نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 17 صفحه : 538
(وَ
لَكُمْ فِيها مَنافِعُ ...)
يعنى براى شما در آنها منافعى است، مانند: شير، پشم، كرك، مو، پوست، و ساير
منافعشان.
(وَ لِتَبْلُغُوا عَلَيْها حاجَةً فِي صُدُورِكُمْ)- يعنى و غرض
ديگر از خلقت آنها اين است كه بر پشت آنها سوار شويد و به مقاصد و حاجتهايى كه در
سينه داريد برسيد.
(وَ عَلَيْها وَ عَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ)- اين جمله
كنايه است از وسيله پيمودن بيابانها و درياها كه بيابانها را با شتران مىپيمايند
و درياها را با كشتى.
(وَ يُرِيكُمْ آياتِهِ فَأَيَّ آياتِ اللَّهِ تُنْكِرُونَ)
معناى نشان دادن خدا آيات خود را، در تفسير اوائل اين سوره گذشت. و گويا جمله(وَ يُرِيكُمْ آياتِهِ) منظور اصلى نيست تا مستلزم تكرار
باشد، بلكه منظور زمينهچينى بوده براى توبيخ كفار، كه مىفرمايد:(فَأَيَّ آياتِ اللَّهِ تُنْكِرُونَ)- كدام يك از آيات خدا را
انكار مىكنيد يعنى كدام يك از اين آيات را كه خدا به شما نشان داده و به
چشم خود مىبينيد و بيان ما را در باره آن مىشنويد، انكار مىكنيد؟ انكارى كه
بهانه باشد براى اعراض از توحيد خدا.
(أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا ...) اين آيه
شريفه مشركين را ملامت مىكند و آنان را به سرگذشت امتهاى سابق و سنت قضاى الهى
كه در آن امتها جريان داشت توجه مىدهد. و نظير اين آيه در اوائل سوره نيز گذشت و
گويا غرض از آن در آنجا اين بوده كه براى آنها روشن سازد كه خدا هر يك از آن
امتها را به گناهانشان بگرفت، چون هر وقت پيغمبرشان با معجزات به سويشان آمدند،
كفر ورزيدند و به همين جهت در آنجا دنبال آيه فرمود: (فَأَخَذَهُمُ
اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ)- خدا ايشان را به گناهانشان بگرفت ولى در
اينجا غرض اين بوده كه براى مشركين روشن كند كه آنچه در زندگى به دست مىآورند،
بىنيازشان نمىكند و از عذاب خدا جلوگيرى نمىنمايد، نه آن خوشحالىها كه از دانش
خود دارند و نه توبهشان و ندامتشان از آنچه كه كردهاند.
و
اگر در ابتداى آيه مورد بحث فاء تفريع آورد، براى اين است كه آيه را
بر جمله آخر آيه قبلى كه مىفرمود:(فَأَيَّ آياتِ اللَّهِ
تُنْكِرُونَ) تفريع كرده باشد، يعنى اين را فرع و نتيجه آن قرار داده باشد. و اگر
از خطاب در جمله قبلى (تنكرون) به غيبت (ا فلم يسيروا) التفات كرد، براى اين است
كه بفهماند مردمى كه از آيات او رو بگردانند و آن را انكار كنند، قابل آن نيستند
كه مورد خطاب ما واقع شوند، لذا گويا از آنان رويگردانيد و متوجه
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 17 صفحه : 538