ترجمه تفسیر المیزان - علامه طباطبایی

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 14 صفحه : 587

(19) سوره مريم مكى است و 98 آيه دارد	3
[سوره مريم(19): آيات 1 تا 15]	3
ترجمه آيات	3
بيان آيات غرض سوره مريم بشارت و انذار مردم است به بيان داستان زكريا، يحيى و مريم: و تقسيم مردم به سه دسته	4
اشاره‌اى در باره حروف مقطعه	6
سخن جناب زكريا(على نبينا و آله و 7) با خداى تعالى، و مفاد جملات، و نكات و ظرائف آن سخنان	7
فرزند خواستن زكريا7 از خداوند(فهب لي من لدنك وليا يرثني...)	9
بيان اينكه زكريا7 از خداوند فرزند صلبى خواسته كه از او ارث ببرد و اينكه ادعاى برخى از مفسرين كه مراد از ارث را وراثت نبوت يا علم يا... دانسته‌اند بدون قرينه و شاهد است	11
استجابت دعاى زكريا7 و بشارت دادن به او - بغلام اسمه يحيى	18
شگفت زده شدن زكريا از بشارت به پسر دار شدن و سبب آن، با اينكه خدا را قادر بر استجابت خواستش مى‌دانست	19
پاسخ خداوند به استفهام و استعجاب زكريا: قال ربك هو علي هين	20
در جمله: يا يحيى خذ الكتاب بقوة مقصود از اخذ كتاب به قوت، علم و عمل به آن است	22
توضيحات و وجوهى در باره حكم ، حنان و زكاة كه خداوند به يحيى7 داده است	23
يحيى7 در مقابل خالق تقى و در مقابل پدر و مادر برا بوالديه بود و نسبت به مردم جبار عصى نبود	25
بحث روايتى رواياتى در بيان اينكه كهيعص اشاره به برخى اسماء حسناى الهى است	26
سخن صاحب روح المعانى كه براى توجيه يك روايت(كه انبياء مالى به ارث نمى‌گذارند) و براى تصحيح عمل خلفاء در گرفتن فدك، در تفسير دعاى زكريا7 گفته است	28
پاسخ به سخنان او و اثبات اينكه مقصود زكريا7 ارث مال بوده است و بيان اينكه حديث نبوى - بر فرض صحت - معنايى را كه قرائنى بر خلاف آن هست به آيه نمى‌دهد	30
رواياتى در ذيل آيات راجع به دعاى زكريا7 و اوصاف و احوال يحيى7	33
داستان زكريا(ع) در قرآن	34
تاريخ زندگيش	35
داستان يحيى(ع) در قرآن	36
1 - ستايش قرآن كريم	36
2 - تاريخ زندگيش	36
داستان زكريا و يحيى در انجيل	37
[سوره مريم(19): آيات 16 تا 40]	42
ترجمه آيات	43
بيان آيات اشاره به شباهت‌هاى داستان يحيى و داستان عيسى8	44
مراد از جمله: فاتخذت من دونهم حجابا و مقصود از روحى كه براى مريم7 به صورت بشر متمثل شد	45
گفتارى در معناى تمثل و نقد و بررسى چهار اشكال و شبهه‌اى كه پيرامون تمثل جبرئيل براى مريم مطرح شده است	47
گفت و شنود مريم و جبرئيل8: پناه بردن مريم به خدا و آگاهانيدن او به دارا شدن پسرى شايسته توسط جبرئيل	53
توضيح مفردات و جملات آياتى كه وضع حمل مريم و گفتگوى عيسى7 با او و شماتت مريم توسط مردم را حكايت مى‌كنند	55
وجوه مختلف در باره لفظ كان در جمله: كيف نكلم من كان في المهد صبيا كه مردم در پاسخ مريم7 كه پاسخ سرزنش آنان را به نوزاد خود حوالت داد، گفتند	58
سخن گفتن عيسى7 در گهواره با مردم: قال إني عبد الله	61
تقرير حجتى كه با توجه به جمله: إذا قضى أمرا فإنما يقول له كن فيكون بر نفى فرزند بودن عيسى7 براى خدا، اقامه شده است	63
توبيخ كسانى كه در باره عيسى7 اختلاف كردند و گمراه گشتند، و تهديد آنان	64
توضيحى در باره مراد از اينكه فرمود: إنا نحن نرث الأرض و من عليها	66
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات مربوط به مريم و حمل او به عيسى و تكلم عيسى در نوزادى و...)	67
[سوره مريم(19): آيات 41 تا 50]	72
ترجمه آيات	72
بيان آيات	73
معناى صديق و نبى كه ابراهيم7 به آن دو وصف شده(إنه كان صديقا نبيا)	73
