ترجمه تفسیر المیزان - علامه طباطبایی

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 588

(42) سوره شورى مكى است و پنجاه و سه آيه دارد(53)	3
[سوره الشورى(42): آيات 1 تا 6]	3
ترجمه آيات	3
بيان آيات مدار سخن در سوره مباركه شورى و وجوه مختلفى كه در باره حروف مقطعه قرآن گفته شده است	4
حق مطلب در باره حروف مقطعه	6
معناى اينكه فرمود: كذلك يوحي إليك	8
توضيح اينكه آيه: تكاد السماوات يتفطرن من فوقهن... در مقام بيان عظمت وحى و كلام خدا است	10
مقصود از استغفار ملائكه براى زمينيان(و يستغفرون لمن في الأرض) درخواست تشريع دين براى آنها است	11
بحث روايتى(نقل و نقد رواياتى در باره حروف مقطعه قرآن)	13
[سوره الشورى(42): آيات 7 تا 12]	19
ترجمه آيات	19
بيان آيات	20
دعوت پيامبر اسلام6 جهانى، ولى تدريجى و مرحله به مرحله بوده است	20
شرح مفاد آيه: و لو شاء الله لجعلهم أمة واحدة و نقد و رد وجوهى كه پيرامون آن گفته شده است	22
بيان انحصار ولايت در خداى سبحان و احتجاجاتى براى اينكه بايد فقط خدا ولى گرفته شود	27
تعليل انحصار ولايت در خداى تعالى به اينكه حكم فقط از آن او است	29
اثر يكتا پرستى و خدا را ولى گرفتن اين است كه انسان در تكوين و تشريع خدا را مرجع مى‌داند	31
احتجاج بر انحصار ربوبيت در خداى سبحان	32
[سوره الشورى(42): آيات 13 تا 16]	35
ترجمه آيات	35
بيان آيات	36
معناى آيه: شرع لكم من الدين ما وصى به نوحا... و نكاتى راجع به انبياى اولوا العزم(ع) و جامعيت اسلام، كه از اين آيه استفاده مى‌شود	37
مقصود از اقامه دين و تفرقه نكردن در آن با توجه به اينكه بعضى شرايع احكامى مخصوص به خود داشته‌اند	39
توضيح معناى آيه: و ما تفرقوا إلا من بعد ما جاءهم العلم بغيا بينهم	41
بيان آيه: و قل آمنت بما أنزل الله من كتاب	44
مقصود از اينكه فرمود: بعد از آنكه دين خدا استجابت شد حجت منكران خدا باطل است	48
بحث روايتى(دو روايت در باره شان نزول آيه: و الذين يحاجون في الله... )	49
[سوره الشورى(42): آيات 17 تا 26]	51
ترجمه آيات	52
بيان آيات	53
مقصود از كتاب و ميزان در آيه: الله الذي أنزل الكتاب بالحق و الميزان	53
معناى اينكه فرمود: خدا به بندگان خود لطيف است	56
مقصود از زراعت آخرت و زراعت دنيا و اينكه فرمود در زراعت آخرت مى‌افزاييم	57
توضيح و تفسير آيه: قل لا أسئلكم عليه أجرا إلا المودة في القربى	60
بررسى اقوال مختلف مفسرين در باره مراد از مودت قرباى رسول خدا6	61
بيان اين وجه كه مقصود از مودت قربى، محبت عترت و اهل بيت پيامبر(عليهم الصلاة و السلام) است	66
اشاره به معناى اينكه خداوند بر حسن عمل مى‌افزايد	68
وجوه مختلف در معناى جمله فإن يشإ الله يختم على قلبك	70
بحث روايتى(رواياتى در باره اينكه در آيه مودت مراد از قربى اهل بيت رسول الله6 است	73
[سوره الشورى(42): آيات 27 تا 50]	77
ترجمه آيات	78
بيان آيات	80
سنت الهى در روزى دادن به مردم: ينزل بقدر ما يشاء	81
شباهت رزق مادى با معارف حقه و شرايع آسمانى، از نظر نزول و قسمت	82
توضيحى راجع به قدير بودن خداى تعالى	84
بررسى مفاد آيه و ما أصابكم من مصيبة فبما كسبت أيديكم... كه وجود ارتباط بين گناهان و مصائب دنيوى را افاده مى‌كند	85
بيان آيات و من آياته الجوار في البحر... كه كشتى‌ها را به عنوان يكى از آيات خداوند به ياد مى‌آورد	88
صفات نيك مؤمنين: اجتناب از كبائر و فواحش، گذشت، دفع ظلم از يكديگر و	91
