زيسته بود كه مذهب اشعرى، مذهب رسمى آنان بود، شكستن اين طلسم، كار انسانهاى آزادهاى است كه غزالى را چنين آزادگى نبود واگر هم بود، شرائط محيط به او چنين اجازه اى نمى داد. ما اكنون آراء وعقائد كلامى او را از كتاب«قواعد العقائد» استخراج كرده، وبه تحليل آنها مى پردازيم، ودر اين تحليل خواهيد ديد، گرايش وراثتى او به مذهب اشاعره، او را از آزاد انديشى در بسيارى از عقائد، بازداشته است، والا هرگز ازنويسنده كتاب«الاحياء» ـ يا«المنقذ من الضلال»، انتظار نميرود كه چنين آرائى را در مسائل كلامى بپذيرد:

1ـ انكار حسن وقبح عقلى

او در توصيف افعال خدا، چنين مى گويد:

«خدا در داوريهاى خود عادل است. دادگرى او به دادگرى بندگان شبيه نيست، از بندگان، آنگاه كه در مال ديگرى تصرف كنند، ظلم وستم، قابل تصور است، ولى ستم از خدا متصور نيست، زيرا در مقابل او مالكى وجود ندارد، تا تصرف او در آن ظلم حساب شود. آنچه در جهان امكانى وجود دارد، از انس وجن، در پرتو قدرت او ايجاد شده اند[1].»

ونيز مى گويد: «براى خدا جايز است كه بدون گناه، بنده اى را عذاب كند، زيرا او در ملك خود متصرف است. ظلم اين است كه انسان در مال ديگرى بدون اذن او تصرف كند، وچنين چيزى درباره خدا متصور نيست، زيرا در پيشگاه خدا، كسى مالك چيزى نيست، تا تصرف او در آن، ظلم وستم محسوب شود[2]».