نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 4 صفحه : 636
كه احتياج مجتمع بشرى به اولى الأمر عين احتياجى
است كه به رسول دارد، و آن عبارت است از سرپرست داشتن امت كه ما در بحث محكم و
متشابه در باره سرپرستى و ولايت امت بحث كرديم.
[نظريه
پيروان ائمه اهل بيت (ع) در معناى اولوا الامر و رد اشكالاتى كه بر اين نظريه شده
است]
اينك به اول
بحث پيرامون آيه برگشته مىگوييم: از آن چه گذشت براى خواننده روشن شد كه ما
نمىتوانيم جمله:(وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ) را حمل كنيم بر
جماعتى كه براى حل و عقد امور جامعه دور هم جمع مىشوند، و معنا ندارد بفرمايد
هيات اجتماعيه اهل حل و عقد را اطاعت كنيد، حال اين فرمان را به هر معنايى كه
تفسيرش بكنيم بالآخره معناى درستى دست نمىدهد.
به ناچار
بايد بگوييم منظور از اولى الامر افرادى از امتند كه در گفتار- و كردارشان-
معصومند، و به راستى اطاعتشان واجب است،- به عين همان معنايى كه اطاعت خدا و رسولش
واجب است، و چون ما قدرت تشخيص و پيدا كردن اين افراد را نداريم- بناچار محتاج
مىشويم به اين كه خود خداى تعالى در كتاب مجيدش و يا به زبان رسول گراميش اين
افراد را معرفى كند، و به نام آنان تصريح نمايد، قهرا آيه شريفه با كسانى منطبق
مىشود كه رسول خدا 6 در رواياتى كه از طرق ائمه اهل بيت : تصريح به
نام آنان كرده، و فرموده اولى الامر اينان هستند.
و اما اين كه
بعضى گفتهاند: اولى الأمر خلفا و يا اميران جنگ و يا علماى بزرگ كه مردم از اقوال
و آراى آنان پيروى مىكنند مىباشند!، جواب همه اين نظريهها اين است كه اولا آيه
شريفه دلالت دارد بر عصمت اولى الامر، و طبقاتى كه نام برده شد بدون اشكال عصمت
نداشتند مگر على (ع) كه طايفهاى از امت معتقد به عصمت آن جناباند، و ثانيا اقوال
نام برده هيچ يك همراه دليل نيست.
و اما
اشكالاتى كه به قول پيروان ائمه اهل بيت كردهاند چند اشكال است.
اول اين كه
اولى الامر بودن ائمه اهل بيت : احتياج به معرفى صريح از ناحيه خداى
تعالى و پيامبر گرامى او دارد، و اگر چنين معرفىاى صورت گرفته بود، امت اسلام كه
سهل است، حتى دو نفر هم بعد از رسول خدا 6 در باره آنان اختلاف نمىكردند.
جواب از اين
اشكال اين است كه هم در كتاب آمده، و هم در سنت، اما كتاب آيه ولايت و آيه تطهير و
آياتى ديگر كه به زودى در بارهاش بحث خواهيم كرد ان شاء اللَّه تعالى.
اما سنت حديث
سفينه كه در آن رسول خدا 6 فرمود: مثل اهل
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 4 صفحه : 636