وجه اينكه در جمله و جزاء سيئة سيئة مثلها عمل متقابل مظلوم در برابر ظالم را سيئه ناميد	94
مظلوم حق مقابله به مثل دارد گو اينكه صبر و گذشت فضيلتى برتر است	95
وصف حال غير مؤمنين در روبرو شدن با عذاب الهى	96
معناى جمله إن الخاسرين الذين خسروا أنفسهم و أهليهم و اينكه گوينده آن كيانند و در كجا آن را مى‌گويند	97
مفاد جمله: يوم لا مرد له من الله در باره قيامت	99
توبيخ انسان متنعم سرگرم به دنيا	100
بحث روايتى چند روايت در باره تقدير روزى از جانب خداوند سبحان	101
رواياتى در باره ارتباط مصائب دنيوى با گناهان، در ذيل آيه: ما أصابكم من مصيبة فبما كسبت أيديكم	102
[سوره الشورى(42): آيات 51 تا 53]	106
ترجمه آيات	106
بيان آيات	106
اقسام سه گانه وحى در آيه شريفه: و ما كان لبشر أن يكلمه الله إلا وحيا أو من وراء حجاب أو	107
اشاره به وجه تعليل نزول وحى از جانب خداوند به اينكه او على حكيم است	109
توضيح آيه: و كذلك أوحينا إليك روحا من أمرنا... و بيان مراد از روح و وحى آن	110
معناى اينكه فرمود: تو - قبل از نزول وحى - كتاب و ايمان را نمى‌شناختى و جمع آن با اينكه رسول الله6 قبل از بعثت هم ايمان داشته است	113
بيان اينكه صراط خدايى كه مالك آسمان‌ها و زمين است مستقيم و منتهى به سعادت مى‌باشد	115
بحث روايتى(رواياتى در باره اقسام وحى نازل بر پيامبر6، ايمان آن حضرت قبل از بعثت و...)	116
(43) سوره زخرف مكى است و هشتاد و نه آيه دارد(89)	120
[سوره الزخرف(43): آيات 1 تا 14]	120
ترجمه آيات	120
بيان آيات مفاد و غرض كلى سوره مباركه زخرف	121
شرح مراد از اينكه در وصف قرآن فرمود: و إنه في أم الكتاب لدينا لعلي حكيم	123
احتجاج بر ربوبيت و يگانگى خداى تعالى با ذكر بخشى از آيات تكوينى او	127
مقصود از به ياد آوردن نعمت پروردگار پس از سوار شدن بر كشتى‌ها و چهار پايان	129
[سوره الزخرف(43): آيات 15 تا 25]	131
ترجمه آيات	131
بيان آيات	132
رد و ابطال اين پندار مشركين كه خدا فرزند دارد و ملائكه دختران خدايند	133
احتجاج مشركين براى بت پرستى خود با خلط بين اراده تكوينى و تشريعى خداى تعالى	135
تقليد كوركورانه همواره مستند امم مشرك بوده است	137
[سوره الزخرف(43): آيات 26 تا 45]	139
ترجمه آيات	140
بيان آيات	141
معناى سخن ابراهيم(ع) به پدر و قومش: إنني براء مما تعبدون إلا الذي فطرني فإنه سيهدين	142
وجوهى كه در باره معناى آيه: و جعلها كلمة باقية في عقبه لعلهم يرجعون گفته شده	143
سخن مشركين كه در رد قرآن گفتند چرا بر يكى از بزرگان و توانگران نازل نشده و جواب به آنها با بيان اينكه روزى‌هاى مادى و معنوى را خداى تعالى تقسيم مى‌كند	145
مقصود از اينكه فرمود: اگر مردم امت واحده نمى‌شدند، سقف خانه كافران را از نقره مى‌كرديم و	149
وصف حال كور دلان روى گردان از ذكر خدا، كه قرين شيطانى دارند و در عين ظلالت خود را راه يافته مى‌پندارند	150
بيزارى جستن كافر كور دل از قرين شيطانى خود در قيامت	152
وجوه مختلف در معناى جمله و لن ينفعكم اليوم إذ ظلمتم أنكم في العذاب مشتركون كه خطاب به كفار و قرين‌هاى شيطانى آنها است	153
اقوال مفسرين در باره مقصود از اينكه خطاب به پيامبر اكرم6 فرمود: و سئل من أرسلنا من قبلك من رسلنا أ جعلنا من دون الرحمن آلهة يعبدون	156
بحث روايتى توضيحى در باره رواياتى كه جمله و جعلها كلمة باقية في عقبه را به امامت ذريه ابراهيم(ع) تفسير كرده‌اند	157
