اقتضاء، نفِی جعل حکم تسبِیب به ضرر مِی‌کنِیم، همان‌طور که در «لا ضرر» اِین کار را انجام مِی‌دهِیم، و هِیچ قرِینۀ صارفه‌اِی براِی سلب حکم از حقِیقت به مجاز ندارِیم.

ما همِین مسئله را در مورد آِیۀ (فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي ٱلۡحَجِّ)[1] هم مِی‌گوِیِیم، به‌خلاف آِیةالله خوئِی و دِیگران که گفته‌اند:

آِیۀ (فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ) دلِیل بر اِین است که از «لا» استفادۀ مجازِی شده است و «لا» در اِین آِیه به معناِی نهِی است.[2]

ولِی در اِین آِیه هم ما دلِیلِی ندارِیم که «لا» را در نهِی استفاده کنِیم و مِی‌گوِیِیم که در اِین آِیه (فَلَا رَفَثَ) ِیعنِی در شرِیعت حج، «رفث» معنا ندارد و وجود ندارد، «فسق» معنا ندارد، «جدال» معنا ندارد؛ آن‌وقت ما با دلالت اقتضاء، نهِی را که حرمت تکلِیفِی است، استفاده مِی‌کنِیم و هم‌چنِین عواقبِی را که مترتب بر اِین جدال در حج و فسق در حج است استفاده مِی‌کنِیم.

بنابراِین ما هِیچ دلِیلِی ندارِیم که اِین معناِی حقِیقِی را سلب کنِیم و در معناِی مجازِی به‌کار ببرِیم، پس «لا» در همان معناِی نفِی جنسِی خودش استفاده مِی‌شود و بعد به دلالت اقتضاء، دلالت بر حکم تحرِیم مِی‌کند. اِین مطلب غِیر از اِین است که از اول بگوِیِیم که مراد معناِی تحرِیم است.

من‌باب‌مثال در «رأِیت أسدًا فِی الحمام» من از اول رجل شجاع دِیدم؛ نه آن‌طورکه آقاِیان مِی‌گوِیند که من در حمام شِیر دِیدم، ولِی بعداً چون شِیر نمِی‌تواند در حمام باشد، به دلالت اقتضاء مِی‌گوِیِیم که حتماً اِین شِیر رجل شجاع است!

البته اِین مطلب، طبق تفسِیرِی است که ما براِی معناِی حقِیقِی و مجازِی کردِیم که اصلاً امکان ندارد که اولاً بلا اول معناِی مجازِی در ذهن بِیاِید مگر اِینکه قبلاً معناِی

[1]. سوره بقره (2) آِیه 197.

[2]. مصباح الأصول، خوئِی، ج 1، ص 268؛ القواعد الفقهِیة، بجنوردِی، ج 1، ص 216؛ تهذِیب الأصول، (طبع قدِیم)، ج 3، ص 110.