آنچه مربوط به حق خداى تعالى است دو امر مى‌باشد:

1- در امور پنهانى و كارهاى غير آشكار خود از مخالفت فرمان الهى بپرهيزد كه اين است تقواى حقيقى و سودمند.

(58545- 58538)

حيث لا شهيد غيره و لا وكيل دونه،

در اين جمله كه جايگاه و موضع پنهان داشتن عمل، و پوشاندن ك ارها را بيان فرموده و اين كه گواه و صاحب اختيارى بجز خداوند نيست هدف حضرت، هشدار و ترساندن اوست كه حق تعالى به رازهاى پنهانى بندگان و كارهاى پوشيده آنها آگاه است و تو هم نشود كه هر كس مخفيانه عملى انجام داد يا رازى در دل داشت تنها خودش آگاه است و ديگرى از آن خبر ندارد، آرى تنها خداست كه بر تمام اسرار، آگاه و در كليه امور صاحب اختيار است.

2- در فرمانبردارى از دستورهاى خداوند ظاهر و باطن خود را يكى كند و عبادتهايى را كه در آشكار انجام مى‌دهد خالى از خودنمايى و ريا و سمعه بجاى آورد.

حرف «ما» در عبارت فيما، موصول و به معناى الذى مى‌باشد و احتمال مى‌رود كه مصدريه باشد.

(58591- 58546)

و من لم يختلف ... العباده،

امام (ع) با ذكر اين جمله نماينده خود را بر اين امر تشويق و وادار مى‌كند كه حالت نهان و آشكار، و كردار و گفتارش را يگانه كند زيرا اين عمل سبب اخلاص در عبادت خداوند، و اداى امانت او مى‌شود كه با زبان پيامبرش و پيشوايان دينى بندگان خود را بر آن مكلف كرده و بديهى است كه اين مطلب موجب كسب ثواب از نزد پروردگار و امان يافتن از خشم و عذاب الهى مى‌باشد.

دستورهايى كه در باره رفتار با مردم و مهربانى كردن نسبت به آنان صادر فرموده، نيز دو قسم مى‌باشد كه قسمتى به صاحبان اموال تعلق دارد كه بايد