روايتى در ذيل آيه: و قالوا لو لا نزل هذا القرآن على رجل من القريتين عظيم	158
رواياتى ديگر در ذيل برخى آيات گذشته	159
[سوره الزخرف(43): آيات 46 تا 56]	161
ترجمه آيات	161
بيان آيات بيان آيات مربوط به ارسال موسى(ع) به سوى فرعون و فرعونيان	162
بحث روايتى روايتى در بيان مراد از خشم و رضاى خداى تعالى	166
[سوره الزخرف(43): آيات 57 تا 65]	169
ترجمه آيات	169
بيان آيات	170
تفسير و شان نزول آيه: و لما ضرب ابن مريم مثلا إذا قومك منه يصدون و وجوه مختلفى كه در اين باره گفته‌اند	170
رد استبعاد كمالات عيسى(ع) توسط مشركين، و بيان امكان تزكيه انسان تا سر حد ملك گونه شدن	175
مقصود از اينكه عيسى علم به قيامت است	176
[سوره الزخرف(43): آيات 66 تا 78]	179
ترجمه آيات	179
بيان آيات	180
بيان اينكه همه دوستان جز متقين در قيامت دشمنان يكديگرند	181
معناى جمله: فيها ما تشتهيه الأنفس و تلذ الأعين در وصف بهشت	183
مراد از اينكه در جواب درخواست مرگ، به دوزخيان گفته مى‌شود: ... اكثر شما از حق كراهت داشتيد	185
[سوره الزخرف(43): آيات 79 تا 89]	187
ترجمه آيات	187
بيان آيات	188
وجوه مختلف در معناى آيه: قل إن كان للرحمن ولد فأنا أول العابدين	189
احتجاج بر وحدانيت خداى تعالى در ربوبيت	191
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به توحيد)	193
(44) سوره دخان مكى است و پنجاه و نه آيه دارد(59)	195
[سوره الدخان(44): آيات 1 تا 8]	195
ترجمه آيات	195
بيان آيات غرض و محتواى كلى سوره مباركه دخان	196
مقصود از نزول كتاب در شبى مبارك و بيان عدم منافات بين انزال(نزول دفعى) قرآن و تنزيل(نزول تدريجى) آن	197
مراد از جدا شدن هر امر حكيم در شب قدر(فيها يفرق كل أمر حكيم)	199
بحث روايتى(رواياتى درباره شب قدر و تقدير امور در آن)	203
[سوره الدخان(44): آيات 9 تا 33]	205
ترجمه آيات	206
بيان آيات	207
اقوال مختلف مفسرين در باره عذاب دخان(فارتقب يوم تأتي السماء بدخان مبين... )	207
بيان آيات مربوط به امتحان و ابتلاى قوم فرعون و بعثت موسى(ع) به سوى آنان	210
مقصود از اختيار بنى اسرائيل بر عالمين	215
بحث روايتى(رواياتى در باره عذاب دخان، و گرييدن زمين و آسمان)	216
[سوره الدخان(44): آيات 34 تا 59]	218
ترجمه آيات	218
بيان آيات	220
توضيح اين جمله منكران معاد كه گفتند: إن هي إلا موتتنا الأولى و چند وجه در معناى آن	220
اثبات معاد با بيان اينكه خلقت آسمان‌ها و زمين به حق بوده	223
معنا و وجه اينكه در قيامت إغناء و نصرت نخواهد بود و مقصود از استثناء إلا من رحم الله	224
توضيح مراد از اينكه فرمود اهل بهشت جز مرگ نخستين مرگى نمى‌چشند و جواب از اشكالى در باره استثناء إلا الموتة الأولى	228
بحث روايتى(رواياتى در باره تبع ، شفاعت و...)	231
(45) سوره جاثيه مكى است و سى و هفت آيه دارد(37)	233
[سوره الجاثية(45): آيات 1 تا 13]	233
ترجمه آيات	233
بيان آيات غرض و مفاد كلى سوره مباركه جاثيه	234
وجه اينكه فرمود: إن في السماوات و الأرض لآيات... و آنچه حرف فى افاده مى‌كند	235
آيت بودن خلقت انسان و جنبندگان	237
وجه اينكه هر دسته از آيات را به ترتيب براى مؤمنين ، لقوم يوقنون و لقوم يعقلون ذكر فرمود	239
مقصود از ايمان به آيات خدا و معناى جمله فبأي حديث بعد الله و آياته يؤمنون	241
وصف حال هر أفاك أثيم كه به آيات خدا استكبار ورزيده استهزاء مى‌كنند و	243
مفاد كلمه منه در جمله و سخر لكم ما في السماوات و ما في الأرض جميعا منه	246
