اَبوسَهلِ خُجَندي، وزير و دبير عصر غزنوي. از زندگاني او اطلاع كمي در دست است و منابع تاريخي تا حدود دو قرن پس از او، در باره اش هيچ آگاهي به دست نداده اند و پس از آن نيز آنچه نوشته اند، مطالبي متناقض است. به گفتة منشي كرماني (ص 46) وي در حكومت سلطان مسعود (حك‌ 421 ـ 432ق/1030 ـ 1041م) و جانشينانوي، دبير ديوان بوده است (نيز نك‌ : فصيح خوافي، 2/174؛ عقيلي، 195؛ خواندمير، 146 ـ 147).
ابراهيم بن مسعود (حك‌ 451 ـ 492ق/1059 ـ 1099م) پس از قتل نخستين وزيرش، ابوبكر بن ابي صالح، ابوسهل را به مقام وزارت برگزيد، اما چندي بعد به دليلي كه بر ما روشن نيست، از او روي برتافت و از وزارت خلع كرد و چشمانش را ميل كشيد (منشي كرماني، عقيلي، فصيح خوافي، همانجاها).
فصيح خوافي (همانجا) انتصاب وي را به مقام وزارت در 450ق/1058م گزارش كرده است. در حالي كه مي دانيم ابراهيم غزنوي در 451 ق/1059م به حكومت رسيده است (بيهقي، 431). در هر حال با توجه به قراين موجود، وي احتمالاً در 451 ـ 452ق وزارت سلطان غزنوي را بر عهده داشته است. برخي منابع (منشي كرماني، خواندمير، همانجاها) فضل و دانش وي را ستوده اند، اما از چگونگي كار وي در ايام وزارت و همچنين از زندگي وي بعد از عزل، اطلاعي به دست نمي دهد.
مآخذ: بيهقي، ابوالفضل محمد بن حسين، تاريخ، به كوشش علي اكبر فياض. تهران، 1350 ش؛ خواندمير، غياث الدين، دستورالوزراء، به كوشش سعيد نفيسي، تهران، 1355 ش؛ عقيلي، سيف الدين، آثار الوزراء، به كوشش جلال حسيني ارموي، تهران، 1364 ش؛ فصيح خوافي، احمد بن محمد، مجمل فصيحي. به كوشش محمود فرخ، مشهد، 1340 ش؛ منشي كرماني، ناصرالدين، تسائم الاسحار من لطائم الاخبار، به كوشش جلال الدين حسيني ارموي، تهران، 1364 ش.
ابوالفضل خطيبي