آيات 19 تا 22]	401
ترجمه آيات	401
بيان آيات	402
بيان آيه شريفه مربوط به نهى از به ارث بردن زنان	402
معناى معاشرت به وجه معروف با زنان در جمله و عاشروهن بالمعروف	404
اختصاص بعضى طبقات و افراد به بعض مختصات، با وحدت ريشه انسانى آنها منافات ندارد	405
بحث روايتى(در ذيل آيات مربوط به ارث رفتن زن و ازدواج با زن پدر)	409
[سوره النساء(4): آيات 23 تا 28]	414
ترجمه آيات	415
بيان آيات بيان آيات مربوط به ازدواج‌هاى ممنوع و	416
استناد نادرست به جمله غير مسافحين در آيه، براى عدم جواز ازدواج موقت، و رد آن	429
آيه فما استمتعتم... در باره متعه است	432
آيه متعه نسخ نشده است نه با آيات ديگر و نه با سنت	435
وجه آوردن جمله بعضكم من بعض(همه از هم هستيد) در آيه و من لم يستطع	442
هدف از تشريع احكام مربوط به نكاح	446
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به نكاح)	450
بحث روايتى ديگر(پيرامون ازدواج موقت)	460
اخبارى كه بر نسخ شدن حكم متعه دلالت مى‌كنند(از طرق اهل سنت)	462
(بعضى از روايات كه دلالت دارد بر اينكه جمعى از صحابه و تابعين از مفسرين، متعه را جايز مى‌دانستند)	466
تحريم متعه به وسيله عمر بن خطاب	471
بررسى و نقد رواياتى كه از طريق اهل سنت در باره متعه نقل شده است	474
گفته‌هاى يكى از مخالفين در رد جواز متعه و پاسخ به او	475
ضرورت‌ها و موجبات جواز متعه در آغاز، در زمان عمر و پس از او تا زمان حاضر وجود داشته است	479
بحث علمى(در باره انتقال نسب و قرابت از طريق زنان، در اسلام)	490
بحث علمى ديگر(پيرامون حكمت ممنوعيت ازدواج‌هاى محرم در شرع مقدس اسلام)	493
[سوره النساء(4): آيات 29 تا 30]	499
ترجمه آيات	499
بيان آيات	499
وجوهى كه در معناى لا تأكلوا أموالكم... و إلا أن تكون تجارة... گفته شده است	502
بحث روايتى(در ذيل تجارة عن تراض و لا تقتلوا أنفسكم )	508
[سوره النساء(4): آيه 31]	511
ترجمه آيه	511
بيان آيه	511
گناهان در برابر خداى عظيم كبيره‌اند و نسبت به يكديگر بعضى صغيره و برخى كبيره مى‌باشند	512
گفتار در گناهان كبيره و صغيره و معناى تكفير سيئات	512
معناى سيئات در عرف قرآن	513
وعده تكفير و در گذشتن از سيئات، مستلزم جرأت يافتن به ارتكاب صغائر نيست	514
تكرار گناهان صغيره و اصرار بر آنها از بزرگترين كبائر است	515
كبيره بودن گناه از شدت نهى از آن فهميده مى‌شود	515
نقد و بررسى وجوهى كه در تعريف گناه كبيره و صغيره گفته شده است	516
بررسى نظريه غزالى در باره كبائر و صغائر و معارضه بين حسنات و سيئات	519
اجتناب از كبائر در تكفير دخالت دارد نه اينكه مانند توبه علت تامه تكفير باشد	524
بحث روايتى(رواياتى در بيان گناهان كبيره)	525
[سوره النساء(4): آيات 32 تا 35]	531
ترجمه آيات	531
بيان آيات	532
نهى از آرزوى داشتن آنچه خدا به ديگران تفضل فرموده، ارشادى است	533
موقعيت طبيعى هر يك از زن و مرد و اعمال هر يك از آنها موجب اختصاص هر يك به چيزى است	534
دو فائده‌اى كه جمله و سئلوا الله من فضله افاده مى‌كند	536
گفتار در يك حقيقت قرآنى(اختلاف‌هاى طبقات مختلف مردم و طريق صحيح حل آنها)	537
بيان آيات	540
معناى موالى در و لكل جعلنا موالي مما ترك	540
اقوال مختلف در مراد از الذين عقدت أيمانكم	542
مراد و مفاد از الرجال قوامون على النساء	544
گفتارى در معناى قيمومت مردان بر زنان	547
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به مسألت فضل الهى، روابط زن و شوهر...)	549