[سوره الجاثية(45): آيات 14 تا 19]	247
ترجمه آيات	247
بيان آيات	248
بيان آيه: قل للذين آمنوا يغفروا للذين لا يرجون أيام الله كه اغماض از رفتار مشركين را توصيه مى‌كند	248
مقصود از كتاب ، حكم و بينات من الأمر كه خداوند به بنى اسرائيل داد	251
[سوره الجاثية(45): آيات 20 تا 37]	255
ترجمه آيات	256
بيان آيات	257
معناى اينكه فرمود: شريعت(يا قرآن) بصائر براى مردم و هدى و رحمت براى مؤمنين است	258
توضيح اينكه بد كاران نه در حيات و نه در ممات با مؤمنان صالح العمل برابر نيستند	260
احتجاج براى اثبات معاد با استناد به حق و عدالت	261
معناى اله گرفتن هوى	263
مفاد جمله: و أضله الله على علم و بيان عدم منافات بين ضلالت و علم	264
معناى سخن منكران معاد: ما هي إلا حياتنا الدنيا نموت و نحيا و ما يهلكنا إلا الدهر و اشاره به چند قول در معناى اين آيه	265
معنا و تفسير آيه: هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق إنا كنا نستنسخ ما كنتم تعملون و توضيحى در باره كتابت اعمال	270
بحث روايتى چند روايت در ذيل آيه: أ فرأيت من اتخذ إلهه هواه و و ما يهلكنا إلا الدهر	277
روايات و توضيحاتى در باره كتابت و استنساخ اعمال در ذيل آيه: هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق	278
(46) سوره احقاف مكى است و سى و پنج آيه دارد(35)	281
[سوره الأحقاف(46): آيات 1 تا 14]	281
ترجمه آيات	282
بيان آيات غرض و مفاد كلى سوره مباركه احقاف	283
احتجاج عليه پرستش بت‌ها و معبودهاى زمينى	284
احتجاج عليه مشركين كه قرآن را افتراء به خدا دانسته رسالت پيامبر6 را منكر شدند	288
معنا و مفاد آيه: قل ما كنت بدعا من الرسل و ما أدري ما يفعل بي و لا بكم	289
نفى علم غيب از پيامبر6 در جمله و ما أدري... از جهت بشر بودن او است و با اثبات علم غيب براى آن حضرت از طريق وحى منافات ندارد	290
بحثى فلسفى و دفع يك شبهه(در باره عالم بودن پيامبر6 و ائمه(ع) به غيب، و اثر و رابطه آن با زندگى و رفتار ايشان)	292
بيان اينكه علم غيب اثرى در جريان حوادث خارجى ندارد	293
بيان	296
مقصود از شاهد من بني إسرائيل در آيه: قل أ رأيتم إن كان من عند الله و كفرتم	297
وجوه مختلف در معناى آيه: و قال الذين كفروا للذين آمنوا لو كان خيرا ما سبقونا إليه	298
بحث روايتى رواياتى در باره مراد از أثارة من علم و راجع به نزول آيه: أم يقولون افتراه	299
روايتى در ذيل جمله: و ما أدري ما يفعل بي و لا بكم و اشكالات آن	301
روايتى در باره نزول آيه: و شهد شاهد من بني إسرائيل	302
[سوره الأحقاف(46): آيات 15 تا 20]	304
ترجمه آيات	304
بيان آيات	305
معناى آيه: و وصينا الإنسان بوالديه إحسانا	306
دعا و درخواست توفيق شكر نعمت و انجام اعمال صالح و مرضى خدا	308
توضيحى در باره قبول بهترين عمل، در مقابل در گذشتن از سيئات	309
اشاره به اختلاف درجات مؤمنين نيكو كار و كافران بد كار متناسب با اختلاف نفوس و اعمال هر يك	311
وجوهى كه در معناى جمله: و يوم يعرض الذين كفروا على النار گفته شده است	312
بحث روايتى رواياتى در باره حد اقل مدت حمل، و مراد از بلوغ اشد در ذيل آيه: حملته أمه كرها و وضعته كرها	314
روايتى راجع به شان نزول آيه: و الذي قال لوالديه أف لكما	316
دو روايت در باره كيفيت زندگى پيامبر6 در ذيل آيه: أذهبتم طيباتكم في حياتكم الدنيا	317
[سوره الأحقاف(46): آيات 21 تا 28]	319
ترجمه آيات	319
بيان آيات	320
