بسيار شاد مباش و نسبت به آنچه از دنيا به دست نياورده‌اى غمناك و بى‌تاب مباش، و بايد همّ و غمّت تنها براى پس از مرگ باشد.»

[شرح‌]

(57684- 57672) در اين نامه امام (ع) ابن عباس را از دو كار نهى فرمود. نخست اين كه نسبت به آنچه از امور دنيا به دست مى‌آورد زياد شاد نشود و ديگر آن كه مباد، در باره امور دنيا كه از او فوت شده بسيار تأسف بخورد، و بيان فرموده است كه انسان از به دست آوردن چه چيز بايد خوشحال شود، و با از دست دادن چه مطلبى بايد اظهار و اندوه و ناراحتى كند.

(57722- 57707)

فإنّ المرء ... ليدركه،

اين عبارات اشاره به نهى از دو عمل بالا كرده، و جمله خبرى به معناى نهى و انشاء است و لفظ ما در هر دو مورد شامل مطلب دنيوى مى‌شود.

ما لم يكن ليفوته،

اين فراز اشاره به اين است كه آنچه از امور دنيا به دست مى‌آورد، امرى حتمى در قضاى الهى بوده، بنا بر اين رسيدن به آن شايسته خوشحالى زياد نيست.

ما لم يكن ليدركه،

نيز حكايت از اين مى‌كند كه آنچه از دنيا از دستش رفته امرى حتمى بوده كه بايد به دستش نمى‌آمد، بنا بر اين تاسف بر آن، سودى كه ندارد هيچ بلكه خودش زيان و ضرر معجّلى مى‌باشد.

(57758- 57723) در آخر او را مورد خطاب قرار داده و به منظور خيرخواهى و نصيحت آنچه را كه بايد بر آن اندوهناك شد و يا شايسته خوشحالى است و آنچه را كه سزاوار هيچ كدام نيست به اين قرار بيان فرموده است: آنچه داراى اهميت است امور اخروى است كه بايد انسان براى از دست دادنش غمگين و از به دست آوردنش شاد و مسرور باشد و آنچه به دست آوردنش نبايد مايه سرور و شادى شود امور دنيوى است زيرا كه فناپذير است و نزديك شدن به آن سبب دور شدن از آخرت‌