نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 226
همچنين در توجيهى كه
كردهاند به خطا رفتهاند.
و اى كاش
مىفهميديم از كجا چنين مسلم گرفتهاند كه جمله از تو پيامى نمىبرد مگر
خودت و يا مردى از خاندانت منحصرا مربوط به برائت و نقض عهد است، و بيش از
اين را نمىرساند؟ و حال آنكه هيچ دليلى از عقل و نقل بر اين انحصار ديده نمىشود،
بلكه جمله مذكور بخودى خود و بتمام معنا ظهور دارد در اينكه هر چه را كه رساندنش
وظيفه رسول اللَّه است جايز نيست كسى آن را برساند مگر خود آن حضرت و يا مردى از
خاندانش چه اينكه نقض عهدى از جانب خدا باشد مانند برائت در مساله مورد بحث و يا
حكم الهى ديگرى باشد كه رساندنش وظيفه شخص رسول بوده باشد.
در اينجا
مساله مورد بحث با مساله نامهنگارى آن حضرت به كشورهاى همجوار اشتباه نشود، زيرا
اين مساله با ساير اقسام رسالت فرق دارد، در ساير اقسام از قبيل نامه نوشتن به
ملوك و امم و اقوام و يا فرستادن بعضى از مؤمنين به ماموريتها و بعهده گرفتن
حكومتها و فرماندهىها، رسول خدا 6 وظيفه خود را انجام داده چون حكم خدا را به
افرادى كه مىتوانسته رسانده، و لذا در اينگونه موارد مىفرمايد: ليبلغ
الشاهد منكم الغائب- حاضرين به غايبين برسانند و اگر كسانى بودهاند كه عادة
اطمينان پيدا نمىكرده كه حكم خدا به گوش آنان خورده باشد براى اطمينان خاطر
اشخاصى را روانه مىكرده و يا نامه مىفرستاده.
و اين با
مساله برائت فرق دارد، زيرا مساله برائت و هم چنين نهى از طواف با بدن عريان و نهى
مشركين از حج كردن در سال بعد، احكام الهيى بودند و ابتدايى و تا آن زمان رسول خدا
6 آنها را تبليغ نكرده و وظيفه نبوت و رسالت خود را در باره آنها انجام نداده، و
آنها را به كسانى كه بايد برساند نرسانيده بود و لذا جز خودش و يا مردى از خودش
كسى نمىتوانست آنها را به مشركين و زوار مكه برساند.
و اگر اهل
بحث انصاف داشته باشند اعتراف مىكنند كه ميان جمله لا يؤدى عنك الا انت او
رجل منك و جمله لا يؤدى الا انت او رجل منك فرق هست، زيرا اگر
به عبارت اولى تعبير مىشد اشتراك در رسالت را مىرسانيد، و معنايش اين مىشد
كه اين رسالت را كسى جز تو و يا مردى از خاندان تو به مردم نمىرساند
بخلاف عبارت دومى كه از اين جهت ساكت است، هم چنان كه ميان جمله اولى و جمله
لا يؤدى منك الا رجل منك نيز فرق است، زيرا اگر به عبارت دومى تعبير شده بود
رسالتهاى غير ابتدايى را كه همه شايستگان از مؤمنين مىتوانستند عهدهدار آن شوند
نيز شامل مىشد، و حال آنكه بطور مسلم آن گونه رسالتها مراد
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 226