كسى را مى‌خواند كه ضررش از نفعش زودتر مى‌رسد، و اين چه بد معبود و همدمى است كه او را بپرستند (13).

خدا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند به بهشت‌هايى در آورد كه جويها در آن روان است كه خدا هر چه بخواهد مى‌كند (14).

هر كه گمان دارد كه خدا پيغمبر را در دنيا و آخرت نصرت نمى‌دهد ريسمانى به آسمان كشد آن گاه آن را قطع كند و ببيند آيا نيرنگش آن چيزى را كه باعث خشم او شده از بين مى‌برد (15).

اين چنين، قرآن را آيه‌هاى روشن نازل كرديم و خدا هر كه را كه خواهد هدايت كند (16).

بيان آيات [وصف الحال سه صنف از مردم: اصرار كنندگان بر باطل، متزلزلان در راه حق و مؤمنان‌]

اين آيات اصنافى از مردم را معرفى مى‌كند و مى‌فرمايد: بعضى مصر بر باطل، و مجادله كنند، در برابر حقند، و بعضى در باره حق متزلزلند، و بعضى ديگر مؤمنند. و در باره هر صنفى وصف الحالى ذكر مى‌كند: دسته اول و دوم را گمراه دانسته و گمراهيشان را بيان مى‌كند و از بدى سرانجامشان خبر مى‌دهد، و صنف سوم را راه يافته در دنيا، و متنعم در آخرت مى‌داند.

(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُجادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطانٍ مَرِيدٍ) كلمه مريد به معناى پليد است. و بعضى‌[1] گفته‌اند: به معناى كسى است كه يكسره و به كلى فاسد و از خير عارى باشد. و مجادله در خدا بدون علم به معناى اين است كه در مسائلى كه برگشتش به صفات و افعال خدا باشد سخنانى بر اساس جهل و بدون علم بزنند و در باره آن اصرار هم بورزند.

(وَ يَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطانٍ مَرِيدٍ)- اين جمله بيان مسلك مشركين در اعتقاد و عمل است، هم چنان كه جمله قبلى بيان مسلك ايشان در حرف زدن بود، گويى كه فرموده: بعضى از مردم در باره خدا بدون علم حرف مى‌زنند و بر جهل خود اصرار هم مى‌ورزند و به هر باطلى معتقد شده، به آن عمل هم مى‌كنند، و چون شيطان محرك و هادى آدميان به سوى باطل است پس در حقيقت اين گونه اشخاص به اغواى شيطان متمايل به وى شده‌اند، و در هر اعتقاد و عمل او را پيروى مى‌كنند.

[1] روح المعانى، ج 17، ص 114.