صادق (ع) روايت شده كه فرمود: منظور خداى تعالى از علما، آن كسى است كه عملش مصدق قولش باشد، كسى كه عملش مصدق قولش نباشد، او عالم نيست، و نيز در حديثى آمده كه فرمودند: از همه شما عالم‌تر به خدا، ترسنده‌تر از خدا است‌[1].

مؤلف: و در روضه كافى به سند خود از ابى حمزه، از على بن الحسين (ع) روايتى در اين معنا آورده‌[2].

و در الدر المنثور است كه ابن ابى شيبه، ترمذى، و حاكم، از حسن روايت كرده‌اند كه گفت رسول خدا 6 فرمود: علم دو قسم است، يكى آن علمى است كه در قلب است، و علم نافع هم همان است، و ديگرى علمى است كه بر زبان است، و آن حجتى است براى خدا، عليه خلق، كه خدا با همان علم عليه صاحبش احتجاج مى‌كند[3].

و در مجمع البيان مى‌گويد: ابن مسعود از رسول خدا 6 روايت كرده كه در تفسير جمله:(وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ) گفته: منظور از اين فضل شفاعت است، شفاعت براى كسى كه آتش بر او واجب شده، از جانب كسى كه آن شخص دوزخى در دنيا به وى احسانى كرده‌[4].

و در كافى به سند خود از ابن عمر روايت كرده كه گفت: من از حضرت ابو الحسن رضا (ع) از اين كلام خداى عز و جل پرسيدم كه مى‌فرمايد:(ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا ...) مى‌گويد: امام فرمود: منظور فرزندان فاطمه (ع) مى‌باشند.

و منظور از سابق به خيرات امام است، و منظور از مقتصد عارف به امام، و مقصود از ظالم به نفس كسى است كه امام خود را نشناسد[5].

و از كتاب سعد السعود ابن طاووس روايت شده كه ابو اسحاق سبيعى، از امام باقر (ع) در تفسير آيه مزبور حديثى نقل كرده كه فرمود: اى ابا اسحاق اين آيه مخصوص ما است، اما سابق به خيرات على ابن ابى طالب، و حسن و حسين، و شهيدانى از ما هستند و اما مقتصد آن كسى است كه روزها روزه بدارد و شب‌ها به نماز بگذارند، و اما ظلم به‌

[1] مجمع البيان، ج 8، ص 408.

[2] روضه كافى، ج 8، ص 14، ح 2.

[3] الدر المنثور، ج 5، ص 250.

[4] مجمع البيان، ج 8، ص 407.

[5] اصول كافى، ج 1، ص 215، ح 3.