احتجاج ابراهيم7 با آزر و رد و ابطال بت پرستى او از دو جهت	74
تقرير و توضيح بيانى كه آن حضرت7 در نهى آزر از اطاعت شيطان به كار برد	76
جواب نرم ابراهيم7 در برابر انكار و تهديد آزر و وعده استغفار به او دادن و وجوهى كه در باره استغفار ابراهيم7 براى آزر با اينكه مشرك بوده گفته شده است	78
[سوره مريم(19): آيات 51 تا 57]	82
ترجمه آيات	82
بيان آيات	83
اشاره به اوصاف موسى7: كان مخلصا... و قربناه نجيا	83
اسماعيل صادق الوعد كيست؟ و مقصود از رفعناه مكانا عليا در باره ادريس چيست؟	84
داستان اسماعيل صادق الوعد و سخنى در باره وفاى به عهد و مراتب آن	85
داستان ادريس پيغمبر(ع)(روايات و اقوال مختلف در باره آن جناب و سر گذشت او)	87
[سوره مريم(19): آيات 58 تا 63]	97
ترجمه آيات	97
بيان آيات	98
معناى آيه شريفه: أولئك الذين أنعم الله عليهم من النبيين	98
چهار بيان در آيات قرآنى كه چهار ميعاد را براى اختصاص نوع بشر به نعمت نبوت و موهبت سعادت بيان مى‌كند	100
توضيح جمله: و ممن هدينا و اجتبينا در آيه: أولئك الذين أنعم الله عليهم... و وجوهى كه در معناى آن گفته شده است	101
مقصود از اينكه خلف كسانى كه خدا به آنان انعام كرده بود و براى خدا خاضع و خاشع بودند، نماز را ضايع كردند	104
اشاره به معناى اينكه بهشتيان از يكديگر سلام مى‌شنوند و نكته‌اى در مورد تعبير از بهشت به ميراثى كه به متقين مى‌رسد	106
بحث روايتى(چند روايت در مورد اينكه مراد از ممن هدينا و اجتبينا ائمه : هستند و...)	107
[سوره مريم(19): آيات 64 تا 65]	109
ترجمه آيات	109
بيان آيات	109
وجه اتصال دو آيه: و ما نتنزل إلا بأمر ربك با آيات قبل	110
بيان اينكه سخن ملائكه: له ما بين أيدينا و ما خلفنا و ما بين ذلك مالكيت حقيقيه و مطلقه خدا را افاده مى‌كند و اشاره به وجوه مختلف ديگر در معناى اين جمله	111
معانى و نكات مستفاد از آيه: رب السماوات و الأرض... كه در ادامه سخن ملائكه آمده است	113
[سوره مريم(19): آيات 66 تا 72]	116
ترجمه آيات	116
بيان آيات	117
توضيحى در باره اينكه استبعاد معاد را از انسان حكايت كرده و فرموده: و يقول الإنسان أ إذا ما مت لسوف أخرج حيا	117
جواب به اين اشكال كه استدلال براى اثبات معاد به وقوع مثل آن(خلقت انسان از هيچ) باز گشت خود شخص را اثبات نمى‌كند	118
تفصيلى در مورد مدلول آيه: و إن منكم إلا واردها... و بيان اينكه ورود در آيه به معناى حضور و اشراف عموم مردم بر آتش است	121
بحث روايتى(رواياتى در بيان مراد از: أنا خلقناه من قبل و لم يك شيئا و إن منكم إلا واردها )	125
گفتارى در معناى وجوب و جواز و عدم جواز فعلى بر خداى سبحان و بيان اينكه حكم عقل به حسن و قبح منتزع از فعل خدا و منتهى به اراده او است	128
سه نكته و مطلب حاصل از اين بحث	130
[سوره مريم(19): آيات 73 تا 80]	134
ترجمه آيات	134
بيان آيات استدلال كفار براى صحت روش خود و اثبات سعادتشان به اينكه مال و منالشان بيشتر و مقام و مجلسشان بهتر از مؤمنان است و جواب خداوند به اين پندار باطل	135
جواب دوم به احتجاج كفار كه گفتند: أي الفريقين خير مقاما و أحسن نديا	139
استدلالى ديگر از كفار، مشابه استدلال پيشين كه مال و فرزند دار شدن را نتيجه كفر پنداشته‌اند و جواب خداى تعالى به آنان	140
بحث روايتى(رواياتى كه در باره شان نزول آيه: أ فرأيت الذي كفر... وارد شده و بيان ضعف و عدم انطباق آنها با آيات)	143
[سوره مريم(19): آيات 81 تا 96]	146
ترجمه آيات	146
بيان آيات	147
