نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 38
اين روايت مؤيد گفتار قبلى ما است كه گفتيم: مراد
از اولى الامر در آيه دومى همان اولى الامر در آيه اول است.
و در تفسير
عياشى از عبد اللَّه بن عجلان از امام ابى جعفر (ع) روايت كرده كه در ذيل جمله:(وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ) فرمود:
منظور امامان هستند.[1] مؤلف: اين
معنا از عبد اللَّه بن جندب از حضرت رضا (ع) نيز روايت شده، به اين صورت كه آن
جناب در باره واقفى مذهبان نامهاى به عبد اللَّه نوشت و در آن اين معنا را تذكر
داد[2]، شيخ مفيد نيز
در كتاب اختصاص[3] آن را در
ضمن حديثى طولانى از اسحاق بن عمار از امام صادق (ع) روايت كرده است.
و در تفسير
عياشى از محمد بن فضيل از ابى الحسن (ع) روايت كرده كه در معناى جمله:(وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ) فرمود: فضل رسول خدا
6 است و رحمت امير المؤمنين (ع) است.[4] و در همان
كتاب از زراره از امام ابى جعفر (ع) و از حمران از امام صادق (ع) روايت آورده كه
فرمودند: در آيه(وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ
رَحْمَتُهُ)، فضل خدا، رسول اللَّه 6 و رحمتش ولايت ائمه (ع) است.[5] و در همان كتاب از محمد بن فضل از
عبد صالح (موسى بن جعفر) (ع) روايت كرده كه فرمود: رحمت خدا، رسول گرامى او است و
فضل، على بن ابى طالب (ع) است.[6] مؤلف: اين
روايات نمىخواهند بگويند معناى كلمه فضل خدا و رحمت خدا
چنين است بلكه مىخواهند هر يك از اين دو عنوان كلى را بر يكى از مهمترين مصاديق
آن تطبيق كنند و مراد از رسول خدا 6 و امير المؤمنين (ع) نيز شخص آن دو جناب
منظور نيستند، بلكه منظور مقام آن دو جناب است يعنى مقام نبوت و مقام ولايت چون
اين دو مقام سبب متصلى هستند كه خداى عزيز ما را به وسيله آن دو از پرتگاه ضلالت و
از دام شيطان نجات بخشيد، اولى سبب مبلغ و دومى سبب مجرى است و روايت اخير از نظر
[1] ( 1 و 2) تفسير عياشى، ج 1 ص 260، ح 205 و 206، ط تهران.
[2] ( 1 و 2) تفسير عياشى، ج 1 ص 260، ح 205 و 206، ط تهران.