اقوال مختلف در باره اينكه احقاف در كجا واقع است؟، و توضيح گفتگوى هود(ع) با قوم عاد	321
عذاب قوم عاد و انقراض آنان	323
معناى اينكه فرمود قوم عاد متمكن بودند و سمع و ابصار و افئده آنان و نيز آلهه‌اى كه مى‌پرستيدند در جلوگيرى از عذاب سودشان نبخشيد	324
[سوره الأحقاف(46): آيات 29 تا 35]	327
ترجمه آيات	327
بيان آيات	328
بيان آياتى كه استماع قرآن به وسيله عده‌اى از جن و بازگشتشان بسوى جنيان و دعوت كردنشان بسوى پيامبر اسلام6 را حكايت مى‌كند	328
معناى اولوا العزم و اقوال مختلف در باره تعداد انبياى اولوا العزم: و اينكه چه كسانى هستند	331
بحث روايتى(رواياتى در باره استماع قرآن بوسيله جن و ايمان آوردنشان و...، و در باره انبياى اولوا العزم)	333
(47) سوره محمد مدنى است و سى و هشت آيه دارد(38)	336
[سوره محمد(47): آيات 1 تا 6]	336
ترجمه آيات	336
بيان آيات	337
اضلال و ابطال اعمال كافران، و در مقابل، پرده كشيدن بر سيئات مؤمنان صالح العمل و اصلاح قلب ايشان	338
امر به كشتن بسيار كفار در رويارويى و جنگ با آنها، و سپس اسير گرفتن آنان	340
معناى اينكه خداوند كسانى را كه در راه او كشته شدند هدايت و اصلاح بال مى‌نمايد	342
بحث روايتى(رواياتى در باره اسير گرفتن كفار، و شان نزول آيه: و الذين قتلوا في سبيل الله... )	343
[سوره محمد(47): آيات 7 تا 15]	345
ترجمه آيات	345
بيان آيات	346
معناى اينكه فرمود: اگر خدا را يارى كنيد خدا ياريتان مى‌كند	346
توضيح اينكه در تعليل نصرت مؤمنين و هلاكت كفار فرمود: خدا مولاى مؤمنان است و كافران مولايى ندارند	348
وصف بهشتى كه متقين بدان وعده داده شده‌اند	351
بحث روايتى(چند روايت در ذيل آيه: ذلك بأنهم كرهوا ما أنزل الله و بعضى آيات گذشته ديگر)	352
[سوره محمد(47): آيات 16 تا 32]	353
ترجمه آيات	354
بيان آيات	355
اثر متفاوت استماع قرآن در كفار مهر بر دل خورده و در مؤمنان هدايت يافته	356
مقصود از اشراط علامات قيامت و اينكه فرمود: علامت‌هاى قيامت آمده است	357
معناى اينكه خدا متقلب و مثواى شما را مى‌داند	359
معناى آيه: طاعة و قول معروف... كه در باره مؤمنان مريض القلبى است كه از عمل به وظيفه قتال و جهاد سرباز مى‌زدند	360
مقصود از كسانى كه مرتدين به آنها وعده اطاعت مى‌دادند	363
معناى اينكه منافقان بيمار دل به سيمايشان و در لحن قولشان شناخته مى‌شوند	365
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيه: و منهم من يستمع إليك... و در باره علائم قيامت، استغفار و صله رحم)	367
رواياتى راجع به اينكه در زمان پيامبر6 دشمنى با على(ع) علامت نفاق بوده است	369
[سوره محمد(47): آيات 33 تا 38]	370
ترجمه آيات	370
بيان آيات	371
مقصود از اطاعت خدا و اطاعت رسول6 و مفاد جمله: لا تبطلوا أعمالكم در آيه: يا أيها الذين آمنوا أطيعوا الله	371
نهى از سازش و متاركه جنگ، و معناى جمله و لن يتركم أعمالكم	373
نكوهش بخل ورزندگان از انفاق مال در راه خدا	374
بحث روايتى(رواياتى در باره: ابطال اعمال، صلح نكردن با كفار، و استبدال قومى ديگر - و إن تتولوا يستبدل قوما غيركم...)	375
(48) سوره فتح مدنى است و بيست و نه آيه دارد(29)	377
[سوره الفتح(48): آيات 1 تا 7]	377
ترجمه آيات	377
بيان آيات اشاره به مضامين سوره مباركه فتح و انطباق آن با ماجراى صلح حديبيه	378
توضيح و توجيه اينكه مقصود از فتح مبين در آيه: إنا فتحنا لك فتحا مبينا صلح حديبيه است	379