معناى اينكه فرمود: مشركين جز خدا آلهه‌اى گرفتند تا براى آنان عزت باشند	147
مقصود آيه: كلا سيكفرون بعبادتهم و يكونون عليهم ضدا	148
مراد از اينكه فرمود ما نفس‌ها يا روزهاى زندگى آنان را مى‌شماريم اين است كه اعمال آنان شمرده و ضبط مى‌شود	150
مقصود از اينكه مشركان گفتند: خدا فرزند گرفته و احتجاج خداوند در رد اين سخن باطل	152
اشاره به مراد از اينكه فرمود: خداوند براى مؤمنان صالح العمل مودتى در دلها قرار مى‌دهد	154
بحث روايتى	155
چند روايت در معناى جمله: إنما نعد لهم عدا	155
رواياتى در باره مقصود از حشر متقين الى الرحمن وفدا	156
رواياتى در باره مراد از اينكه فرمود كسى مالك شفاعت نيست إلا من اتخذ عند الرحمن عهدا	157
رواياتى در ذيل آيه: إن الذين آمنوا و عملوا الصالحات سيجعل لهم الرحمن ودا و نزول آن در باره امير المؤمنين7	158
[سوره مريم(19): آيات 97 تا 98]	160
ترجمه آيات	160
بيان آيات	160
معناى تيسير قرآن به زبان پيامبر6	161
(20) سوره طه مكى است و 135 آيه دارد	162
[سوره طه(20): آيات 1 تا 8]	162
ترجمه آيات	162
بيان آيات	162
توضيحى در مورد تذكره بودن قرآن كريم لمن يخشى	164
بيان آيه: الرحمن على العرش استوى كه عموميت ملك و سلطه مطلقه خدا را افاده مى‌كند	166
توضيح معناى آيه: و إن تجهر بالقول فإنه يعلم السر و أخفى كه عموميت تدبير خداى سبحان را اثبات مى‌كند	167
تفصيلى در باره اسماى حسنى و اختصاص آنها به خداى تعالى له الأسماء الحسنى	170
بحث روايتى نقل و بررسى رواياتى در باره شان نزول آيه: ما أنزلنا عليك القرآن لتشقى و روايات و اقوال مختلفى كه در باره كلمه طه نقل شده است	172
رواياتى در بيان مراد از استواى خدا بر عرش(الرحمن على العرش استوى)	176
طريقه و روش ائمه اهل بيت : در ارجاع متشابهات قرآن به محكمات و بيان حقائق و معارف دقيقه، هم در مقام نفى و هم در مقام اثبات	177
نقد روش اكثر صحابه و تابعين و پيروانشان كه به نفى جهات نقص از خدا اكتفاء كرده در آيات متشابه سكوت مى‌نموده‌اند	179
دو طائفه(مفوضه و مؤوله) كه هر دسته در تفسير آيات متشابه قرآن راهى(بيراهه‌اى) در پيش گرفته‌اند	182
[سوره طه(20): آيات 9 تا 48]	186
ترجمه آيات	187
بيان آيات بيان آياتى كه چگونگى برگزيدن موسى7 به رسالت و مامور شدنش در كوه طور به دعوت فرعون را حكايت مى‌كنند	189
توضيحى در مورد تكلم خدا با موسى	191
شرح خطاب خداى تعالى به موسى7: إنني أنا الله لا إله إلا أنا فاعبدني	194
وجوه عديده‌اى كه در ذيل جمله: و أقم الصلاة لذكري گفته‌اند	195
مقصود از اينكه در باره قيامت فرمود: أكاد أخفيها - نزديكست پنهانش بدارم	196
آغاز وحى رسالت موسى7 با استفهام: ما تلك بيمينك يا موسى و اشاره به وجه رد و بدل شدن سؤال و جواب در باره عصا	198
نشان دادن دو آيه به موسى7: اژدها شدن عصا و يد بيضاء	199
شرح و توضيح درخواست‌هاى موسى7 از خداوند بعد از ماموريت به رسالت(قال رب اشرح لي صدري...)	201
استجابت ادعيه موسى7 و تذكار منت پيشين خدا بر او در ماجراى زاده شدن و پرورش يافتنش در دامان دشمن	206
ياد آورى منت‌ها و تفضلات ديگر خدا به موسى7 در نجات يافتن از مصر و ازدواج با دختر شعيب و اقامت در مدين و	209
مراد از جمله: و اصطنعتك لنفسي در خطاب خداوند به موسى7	211
بيان اينكه اظهار اميد در كلام خدا(در مانند جمله: لعله يتذكر أو يخشى ) قائم به مقام است و رد سخنى از فخر رازى در باره سر ارسال موسى7 به سوى فرعون با علم به ايمان نياوردن او	213
