«كيفيت» را در نظر گرفت؛ زيرا بسيار شده جمعيت كم از نظر نفرات، اما با كيفيتى بالا، از جهت ايمان و اراده و تصميم و متكى به عنايات الهى به اذن اللَّه بر جمعيتهاى انبوه پيروز شدند.
بايد توجه داشت: «يَظُنُّونَ» در اينجا به معنى «يَعْلَمُونَ» مىباشد، يعنى كسانى كه به رستاخيز، يقين داشتند و وعدههاى الهى را در مورد پاداش مجاهدان راستين مىدانستند (زيرا ظن در بسيارى از موارد به معنى يقين به كار مىرود و اگر آن را به معنى گمان هم بدانيم باز بى تناسب نخواهد بود؛ زيرا مفهوم آيه چنين مىشود كه گمان به رستاخيز- چه رسد به علم و يقين- انسان را در برابر اهداف الهى مصمّم مىسازد همان گونه كه گمان به منافع، در كارهاى مهم همچون كشاورزى و تجارت و صنعت صاحبان آنها را مصمم مىكند.
درباره اين كه چرا به روز قيامت، روز لقاى پروردگار گفته شده در ذيل آيه 46 همين سوره به مقدار كافى بحث كرديم.
***
در آيه بعد، مسأله رويارويى دو لشكر مطرح شده، مىفرمايد: «به هنگامى كه آنها (لشكر «طالوت» و بنىاسرائيل) در برابر جالوت و سپاهيان او قرار گرفتند گفتند: پروردگارا! صبر و استقامت را بر ما فرو ريز و گامهاى ما را استوار بدار، و ما را بر جمعيت كافران پيروز گردان» «وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالُوا رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَيْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرينَ».
«بَرَزُوا» از ماده «بُروز»، به معنى ظهور است، و از آنجا كه وقتى انسان در ميدان جنگ، آماده و ظاهر مىشود، ظهور و بروز دارد به اين كار، مبارزه يا «بَراز» مىگويند.
اين آيه، مىگويد: هنگامى كه «طالوت» و سپاه او، به جايى رسيدند كه لشكر