شرح مقصود از غفران ذنب متقدم و متاخر پيامبر6 در آيه: ليغفر لك الله ما تقدم من ذنبك و ما تأخر... و ارتباط آن با فتح مبين	380
وجوه متعددى كه در بيان معنى و مفاد آيه فوق گفته شده است	382
مراد از سكينت و انزال آن بر قلوب مؤمنين	386
گفتارى در باره ايمان و زياد شدن آن(بيان اينكه ايمان علم و عمل - با هم - است و شدت و ضعف ايمان ناشى از شدت و ضعف علم و عمل است)	388
سخن كسانى كه گفته‌اند: ايمان شدت و ضعف نمى‌پذيرد و عمل ربطى به ايمان ندارد و بيان ضعف و بى‌پايگى اين سخن	389
معناى اينكه فرمود: جنود آسمان‌ها و زمين از آن خدا است	392
بيان	393
بحث روايتى رواياتى پيرامون ماجراى صلح حديبيه و نزول آيات: إنا فتحنا لك فتحا مبينا	394
دو روايت در بيان معناى آيه: ليغفر لك الله ما تقدم من ذنبك و ما تأخر	404
روايتى در باره مراد از سكينت و روايتى در باره اينكه ايمان عمل است و شدت و ضعف و زيادت و نقصان دارد	405
[سوره الفتح(48): آيات 8 تا 10]	407
ترجمه آيات	407
بيان آيات	407
معناى بيعت و اينكه بيعت با پيامبر6 بيعت با خدا است	409
اقوال مفسرين در معناى جمله: يد الله فوق أيديهم كه در آيه مربوط به بيعت است	410
بحث روايتى(روايتى در ذيل جمله: يد الله فوق أيديهم و روايتى در باره كيفيت بيعت)	411
[سوره الفتح(48): آيات 11 تا 17]	413
ترجمه آيات	413
بيان آيات	414
عذرى كه تخلف كنندگان از همراهى با پيامبر6 آوردند و گفتند: اشتغال به سرپرستى اموال و خانواده‌هايمان ما را باز داشت و جواب به آنها كه سبب واقعى تخلفشان سوء ظن و ترس از كشته شدن بوده است	415
مقصود از اينكه در باره متخلفانى كه در خواستشان در مورد پيوستن به مجاهدان براى غنيمت گرفتن رد شد فرمود: جز اندكى نمى‌فهمند	419
[سوره الفتح(48): آيات 18 تا 28]	422
ترجمه آيات	423
بيان آيات	424
اشاره به اينكه مقصود از رضا و سخط خدا ثواب و عقاب او است و آيه: لقد رضي الله عن المؤمنين إذ يبايعونك تحت الشجرة... اخبار از پاداش و ثواب بيعت كنندگان است	424
توضيحى راجع به تفريع جمله: فعلم ما في قلوبهم بر قلبش: لقد رضي الله	425
مقصود از ناس در جمله و كف أيدي الناس عنكم	427
اخبارات غيبى و پيشگويى‌هايى كه در سوره فتح آمده است	428
بيان آياتى كه راجع به جنگ نكردن با مشركين مكه و صلح با آنان است	429
مقصود از كلمة التقوى و اينكه مؤمنين احق به آن و اهل آن هستند	432
بحث روايتى رواياتى در باره روز شجره و تجديد بيعت مسلمانان با رسول الله6	435
همه شركت كنندگان در بيعت روز شجره به پيمان خود وفا نكردند	436
چند روايت در باره مراد از كلمة التقوى در جمله و ألزمهم كلمة التقوى	437
رواياتى راجع به ماجراى جنگ و فتح خيبر	438
فردا پرچم را به دست كسى خواهم داد كه	440
آوردن گوسفند مسموم يك يهوديه براى رسول الله6	444
[سوره الفتح(48): آيه 29]	445
ترجمه آيه	445
بيان آيه	445
اوصاف كسانى كه با پيامبر6 بودند	446
وعده خدا به مغفرت و اجر عظيم شامل همه كسانى كه با پيامبر6 بودند(صحابه) نمى‌شود	448
نقل و رد اين سخن كه وعده مغفرت و اجر عظيم در آيه: وعد الله الذين آمنوا و عملوا الصالحات منهم... شامل همه صحابه است	450
(49) سوره حجرات مدنى است و هيجده آيه دارد(18)	453
[سوره الحجرات(49): آيات 1 تا 10]	453
ترجمه آيات	454
بيان آيات مسائل و مطالبى كه سوره مباركه حجرات مشتمل بر آنست	454
توضيح معناى جمله: لا تقدموا بين يدي الله و رسوله و بيان اينكه مفاد آن اين است كه هيچ حكمى را بر حكم خدا و رسول مقدم مداريد	455