اشاره به وجه اينكه موسى و هارون از عقاب و طغيان فرعون اظهار نگرانى كردند	216
نكات و دقائقى كه در اوامر خداوند به موسى و هارون در باره رفتن نزد فرعون و دعوت او به كار رفته است	217
بحث روايتى رواياتى در ذيل آيات مربوط به داستان موسى7	219
روايتى كه حاكى است از دعاى پيامبر گرامى6 در باره امير المؤمنين7، مشابه دعاى موسى7 و درخواست وزارت هارون و شركت دادن او در امرش	220
رد سخن صاحب روح المعانى كه امر ى را كه پيامبر6 از خدا خواسته تا على7 را در آن شريك او بنمايد بر ارشاد و دعوت به حق حمل كرده است	221
[سوره طه(20): آيات 49 تا 79]	225
ترجمه آيات	226
بيان آيات بيان ريشه اعتقادى اين سؤال فرعون كه گفت: فمن ربكما يا موسى و توضيحى پيرامون مذهب بت پرستان و ديدگاه آنان در باره خدا و روششان در اتخاذ آلهه و ارباب	228
اقوال مختلفى كه در باره مذهب و اعتقاد فرعون نقل شده است	230
توضيح نكات و دقائق جواب موسى7 كه فرمود: ربنا الذي أعطى كل شي‌ء خلقه ثم هدى كه در قالب برهان خلق و هدايت همه چيز رب العالمين را معرفى نمود	231
سؤال ديگر فرعون: فما بال القرون الأولى كه معاد را استبعاد كرده زير سؤال مى‌برد	234
شرح جواب موسى7 كه فرمود: علمها عند ربي في كتاب... و بيان مناسبت و ارتباط آن با مقام	235
گفتگو به متهم ساختن موسى7 به توطئه و ساحرى منجر مى‌شود	240
مقصود از جمله: لا تفتروا على الله كذبا در موعظه موسى7 به فرعون و فرعونيان نهى از بت پرستى است	242
باز تاب اندرز موسى7 و عكس العمل مردم در برابر آن	243
معناى جمله: فأوجس في نفسه خيفة موسى و وجوهى كه در باره مقصود از نگران شدن موسى7 بعد از مشاهده سحر ساحران گفته شده است	246
غلبه موسى7 به ساحران و ايمان آوردن آنان	250
جواب بليغ مؤمنان در مقابل عتاب فرعون و تهديدات او، كه حاكى از تحول فكرى و معنوى آنان بعد از ايمان مى‌باشد	251
بحث روايتى(دو روايت در ذيل آيات مربوط به داستان موسى7 و فرعون)	257
[سوره طه(20): آيات 80 تا 98]	258
ترجمه آيات	259
بيان آيات بيان آيات مربوط به آخرين فصل از داستان موسى7 در اين سوره	260
معناى آيه: و إني لغفار لمن تاب و آمن و عمل صالحا ثم اهتدى و بيان مراد از اضافه كردن قيد ثم اهتدى بر ايمان به خدا و عمل صالح	261
بيان آيات راجع به رفتن موسى7 به طور و گمراه شدن بنى اسرائيل با پرستش گوساله سامرى و باز گشت موسى7 به سوى آنان و	265
معناى آيه: قال بصرت بما لم يبصروا به... كه كلام سامرى در جواب باز خواست موسى7 را حكايت مى‌كند و وجوه مختلفى كه در معناى آن گفته شده است	272
بحث روايتى	277
روايتى كه بنا بر آن مقصود از جمله: ثم اهتدى در آيه: و إني لغفار لمن تاب... ولايت اهل بيت: است	278
بيان عدم اختصاص آيه به بنى اسرائيل و اشاره به سه معناى ولايت و اينكه مراد از ولايت اهل بيت: كدامين است	279
بررسى چند روايت در اطراف داستان گوساله پرستى بنى اسرائيل	280
روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند	287
[سوره طه(20): آيات 99 تا 114]	290
ترجمه آيات	290
بيان آيات	291
اشاره به اينكه از آيه: من أعرض عنه فإنه يحمل... تجسم اعمال استفاده مى‌شود	292
معناى جمله: و نحشر المجرمين يومئذ زرقا	293
حال آدميان در روز قيامت: پيروى داعى، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت إلا من أذن له الرحمن	295
معناى آيه: و لا تعجل بالقرآن... و اشاره به اينكه از آن استفاده مى‌شود كه قرآن يك بار دفعتا و بار ديگر تدريجا نازل گرديده است	300
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات گذشته)	301
