نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 39
اعتبار عقلى به ذهن نزديكتر است، براى اينكه
خداى تعالى نيز آن جناب را در كتاب مجيدش رحمت ناميده، فرموده:(وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ)[1].
و در كافى به
سند خود از على بن حديد از مرازم روايت كرده كه گفت: امام صادق (ع) فرمود: خداى عز
و جل به رسول گرامى خود (عليه صلواته) تكليفى كرد كه به احدى از خلقش چنان تكليفى
نكرد و آن اين بود كه بعد از فرمان به جهاد و تثاقل ورزيدن مردم از اجابت دعوت آن
جناب، شخص آن جناب را مكلف كرد، كه يك تنه و به تنهايى به جنگ با دشمن برود هر چند
كه جمعيتى نيابد كه با وى به قتال بروند و خداى تعالى چنين تكليفى را به احدى از
خلق نكرده، نه قبل از آن جناب و نه بعد از او، امام صادق (ع) سپس اين آيه را تلاوت
فرمود:(فَقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لا تُكَلَّفُ إِلَّا
نَفْسَكَ).
آن گاه
فرمود: و خداى عز و جل در مقابل اين تكليف امتيازى به آن جناب داد كه به احدى از
خلقش نداد و آن بود كه آنچه خداى عز و جل از غنيمت جنگى سهم خود قرار داده، رسول
6 مىتواند آن را براى خود بر دارد زيرا: (مَنْ جاءَ
بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها) ، و كسى كه عمل خيرى انجام دهد،
ده برابر پاداش دارد و نيز درود و صلوات بر آن جناب را حسنهاى دانسته كه ده برابر
پاداش دارد.[2] و در تفسير
عياشى از سليمان بن خالد روايت آورده كه گفت: من به امام صادق (ع) عرض كردم: پاسخ
اين مردم كه مىپرسند: اگر على (ع) حقى داشت چرا براى احقاق آن قيام نكرد، چيست؟
فرمود: خداى عز و جل هيچ انسان واحدى را مكلف به قيام نمىكند به جز رسول خدا 6
را كه در آيه(فَقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لا تُكَلَّفُ إِلَّا
نَفْسَكَ وَ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ) آن جناب را مكلف كرد تا به تنهايى و
يك تنه با كفار بجنگد، پس قيام يك تنه فقط مخصوص رسول خدا 6 است و اما درباره
غير آن جناب فرموده:(إِلَّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ
مُتَحَيِّزاً إِلى فِئَةٍ). (براى كسانى كه توانايى قتال با كفار را
ندارند، جائز است براى چاره جويى و يا تهيه نيرو پشت به جنگ كنند) و على (ع) هم آن
روز فئه و جمعيتى كه او را در احقاق حقش يارى كنند، نداشت.[3]
و در همان كتاب از زيد شحام از امام صادق (ع) روايت شده كه فرمود: هيچگاه
[1] و ما تو را نفرستاديم مگر به عنوان رحمت براى عالميان.
سوره انبياء، آيه 107 .