وجوه مختلف ديگرى كه مفسرين در معناى جمله فوق گفته‌اند	457
مراد از اينكه فرمود: صداى خود را از صداى پيامبر بلندتر نكنيد	458
توضيح راجع به جمله: أن تحبط أعمالكم و أنتم لا تشعرون و وجوهى كه در باره ظهور آن در اينكه بدون كفرهم عمل حبط مى‌شود گفته شده است	459
توضيحى راجع به نقش خبر در زندگى اجتماعى انسان و اقسام خبر و لزوم تبين و تفحص در باره اخبار فاسق	464
لزوم پيروى از رسول الله6 و وجه و سبب اينكه آن جناب نبايد از ديگران اطاعت كند	466
امر به اصلاح بين دو طايفه از مؤمنين كه به جنگ با هم پرداخته‌اند و تعليل آن به اينكه مؤمنان برادر يكديگرند	469
گفتارى در معناى اخوت	470
بحث روايتى رواياتى در ذيل آيه: لا تقدموا بين يدي الله و رسوله و لا ترفعوا أصواتكم فوق صوت النبي	473
روايتى در باره شان نزول آيه: إن جاءكم فاسق بنبإ فتبينوا	475
حب همان دين است و دين همان حب است	476
چند روايت در باره اخوت ايمانى و شان نزول آيه: و إن طائفتان من المؤمنين اقتتلوا	477
[سوره الحجرات(49): آيات 11 تا 18]	479
ترجمه آيات	480
بيان آيات نهى از مسخره كردن يكديگر و عيبجويى و بد زبانى كردن	481
معناى جمله: بئس الاسم الفسوق	482
مقصود از اجتناب از ظن و مفاد قيد كثيرا در آيه: يا أيها الذين آمنوا اجتنبوا كثيرا من الظن	483
نهى از تجسس عيوب ديگران و از غيبت كردن و بيان مفسده غيبت و تجسس(و لا تجسسوا و لا يغتب بعضكم بعضا...)	484
توضيح دلالت آيه: يا أيها الناس إنا خلقناكم من ذكر و أنثى و جعلناكم شعوبا و قبائل لتعارفوا... بر نفى و رد تفاخر به انساب و نژادها و طبقات	487
توضيح اينكه تقوا تنها كرامت و امتياز حقيقى است(إن أكرمكم عند الله أتقاكم)	489
معناى اينكه فرمود: به اعراب بگو ايمان نياورده‌ايد بلكه بگوييد اسلام آورده‌ايم	491
مؤمنان واقعى اين چنين هستند	492
بحث روايتى رواياتى در مورد نهى از مسخره كردن يكديگر، بد زبانى و تنابز به القاب، غيبت و سوء ظن، در ذيل آيات مربوطه گذشته	495
چند روايت دال بر اينكه غيبت از زنا شديدتر است	499
رواياتى در باره اينكه تنها ملاك فضيلت تقوا است	500
(50) سوره ق مكى است و چهل و پنج آيه دارد(45)	502
[سوره ق(50): آيات 1 تا 14]	502
ترجمه آيات	502
بيان آيات محتواى سوره مباركه ق	503
اقوال مختلف در باره جواب قسم و القرآن المجيد 505	505
مفاد آيه: قد علمنا ما تنقص الأرض منهم... كه در مقام رد سخن مشركين مبنى بر استبعاد معاد است	506
مقصود از اينكه فرمود تكذيب كنندگان قيامت حق را تكذيب كرده در امر مريج هستند	508
اشاره به برهانى كه جمله: و أحيينا به بلدة ميتا كذلك الخروج، در رد استبعاد معاد توسط مشركين متضمن است	510
بحث روايتى(رواياتى در باره كوه قاف و بيان اينكه اين روايات غير قابل اعتماد و مردودند)	511
[سوره ق(50): آيات 15 تا 38]	513
ترجمه آيات	514
بيان آيات	515
رد استبعاد اعاده خلقت و بيان امكان آن با استناد به وقوع خلقت نخستين	516
احتجاج به علم شامل و فراگير خداى تعالى در خلقت اول و نزديك بودن او به انسان	518
علم خدا به انسان از طريق فرشتگان كاتب اعمال	520
معناى اينكه فرمود: سكره موت به حق آمد	522
مقصود از سائق و شهيدى كه در قيامت همراه هر كسى مى‌آيند و بيان اينكه مخاطب آيه: لقد كنت في غفلة من هذا... كيست و مفهوم آن چيست	523
معناى آيه: و قال قرينه هذا ما لدي عتيد	525
پاسخ خداى تعالى به عذرى كه قرين شيطانى مشرك دوزخى مى‌آورد	526