روايتى در نفى رؤيت خداى تعالى	302
چند روايت در ذيل آيه: و لا تعجل بالقرآن	303
[سوره طه(20): آيات 115 تا 126]	304
ترجمه آيات	304
بيان آيات	305
تمثيل حال نوع آدمى بر حسب طبع زمينى و زندگى مادى‌اش در داستان آدم7 و هبوط او	306
علت دشمنى ابليس با آدم و همسرش و معناى كلمه فتشقى و وجه مفرد آوردن آن در آيه: فقلنا يا آدم	308
معناى جمله: و عصى آدم ربه فغوى و فتاب عليه و هدى با توجه به معصوم بودن انبيا: و از آن جمله آدم7	311
توضيحى در مورد اينكه روى‌گردانان از ياد خدا داراى زندگى تنگ(معيشت ضنك) هستند	314
مقصود از نابينا محشور نمودن معرضان از ياد خدا	316
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيه: و لقد عهدنا إلى آدم... و برخى ديگر از آيات گذشته)	318
[سوره طه(20): آيات 127 تا 135]	324
ترجمه آيات	324
بيان آيات	325
شرح و توضيح معنا و مراد آيه: و لو لا كلمة سبقت من ربك... كه حاكى از تاخير عذاب دنيوى در برابر كفر و اسراف است. و برخى وجوه در اين باره	326
مفاد و مراد آيه: و سبح بحمد ربك قبل طلوع الشمس و قبل غروبها... و اقوال و وجوه عديده‌اى كه مفسرين پيرامون آن گفته‌اند	329
اشاره به اينكه چگونه تسبيح و تحميد خدا انسان را به مقام رضا مى‌رساند	332
مراد از اهل پيامبر6 در آيه: و أمر أهلك بالصلاة و اصطبر عليها	334
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات: و سبح بحمد ربك... و و لا تمدن عينيك... و...)	337
(21) سوره انبياء مكى است، و 112 آيه دارد	340
[سوره الأنبياء(21): آيات 1 تا 15]	340
ترجمه آيات	340
بيان آيات غرض و مفاد كلى سوره مباركه انبياء	341
معناى نزديك شدن حساب - قيامت - به مردم(اقترب للناس حسابهم)	342
وجوهى كه در باره جمع بين غفلت(كه متضمن عدم توجه است) و اعراض(كه مستلزم توجه است) در جمله: و هم في غفلة معرضون گفته شده است	344
گفتارى در چند فصل پيرامون معناى حدوث و قدم كلام	346
فصل اول تجزيه و تحليل حقيقت و واقعيت كلام - سخن و بيان اينكه قديم بودن كلام متصور نيست	346
فصل دوم آيا كلام از جهت كلام بودن، فعل متكلم است يا صفت او يا هيچكدام؟	348
فصل سوم اشاره به معنايى ديگر براى كلام از جهت اينكه مكنونات ضماير را كشف مى‌كند و بيان اينكه بحث در باره حدوث و قدم قرآن بى مورد بوده است	349
فصل چهارم	349
نقل سخنان و افترائات مكذبان پيامبر اسلام6 در تكذيب و انكار آن حضرت6	351
پاسخ خداى تعالى به سخن مشركان كه در مقام انكار نبوت پيامبر6 بشر بودن او را مستمسك قرار دادند	355
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيه: ما يأتيهم من ذكر من ربهم محدث... و فسئلوا أهل الذكر... و...)	358
[سوره الأنبياء(21): آيات 16 تا 33]	361
ترجمه آيات	362
بيان آيات	363
استدلال بر حقيقت معاد و حقانيت دعوت پيامبر6، به اينكه آفرينش آسمان و زمين عبث و به انگيزه لهو و لعب نبوده است	363
وجوهى كه مفسرين در معناى آيه: لو أردنا أن نتخذ لهوا لاتخذناه من لدنا گفته‌اند	366
توضيح معنى و مفاد آيه: بل نقذف بالحق على الباطل... و اشاراتى در باره حق و باطل	368
حال مقربان درگاه الهى(استغراق در عبوديت و استمرار در عبادت) از آثار مالكيت مطلقه الهى است	372
اشاره به معتقد بودن بت پرستان به واجب الوجود، و مورد اختلاف آنان با موحدين	374
تقرير و توضيح استدلال بر نفى وجود آلهه جز خدا، در جمله: لو كان فيهما آلهة إلا الله لفسدتا و پاسخ به دو شبهه	375
