دارد كه مى‌فرمايد:(يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطارِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطانٍ)[1]، چون اين آيه تنها قدرت بر فرار را نفى مى‌كند، به خلاف آيه مورد بحث كه همه انحاى حيله را نفى مى‌كند.

در جمله فكيدون التفاتى از تكلم مع الغير (ما) به تكلم وحده (من) به كار رفته، چون در جملات قبل خداوند تعبير به ما مى‌كرد و مى‌فرمود: ما شما را جمع مى‌كنيم ، و در اينجا تعبير به من كرده، و نكته در آن اين است كه امر فكيدون تعجيزى است، و متعلق آن كيد با كسى است كه همه قوت‌ها و قدرت‌ها از اوست، و او تنها خداى تعالى است، و اگر مى‌فرمود: فكيدونا اشاره به توحيد از بين مى‌رفت.

( إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ وَ فَواكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ‌) ...(الْمُحْسِنِينَ ) مراد از كلمه ظلال سايه‌هاى بهشت، و مراد از كلمه عيون چشمه‌هاى آن است، كه اهل بهشت از آن سايه‌ها استفاده نموده، و از آن چشمه‌ها مى‌نوشند، و كلمه فواكه جمع فاكهه است كه به معناى ميوه است.

(كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ)- مفاد اين آيه اذن و اباحه است، تو گويى خوردن و نوشيدن كنايه است از مطلق تنعم به نعمتهاى بهشتى و تصرف در آن، هر چند كه از مقوله خوردن و نوشيدن نباشد. و استعمال اين كنايه شايع است، هم چنان كه خوردن مال را كنايه مى‌گيرند از مطلق تصرف، مثلا مى‌گويند مال مردم را مخور، يعنى در آن تصرف مكن.

(إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ)- در اين جمله سعادت اهل بهشت را مسجل مى‌سازد.

(كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ) خطاب در اين آيه از قبيل خطابهاى تهديدآميزى است كه ما به دشمن خود مى‌كنيم و مى‌گوييم هر چه دلت مى‌خواهد بكن، و يا هر چه از دستت بر مى‌آيد كوتاهى مكن، كه معنايش اين است كه هر كارى بكنى سودى به حالت ندارد، و اين نوع خطابها مخاطب را از اينكه از حيله‌هاى خود سود ببرد و در نتيجه به هدف خود برسد مايوس مى‌كند، و نظير آن در چند جاى قرآن آمده، مى‌فرمايد:(فَاقْضِ ما أَنْتَ قاضٍ إِنَّما تَقْضِي هذِهِ الْحَياةَ الدُّنْيا)[2].

[1] اى گروه جن و انس اگر مى‌توانيد به قسمتى از اقطار آسمانها و زمين نفوذ كنيد بكنيد و نفوذ نخواهيد كرد مگر با داشتن قدرت. سوره الرحمن، آيه 33.

[2] هر حكمى مى‌خواهى بكن كه تنها مى‌توانى در اين زندگى دنيا داورى كنى. سوره طه، آيه 72.