در روايات به اين نوع قضا و قدر اشاره شده است، امام هشتم (عليه السلام) در روايتى مى فرمايد:

«القدر هى الهندسة ووضع الحدود من البقاء والقضاء هوالابرام و اقامة العين».[1]

«قدر اندازه گيرى موجود از نظر بقا و فنا است و قضا ابرام و پديد آوردن پديده است».

بنابراين قضا و قدر دو مفهومى است كه از مقام وجود و تحقق خارجى موجود انتزاع مى گردد. و در اين مورد ميان مادى والهى فرق نيست چيزى كه هست الهى سلسله علل رابه خدا منتهى مى كند، ولى مادى به طور سر در گم عللى جز ماده، چيزى ديگرى نمى انگارد.

4. سرنوشت ، علم ازلى الهى

يكى از معانى سرنوشت اين است كه خداوند جهان از روز نخست از تمام حوادث و رويدادهاى جهان آگاه بود و از افعال هر انسانى اطلاع داشت و چون علم خدا واقع نما است بنابراين بشر از انجام آنچه كه علم او بر آن تعلق گرفته است چاره ندارد.

و به ديگر سخن خداوند پيش از آنكه بشر بيافريند از كردار جانيان و بزه كاران، و مى خوارگى ميگساران و خونريزى سفاكان، آگاهى داشت و مى دانست شخص در چه زمانى كارى را صورت مى دهد.

در اين صورت نقشه عينى جهان با نقشه علمى او مطابق خواهد بود و در نتيجه بشر به حكم اينكه علم خداوند خطا پذير نيست، در انجام كار خود، مجبور خواهد بود، زيرا هر نوع كار بر خلاف علم او، امكان پذير نيست،