بررسى وجوهى كه مفسران پيرامون باز خواست نشدن خداوند(لا يسئل عما يفعل) گفته‌اند و اختيار اين وجه كه عدم سؤال از افعال خدا ناشى از مالكيت مطلقه او است	377
گفتارى در حكمت خداى تعالى، و معناى اينكه افعال او داراى مصلحت است و اين بحثى است فلسفى و قرآنى	381
بيان آيات	385
مطالبه برهان از مشركين در مقابل قرآن و كتب آسمانى پيشين	385
بيان حال و وصف ملائكه، كه نه آلهه بل عباد مكرمون خدايند و لا يسبقونه بالقول و هم بأمره يعملون	387
تقرير برهان كه با بيان فتق آسمان‌ها و زمين بعد از رتق آنها(كانتا رتقا ففتقناهما) براى توحيد خداى تعالى در ربوبيت و تدبير اقامه شده است	390
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به: قذف به حق بر باطل، وصف ملائكه، استدلال بر نفى آلهه و...)	394
[سوره الأنبياء(21): آيات 34 تا 47]	399
ترجمه آيات	400
بيان آيات	401
پاسخ خداى تعالى به اميد بستن مشركين به مرگ پيامبر6، با بيان عموميت مرگ	401
معانى و موارد استعمال نفس در لغت و در آيات قرآن كريم	402
معنى و موارد استعمال كلمه موت - مرگ	403
معناى جمله: كل نفس ذائقة الموت و اختصاص مفاد آن به نوع انسان	404
تهديد كافران استهزاء كننده به آتشى كه ناگهانى مى‌آيد و	408
بحث روايتى(رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته)	412
[سوره الأنبياء(21): آيات 48 تا 77]	414
ترجمه آيات	415
بيان آيات	416
اشاره به وجه تسميه تورات به: فرقان، ضياء و ذكر	417
مقصود از اينكه قرآن ذكر مبارك است و اينكه فرمود: ما به ابراهيم رشد او را داديم	418
گفتگوى ابراهيم7 با قوم بت پرست خود	419
محاجه آن جناب7 با قوم خود بعد از شكستن بتها: قال بل فعله كبيرهم	424
اشاره به اينكه برد و سلام شدن آتش براى ابراهيم7 به امر تكوينى خداى تعالى خارج از محدوده اطلاعات ما از سلسله علل و اسباب است	427
بيان اينكه در جمله: و جعلناهم أئمة يهدون بأمرنا مراد از هدايت رساندن به مقصد و مراد از امر امر تكوينى است	428
توضيح اينكه مراد از وحى در آيه: و أوحينا إليهم فعل الخيرات... وحى تسديد است نه وحى تشريع و مؤيد بودن ائمه به تسديد و تاييد الهى را افاده مى‌كند	429
بحث روايتى رواياتى در باره داستان ابراهيم7 و نمروديان و در آتش انداختن آن حضرت7	432
چند روايت راجع به اينكه خداوند امامت را در ابراهيم7 و ذريه او قرار داد	434
[سوره الأنبياء(21): آيات 78 تا 91]	436
ترجمه آيات	437
بيان آيات	438
بيان آيه: و داود و سليمان إذ يحكمان... و شرح اينكه حكم آن دو جناب حكم واحد و مصون از خطا بوده است	438
معناى تسخير كوه‌ها و مرغ‌ها با داود7 و تعليم صنعت لبوس به او	441
مقصود از جريان باد به امر سليمان7 به سوى سر زمين شام(و لسليمان الريح عاصفة...)	442
معناى اينكه ذو النون(يونس 7) ذهب مغاضبا فظن أن لن نقدر عليه و اينكه سپس در ظلمات ندا كرد: أن لا إله إلا أنت سبحانك إني كنت من الظالمين	444
بحث روايتى چند روايت در باره حكم داوود و سليمان در ذيل آيه: و داود و سليمان إذ يحكمان	447
رواياتى ديگر در ذيل آياتى كه به ايوب، يونس، زكريا و مريم: اشاره داشتند	449
[سوره الأنبياء(21): آيات 92 تا 112]	452
ترجمه آيات	453
بيان آيات	454
معناى آيه: إن هذه أمتكم أمة واحدة و أنا ربكم فاعبدون و مراد از امت در آن	455
نكوهش اختلاف مردم در امر دين و بيان اينكه اعمال كسانى كه توأم با ايمان از اعمال صالح به جاى مى‌آورند مقبول است	456
وجوه مختلف در معناى آيه: و حرام على قرية أهلكناها أنهم لا يرجعون و اشاره به اينكه فساد فرد به فساد مجتمع مى‌انجامد	458
