نام کتاب : إيضاح الكفاية نویسنده : فاضل لنكرانى، محمد جلد : 6 صفحه : 247
واجب است اما اكرام زيد به حرمت خود، باقى هست.
در فرض مذكور، دو ظهور داريم و معلوم نيست كدام اظهر است و كدام
ظاهر.
يك ظهور، مربوط به «اكرم العلماء» مىباشد، «العلماء» جمع محلّى به
لام و دال بر عموم است و يك ظهور، مربوط به «يحرم اكرام زيد» مىباشد، ظهور آن در استمرار و دوام حكم است يعنى ظهورش
اين است كه: حرمت اكرام زيد، مستمر و ابدى است.
بايد بررسى نمود كه آيا ظهور خاص بر استمرار، اقوا و اظهر است يا
دلالت و ظهور عام بر اكرام تمام علما اظهر مىباشد.
اگر عموم عام، اظهر باشد بايد عمومش محفوظ بماند و حكم خاص را نسخ
نمايد و چنانچه ظهور خاص در استمرار و دوام، اظهر باشد بايد حكم خاص را استمرار
دهيم و قائل به حرمت اكرام زيد باشيم و قهرا عام را تخصيص بزنيم.
نتيجه: در فرض مزبور، ظاهر و اظهر، مشتبه است و معلوم نيست كدام ظاهر
و كدام اظهر است
[1].
2- فرض كنيد ابتدا عامى وارد شده، وقت عمل به آنهم فرا رسيده و مكلفين،
طبق آن عمل نمودهاند لكن بعد از حضور زمان عمل به عام، خاصى به صورت «لا تكرم زيدا العالم» وارد شده. در فرض مذكور هم امر، دائر بين نسخ و
تخصيص است به اين نحو كه:
معلوم نيست آيا «لا تكرم زيدا العالم» مخصص عام است كه اگر مخصص باشد، معنايش اين است كه
از ابتدا اكرام زيد عالم، واجب نبوده لكن ما خيال مىكرديم اكرامش واجب است به
عبارت ديگر: زيد از اول تحت «اكرام العلماء» نبوده. اما اگر خاص، ناسخ عام باشد معنايش اين است: تا
امروز اكرام تمام علما- از جمله، زيد- واجب بوده ولى از امروز وجوب اكرام زيد، نسخ
شده پس دوران امر، بين ناسخيت خاص و مخصصيت