اعلام ميداشتند[1].

4ـ حجه الاسلام غزالى(ت450ـ505)

حجه الاسلام، ابوحامد، محمد بن محمد، معروف به غزالى، دانشمند معروف قرن ششم اسلامى كه مقامات علمى واخلاقى او بيش از آن است كه در اين صفحه بگنجد، او مدتى از طرف نظام الملك، مامور به تدريس در مدرسه نظاميه بغداد شد وپس از چهار سال تدريس، در سال588، رشته تدريس را قطع كرد ورو به سوى حجاز نهاد وپس از انجام فريضه حج به دمشق برگشت وده سال تمام در آنجا اقامت گزيد وآثار زيادى نوشت، آنگاه متوجه قدس واسكندريه شد وسرانجام به طوس بازگشت وجز نگارش وعبادت وتلاوت قرآن به كارى نپرداخت واز هر نوع آميزش با مردم، خوددارى نمود، سرانجام، با اصرار نظام الملك، مدت كمى در نظاميه نيشابور تدريس كرد ولى سپس آن كار را رها كرد ودر وطن اقامت گزيد وخانقاهى براى صوفيان ومدرسه اى براى طالبان علم ساخت وسرانجام در سال 505 دعوت حق را لبيك گفت.

غزالى از دانشمندان بزرگ اشاعره، بلكه جهان اسلام است، در تبيين مبانى اخلاق اسلامى، كتاب جاودانه او«احياء العلوم»، شاهد عظمت ونبوغ فكرى اوست، البته اين توصيف نه به اين معناست كه هر چه او در اين كتاب آورده است، مورد پذيرش مى باشد، بلكه در عين بى پايگى برخى از نظريات او در اخلاق اسلامى، كتاب«احياء»، از كتابهاى كم نظير اسلامى است ودر حقيقت بايد عزالى را از نظر عمق انديشه، در رديف بزرگانى مانند: فارابى، ابن سينا، سهروردى، وميرداماد وصدرالمتالهين دانست، ولى چون او از دوران كودكى در خانواده اى