ياد آورى معاد و تهديد مشركين به عذاب جاودانى	460
معناى آيه: يوم نطوي السماء كطي السجل... كه در هم پيچيده شدن آسمان را در روز قيامت حكايت مى‌كند	463
مقصود از زبور ، ذكر و وارثت در آيه: و لقد كتبنا... أن الأرض يرثها عبادي الصالحون و بيان اينكه آيه ناظر بر وراثت دنيوى و اخروى - هر دو - است	465
اشاره به اينكه تمامى معارف و احكام اسلام از فروع توحيد و منتهى به آنند(إنما يوحى إلي أنما إلهكم إله واحد...)	467
اعلام خطر رسول خدا6 به مشركان استهزاء كننده	468
بحث روايتى رواياتى در ذيل آيه: إنكم و ما تعبدون... حصب جهنم و محاجه يكى از مشركين با پيامبر6 بعد از نزول اين آيه	470
روايتى در باره اينكه على7 و شيعيانش از مصاديق آيه: إن الذين سبقت لهم منا الحسنى... مى‌باشند	473
روايتى در اين معنى كه آيه: و لقد كتبنا في الزبور... در باره قائم آل محمد: و اصحاب او است	475
(22) سوره حج در مدينه نازل شده و 78 آيه دارد	476
[سوره الحج(22): آيات 1 تا 2]	476
ترجمه آيات	476
بيان آيات	476
اشاره به مفاد كلى سوره حج و بيان آيات تهديد به قيامت كه زلزله‌اش شي‌ء عظيم است و در آن روز تذهل كل مرضعة عما أرضعت و	477
بحث روايتى(روايتى در ذيل آيه: يا أيها الناس اتقوا ربكم إن زلزلة الساعة شي‌ء عظيم و سخن پيامبر6 بعد از نزول اين آيه)	479
[سوره الحج(22): آيات 3 تا 16]	481
ترجمه آيات	482
بيان آيات وصف الحال سه صنف از مردم: اصرار كنندگان بر باطل، متزلزلان در راه حق و مؤمنان	483
مراد از اينكه در باره پيروى از شيطان فرمود: كتب عليه أنه من تولاه فأنه يضله	484
رفع ريب و ترديد در بعث و نشور، با بيان چگونگى خلقت انسان و گياه	485
تفصيلى در مورد استنتاج پنج نتيجه از بيان كيفيت خلقت انسان و نبات	488
مقصود از علم و هدى در آيه: و من الناس من يجادل في الله بغير علم و لا هدى	491
وصف صنفى ديگر كه دين را براى دنيايشان مى‌خواهند و در آزمايش‌ها روى مى‌گردانند(و من الناس من يعبد الله على حرف...)	494
معنى و مفاد آيه: من كان يظن أن لن ينصره الله... و وجوهى كه در باره آن گفته‌اند	495
بحث روايتى رواياتى در باره مراد از مخلقة و غير مخلقة و جمله: نقر في الأرحام ما نشاء إلى أجل مسمى در آيه: يا أيها الناس إن كنتم في ريب	498
چند روايت در ذيل آيه: و من الناس من يعبد الله على حرف كه در باره طالبان دين براى دنيا است	501
[سوره الحج(22): آيات 17 تا 24]	503
ترجمه آيات	503
بيان آيات	504
مراد از الذين آمنوا ، الذين هادوا ، نصارى ، صابئين ، مجوس و الذين أشركوا كه فرمود: خدا در قيامت بين آنان حكم به حق مى‌كند	504
سجده(خضوع و تذلل) تكوينى موجودات در برابر خدا و سجده تشريعى بسيارى از مردم و استكبار بسيارى ديگر كه: حق عليه العذاب	507
تمامى مذاهب مختلف به دو دسته: محق و مبطل منقسمند و همه اختلافاتشان به اختلاف در ربوبيت خدا بر مى‌گردد	508
بحث روايتى روايتى در باره مجوس	510
توضيحى در باره مشيت خداوند و اينكه در روايت آمده است: هر كه معتقد باشد به اينكه خدا از ازل مريد بوده موحد نيست	512
تمامى مذاهب مختلف به دو دسته: محق و مبطل منقسمند و همه اختلافاتشان به اختلاف در ربوبيت خدا بر مى‌گردد	512
چند روايت در ذيل آيه: هذان خصمان اختصموا في ربهم	513
[سوره الحج(22): آيات 25 تا 37]	515
ترجمه آيات	516
بيان آيات برابرى همه مؤمنين در عبادت در مسجد الحرام و تهديد كسانى كه راه خدا و مسجد الحرام را مى‌بندند	517
