استوايى را به سمت مناطق قطبى هدايت، و سرماى طاقت فرساى آن را تخفيف داده، و سرماى مناطق قطبى را به سمت مناطق استوايى آورده، و گرماى سوزان اين مناطق را كاهش داده، و بدين شكل درجه هواى مناطق سردسير و گرمسير را تعديل مى‌كنند.

به عبارت ديگر، كره زمين شاهد دو جريان باد بر سطح خويش مى‌باشد، نخست بادهاى غير منظّم، كه از نظر زمانِ شروع و پايان يا مسير وزيدن نظم خاصّى ندارد.

ديگر بادهاى منظّم است. كه به عنوان نمونه به دو مورد از آن اشاره مى‌كنيم:

الف) بادهايى كه از شمال و جنوب كره زمين به سمت مناطق استوايى مى‌وزد.

ب) بادهايى كه از مناطق استوايى به سمت قطب شمال و جنوب مى‌وزد، كه اين دو سلسله بادهاى منظّم مأمور تعديل هواى كره زمين هستند.

ضمناً هر گاه بر اثر تابش آفتاب به نقطه‌اى از هوا، هواى آن قسمت از هم باز شود، به هواى اطراف خود فشار مى‌آورد و بدين وسيله باد توليد مى‌شود.

4. جابجايى هوا

از ديگر وظايف بادها، جابجايى هواست. هواى شهرها، مخصوصاً شهرهاى بزرگ، به علل مختلف آلوده است. اگر نسيمى نوزد، و اين هواى آلوده را به خارج شهر منتقل نسازد، و هواى پاك و تميزى جايگزين آن نسازد، مردم خفه مى‌شوند.

نقل مى‌كنند كه بخاطر همين حادثه برخى از شهروندان يك شهر اروپايى جان باختند. بدين جهت هنگامى كه در شهرهاى بزرگ نسيم كافى نمى‌وزد از پيرمردان، كودكان، بيماران، مخصوصاً كسانى كه بيمارى ريوى دارند، مى‌خواهند كه به مراكز شلوغ و پر رفت و آمد شهر رفت و آمد نكنند، يا از ماسكهاى مخصوص استفاده نمايند.

5. توليد امواج در درياها

در مباحث گذشته كه پيرامون جزر و مدّ درياها بحث شد، گفتيم كه اگر امواج‌