درس سِی و سوّم:

بررسِی نظرِیۀ آِیةالله سِیستانِی در تبِیِین قاعدۀ لا ضرر و لا ضرار (5)

بسم الله الرّحمٰن الرّحِیم

عرض شد که موضوعاتِی که در احکام متعلق حکم واقع مِی‌شوند، به أنحاء مختلفِی هستند: بعضِی از آن موضوعات ماهِیات اعتبارِی هستند، بعضِی‌ها حقاِیق خارجِیه و تکوِینِیه هستند، بعضِی از آنها ماهِیت مرغوبٌ‌إلِیها هستند، بعضِی‌ها ماهِیت مرغوبٌ‌عنها هستند، بعضِی‌ها داراِی حصه‌اِی هستند که قصد دارِیم آنها را از تحت ِیک ماهِیت کلِی خارج کنِیم ِیا آنها را داخل در تحتِ ِیک ماهِیت قرار بدهِیم. اِینها موضوعاتِی است که به‌حسب حکم و موضوع، با خودشان تناسباتِی دارند.

هم‌چنِین عرض شد که احکامِی که به اِین موضوعات تعلق مِی‌گِیرد برحسب خصوصِیت اِین موضوع تفاوت پِیدا مِی‌کنند. من‌باب‌مثال در امر عقِیب‌الحظر و همِین‌طور نهِی بعدالأمر گرچه آن موضوع، متعلق امر و نهِی است، ولکن منظور وجوب و طلب حقِیقِی و واقعِی نِیست، بلکه همان اباحه ِیا رفع آن حظر است و بازگشتش به آن حکمِی است که قبلاً بوده است.

مقدمۀ دوم تفسِیر آِیةالله سِیستانِی از قاعدۀ لا ضرر

بعد از اِینکه اِین مسائل روشن شد باِید ببِینِیم که طبق بِیان آِیةالله سِیستانِی در اِینجا اِین قاعده به کدام‌ِیک از اِین موضوعات منطبق است و کدام‌ِیک از اِین مطالبِی که عرض شد مِی‌تواند کلِیِ براِی قاعدۀ لا ضرر و لا ضرار قرار بگِیرد.

در مورد اِین قاعده باِید در دو موضوع بحث کرد: بحث اول راجع به لا ضرر است و بحث دوم راجع به لا ضرار است.

تبِیِین معناِی «لا ضرر» براساس موارد شش‌گانۀ مقدمۀ اول