استفاده سه نكته از روايت اسماء بنت يزيد، پيرامون موقعيت و شخصيت زن در اسلام	555
ارزش احكام اسلامى در محيط و ظرف اجتماعى تحت حاكميت اسلام، معلوم مى‌گردد	556
[سوره النساء(4): آيات 36 تا 42]	559
ترجمه آيات	559
بيان آيات	560
در جمله و اعبدوا الله و لا تشركوا به شيئا به توحيد عملى دعوت شده است	560
بحث روايتى	566
توضيحى در مورد روايت نبوى6: من و على والدين مسلمين هستيم	567
[سوره النساء(4): آيه 43]	569
ترجمه آيه	569
بيان آيه	569
اشاره به پنج دسته از آيات قرآنى كه تدريجا حرمت شرب خمر را افاده كرده‌اند	570
سخنى در مورد ارتباط بين آيات قرآنى	571
بحث روايتى(در ذيل آيه ... لا تقربوا الصلاة و أنتم سكارى )	573
[سوره النساء(4): آيات 44 تا 58]	575
ترجمه آيات	576
بيان آيات(راجع به يهوديان)	577
معناى يحرفون الكلم عن مواضعه	579
مراد از فلا يؤمنون إلا قليلا	582
وجوهى كه در معناى طمس وجوه در من قبل أن نطمس وجوها گفته شده است	586
توضيح اينكه خداوند شرك را نمى‌آمرزد و گناهان پائين‌تر از شرك را مى‌آمرزد	588
خودستايى ناشى از عجب است كه از اصول رذائل مى‌باشد و ستايش و تزكيه مختص به خدا است	592
اعتماد به نفس در مقابل اعتماد به خدا و افتخار به عبوديت او، مردود است	596
مراد از ناس و آل ابراهيم در(أم يحسدون الناس على ما آتاهم...)	599
بحث روايتى(در ذيل آيات مربوط به يهود و نيامرزيدن شرك و اداء امانت به اهل آن و	603
روايتى كه در باره اسلام آوردن وحشى و ياران او نقل شده مجعول است	606
رواياتى كه در ذيل آيه إن الله لا يغفر أن يشرك به... نقل شده و مشعر بر جهل اصحاب پيغمبر6 به مساله شفاعت است خالى از اشكال نيستند	608
[سوره النساء(4): آيات 59 تا 70]	614
ترجمه آيات	615
بيان آيات	616
تفسير آيه شريفه: يا أيها الذين آمنوا أطيعوا الله و أطيعوا الرسول و أولي الأمر منكم	616
وجه تكرار كلمه اطيعوا در آيه شريفه	618
اطلاق امر به اطاعت از رسول6 و اولى الامر، دليل بر عصمت ايشان است	620
پاسخ به اين توهم كه اطاعت اولى الامر واجب است هر چند معصوم نباشند	621
احتمال اينكه معناى اولوا الامر اهل حل و عقد(مقامات حكومتى) باشند، و رد اين احتمال	625
آنچه از حديث(لا تجتمع امتى على خطاء) بر مى‌آيد	628
يكى ديگر از حرف‌هاى عجيب در باره آيه شريفه اطيعوا الله	634
نظريه پيروان ائمه اهل بيت(ع) در معناى اولوا الامر و رد اشكالاتى كه بر اين نظريه شده است	636
معناى: فإن تنازعتم في شي‌ء فردوه إلى الله و الرسول	640
اطاعت از رسول الله6 همان اطاعت از خدا است	645
تسليم حكم رسول خدا6 بودن، علامت ايمان واقعى و تسليم در برابر احكام خدا است	647
معناى صديقين	651
بحث روايتى(رواياتى در باره اولوا الامر، تسليم در برابر رسول خدا6...)	653
اولوا الامر، على بن ابى طالب(ع) و اوصياى پس از اويند	653
[سوره النساء(4): آيات 71 تا 76]	664
ترجمه آيات	664
بيان آيات(در باره جهاد و جنگ)	665
كسانى كه به هنگام جنگ و جهاد سستى و امروز و فردا مى‌كردند از ميان خود مؤمنين بودند	668
سر انجام رزمنده مؤمن، يا شهادت است يا پيروزى	671
شما را چه شده است كه در راه خدا و مردم مستضعف پيكار نمى‌كنيد؟!	672
گفتارى كوتاه پيرامون مساله غيرت و تعصب	673
بيان آيات	675
بحث روايتى	675

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 4 صفحه : 678

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست