نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 20 صفحه : 374
در آن روز
هيچ انسانى مالك چيزى براى ديگرى نيست. و يا به عبارتى ديگر نمىتواند براى ديگران
كارى بكند، شرى را دفع و يا خيرى را جلب نمايد، و اين با آيات شفاعت منافات ندارد،
چون شفاعت به اذن خدا انجام مىشود، و در نتيجه باز خود خدا مالك است، نه شخص
شفيع.
و
معناى جمله(وَ الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ)
اين است كه: در آن روز مالك، تنها و تنها خدا است، و غير او كمترين سهمى از مالكيت
ندارد.
و
مراد از كلمه امر - به طورى كه گفتهاند[1]-
مفرد كلمه اوامر است، يعنى تنها او است كه دستور مىدهد، چون در جاى
ديگر نيز فرموده:(لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ
الْقَهَّارِ)[2]،
پس منظور از اين كلمه به معناى مقابل نهى است، و اينكه بعضى[3]
آن را به معناى شان گرفتهاند با مقام آيه نمىسازد.
بحث
روايتى [ (رواياتى در ذيل(عَلِمَتْ نَفْسٌ ما
قَدَّمَتْ وَ أَخَّرَتْ)،(وَ
إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحافِظِينَ) و(وَ
الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ))]
در
تفسير قمى در ذيل آيه(وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ)
فرموده: يعنى قبرها شكافته مىشود، و مردگان بيرون مىآيند[4].
و
در الدر المنثور است كه حاكم (وى حديث را صحيح دانسته) از حذيفه روايت آورده كه
گفت رسول خدا 6 فرمود: هر كس سنت خيرى را باب كند، و خودش به آن عمل
نمايد، هم اجر عمل خود را دارد و هم مثل اجرهاى پيروانش را، بدون اينكه از اجر
پيروانش كم شود، و هر كس سنت شرى را باب كند، و خودش به آن عمل كند، هم وبال عمل
خود را دارد، و هم مثل وبالى كه پيروانش دارند، بدون اينكه از وبال پيروان چيزى كم
شود، حذيفه بعد از نقل اين كلام، آيه(عَلِمَتْ نَفْسٌ ما
قَدَّمَتْ وَ أَخَّرَتْ) را تلاوت كرد[5].