وجوهى كه در باره سؤال و جواب در آيه: يوم نقول لجهنم هل امتلأت و تقول هل من مزيد و مفاد آن گفته شده است	529
وصف متقين و ورودشان به بهشت	531
معناى اينكه در باره بهشت متقين فرمود: لهم ما يشاؤن فيها و لدينا مزيد	532
بحث روايتى رواياتى در ذيل آيه: أ فعيينا بالخلق الأول... و در باره دو فرشته نويسنده حسنات و سيئات	534
روايتى دال بر اينكه خطاب ألقيا في جهنم كل كفار عنيد به پيامبر و على(عليهما الصلاة و السلام) مى‌شود	535
چند روايت در ذيل آيه: يوم نقول لجهنم هل امتلأت... و راجع به اينكه در باره متقين در بهشت فرموده: لهم ما يشاؤن فيها و لدينا مزيد و	536
[سوره ق(50): آيات 39 تا 45]	539
ترجمه آيات	539
بيان آيات بيان آيات آخر سوره كه پيامبر6 را امر به صبر و تسبيح خدا مى‌كند و روز قيامت را به ياد مى‌آورد	540
بحث روايتى(چند روايت در ذيل آيه: و سبح بحمد ربك قبل طلوع الشمس و قبل الغروب و مراد از أدبار السجود )	542
(51) سوره ذاريات مكى است و شصت آيه دارد(60)	544
[سوره الذاريات(51): آيات 1 تا 19]	544
ترجمه آيات	544
بيان آيات بيان غرض و مفاد اين آيات شريفه	545
اشاره به اينكه سوگندهاى چهار گانه در آيات: و الذاريات ذروا... سوگند به همه اسباب مؤثر در تدبير سراسر جهان است	547
تاكيد بر صدق و وقوع معاد و جزا	548
معناى آيه: و السماء ذات الحبك و مقصود از اينكه كفار در قول مختلف هستند	549
وجوه مختلف در معناى جمله: يؤفك عنه من أفك	550
توضيحى در مورد جمله: أيان يوم الدين كه سؤال خراصون از زمان روز قيامت است	552
معناى اينكه در وصف متقين فرمود: كانوا قليلا من الليل ما يهجعون	554
بحث روايتى چند روايت در باره مراد از ذاريات، حاملات، جاريات و مقسمات	555
رواياتى در معناى و السماء ذات الحبك ، قليلا من الليل ما يهجعون ، و بالأسحار هم يستغفرون و مراد از سائل و محروم	556
[سوره الذاريات(51): آيات 20 تا 51]	557
ترجمه آيات	558
بيان آيات	559
اقسام آياتى كه در انفس انسان‌ها هست و بر يكتايى خداوند در ربوبيت دلالت مى‌كند	560
وجوه مختلف در معناى اينكه فرمود: و في السماء رزقكم و ما توعدون	562
گفتارى در كافى بودن رزق براى روزى‌خواران	564
بيان	566
داستان وارد شدن ملائكه مامور به هلاك ساختن قوم لوط بر ابراهيم(ع) و آنچه بين ميزبان و ميهمانان گذشت	566
آيتى كه خداوند با عذاب قوم لوط و هلاكتشان بر جاى گذاشت	569
اشاره به هلاكت فرعون و لشكريانش و هلاكت عاد، ثمود و قوم نوح(ع)	570
معناى آيه: و السماء بنيناها بأيد و إنا لموسعون	572
بحث روايتى(رواياتى در باره آيات انفسى، رزق، يد داشتن خدا، و خلق زوجين از هر چيز و...)	574
[سوره الذاريات(51): آيات 52 تا 60]	577
ترجمه آيات	577
بيان آيات	578
طغيان و استكبار، عليت مشترك تكذيب اقوام مكذب بوده است	578
بررسى مفاد آيه: و ما خلقت الجن و الإنس إلا ليعبدون و توضيحاتى در باره اينكه غرض از خلقت انس و جن عبادت خدا است	579
بيان اينكه الف و لام در الجن و الانس الف و لام جنس، و لام در ليعبدون لام غرض است	580
معناى اينكه فرمود: ما أريد منهم من رزق و ما أريد أن يطعمون	583
بحث روايتى(رواياتى در ذيل آيه: و ذكر فإن الذكرى تنفع المؤمنين و آيه: و ما خلقت الجن و الإنس إلا ليعبدون و در باره طلب روزى)	585

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 588

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست