« «وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَّأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِينَ»؛ آن زن (زليخا) قصدِ او (يوسف) كرد؛ و او نيز- اگر برهان پروردگار را نمى‌ديد- قصد وى مى‌نمود. اين چنين كرديم تا بدى و فحشا را از او دور سازيم؛ چرا كه او از بندگان مخلص ما بود». [1]

حضرت يوسف عليه السلام در مقابل تهديدات زليخا و براى رهايى از گناه و معصيت، خطاب به پروردگار عرض كرد:

« «رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَىَّ مِمَّا يَدْعُونَنِى إِلَيْهِ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّى كَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُنْ مِّنَ الْجَاهِلِينَ»؛ پروردگارا! زندان نزد من محبوبتر است از آنچه اينها مرا بسوى آن مى‌خوانند. و اگر مكر و نيرنگ آنها را از من بازنگردانى، بسوى آنان متمايل خواهم شد و از جاهلان خواهم بود». [2]

و بالاخره آن حضرت در راه مبارزه با نفس آن قدر موفّق شد كه به لطف پروردگار به تخت سلطنت نشست و در دنيا و آخرت عزيز شد.

رابطه قيامت و نفس لوّامه:

سؤال: چه رابطه‌اى بين قسم اوّل (قيامت) و قسم دوم (نفس لوّامه) وجود دارد كه خداوند به اين دو قسم ياد كرده، و آنها را در كنار هم نهاده است؟

جواب: ارتباط اين دو آشكار و روشن است؛ نفس لوّامه دادگاه كوچكى است كه در درون انسان تشكيل مى‌شود و وجدان بيدار، قاضى و نفس متّهم آن است. و قيامت دادگاه بزرگى است كه در جهان ديگر تشكيل مى‌شود و خداوند قاضى، و نفس انسانى متّهم آن است. به تعبير ديگر نفس لوّامه دليل بر قيامت است، زيرا خدايى كه در اين دنيا دادگاهى در وجود انسان آفريده، تا نفس خويش را محاكمه كند، آيا در جهان آخرت دادگاهى به مراتب بزرگتر و دقيقتر برپا نخواهد كرد؟

[1]. يوسف، آيه 24.

[2]. يوسف، آيه 33.