خرد انسان را به تحقيق وادار سازد.

2 ـ انكار پاداش بر اطاعت، و كيفر بر مخالفت، اساسى جز انكار حسن وقبح عقلى ندارد و آن كس كه چنين اصلى را منكر شد، با فطرت انسانى به نبرد برخاسته است، و روشنترين قضاياى عقلى را در قلمرو عمل انكار كرده است، وحتى وحى الهى نيز با اشاره به اين فطرت و اينكه يك امر مسلمى است، با ما سخن مى گويد و مى فرمايد: ((اَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَ مَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ))(الجاثية/21).

آيا آنان كه كردار زشت را انجام ميدهند، پنداشته اند كه زندگى و مرگ آنان را مانند آنان كه ايمان و عمل صالح دارند، قرار مى دهيم؟ چه بد داورى مى كنند.»

3 ـ تكليف خارج از توان جايز است.

غزالى بر اساس انكار حسن و قبح عقلى، تكليف خارج از قدرت و توان را براى خدا جايز دانسته و با آيه ((رَبَّنَا وَ لاَتُحَمِّلْنَا مَا لاَطَاقَةَ لَنَا بِهِ))(بقره/286)، استدلال نموده است، و گفته است: «اگر چنين تكليفى جايز نبود، در خواست رفع آن از خدا صحيح نبود.»

و نيز گفته است: «پيامبر به ابى جهل خبر داده بود كه او به آيين پيامبر، ايمان نخواهد آورد، و پس از اين اِخبار نيز او را دعوت مى كرد كه پيامبر را در تمام گفتارهايش تصديق كند و يكى از گفته هاى پيامبر اين بود كه او ايمان نخواهد آورد، در اين صورت چگونه مى توان گفت كه: بر ابو لهب واجب بود، كه به تمام گفته هاى او ايمان بياورد در حالى كه يكى از گفته هاى او اين بود كه ابو لهب ايمان