معبد شدن كعبه براى مردم و مقصود از دستور الهى به ابراهيم7: و طهر بيتي للطائفين	519
توضيحى در مورد منافع دنيوى و اخروى حج	521
توضيح مفردات و جملات آيات مربوط به مناسك حج	522
اشاره به اينكه تقوى امرى معنوى و قلبى است و قائم به اعمال خارجى نيست(فإنها من تقوى القلوب)	528
حكمت قربانى كردن براى خدا	530
بحث روايتى رواياتى در باره برابرى مردم در مكه(سواء العاكف فيه و الباد)، ظلم در آن شهر مقدس(و من يرد فيه بإلحاد بظلم...) و منافع مترتب بر حج(ليشهدوا منافع لهم)	531
رواياتى ديگر در ذيل آيات راجع به مناسك حج و وجه تسميه خانه كعبه به: بيت العتيق	534
[سوره الحج(22): آيات 38 تا 57]	538
ترجمه آيات	539
بيان آيات نخستين آيه نازله در باره جهاد و اذن قتال به مؤمنين	540
توضيح آيات مربوط به جهاد و قتال: إن الله يدافع عن الذين آمنوا... و أذن للذين يقاتلون	542
حكمت تشريع حكم قتال و جهاد: و لو لا دفع الله الناس	545
آيه: الذين إن مكناهم في الأرض... ناظر بر عموم مؤمنين است و اذن قتال مختص به مهاجران صدر اسلام نيست	546
دلدارى دادن به رسول خدا6 و تهديد و تكذيب كنندگان	547
توضيحى در مورد اينكه دارا شدن قلوبى كه بدان بيانديشند. و گوش‌هايى كه بدان گوش دهند را از آثار گردش در زمين قرار داد	549
پاسخ به استهزاى مشركين در باره نزول عذاب، با بيان اينكه زمان كم و زياد نزد خداوند يكسان است	550
توضيح مفاد و معناى آيه: و ما أرسلنا من قبلك من رسول و لا نبي إلا إذا تمنى ألقى الشيطان في أمنيته	552
فرق بين معناى نبوت و رسالت	553
القائات و وساوس شيطان وسيله امتحان است	554
مقصود از اينكه روز قيامت عقيم(نازا) است	557
بحث روايتى چند روايت در باره اذن قتال و تشريع جهاد با نزول آيه: أذن للذين يقاتلون	558
رد و ابطال روايتى كه در ذيل آيه: و ما أرسلنا من قبلك من رسول و لا نبي... نقل شده است و با عصمت انبياء: منافات دارد	561
[سوره الحج(22): آيات 58 تا 66]	563
ترجمه آيات	563
بيان آيات	564
مژده به مهاجران فى سبيل الله كه كشته شدند يا به مرگ طبيعى درگذشتند	565
معناى آيه: ذلك و من عاقب بمثل ما عوقب به... و مراد از نصرت خدا در آن، و وجه آوردن دو صفت عفو و غفور بعد از وعده نصرت به مظلوم	566
تعليل نصرت دادن به مظلوم، به حق بودن خداوند و عموم قدرت او عز و جل	568
بحث روايتى(دو روايت در ذيل آيه: و الذين هاجروا... و آيه: و من عاقب بمثل ما عوقب به... )	570
[سوره الحج(22): آيات 67 تا 78]	572
ترجمه آيات	573
بيان آيات	574
جواب به كفار و مشركين كه به روش مسلمين در عبادت خدا خرده مى‌گرفتند	574
احتجاج بر اينكه مشركان برهان و علمى بر خدايى شركاء ندارند	576
تمثيلى براى نفى الوهيت آلهه مشركين و بيان عدم دخالت آنها در خلق و تدبير موجودات	577
تقرير حجت و برهانى كه از جمله إن الله سميع بصير براى اصل لزوم ارسال رسل، و از آيه: يعلم ما بين أيديهم و ما خلفهم... براى عصمت انبياء: استفاده مى‌شود	580
معناى جهاد و اينكه فرمود: جاهدوا في الله حق جهاده و وجه اينكه ابراهيم7 را پدر مسلمين ناميد	582
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات گذشته)	584
روايتى در اين باره كه آيه ... هو اجتباكم... در باره اهل بيت(عليهم الصلاة و السلام) نازل شده است	585
چند روايت متضمن استشهاد به جمله ما جعل عليكم في الدين من حرج براى رفع حكم حرجى	586

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 14 صفحه : 587

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست