الف- هنگامى كه دشمنان شروع به جنگ كردند مصداق دخول در جنگ با خدا و رسول مى‌باشند، چرا كه پيامبر فرمود: حربك يا على حربى، جنگ با تو، جنگ با من است، و اين مطلب كه اينها با كشتن انسانهايى كه خداوند قتلشان را بدون تقصير حرام كرده، سعى در ايجاد فساد، در روى زمين مى‌كنند واقعيت مى‌يابد، و هر كه اين امر، در باره‌اش تحقق يابد، مشمول اين آيه قرآن مى‌شود: «إِنَّما جَزاءُ الَّذِينَ يُحارِبُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ» [1] ب- طرفى كه آغاز به جنگ مى‌كند تجاوزگر به حساب مى‌آيد و هر كس چنين باشد، تجاوز عليه او، واجب است چنان كه خداوند مى‌فرمايد: «فَمَنِ اعْتَدى‌ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ‌ [2]»، و چون اينها آغاز به جنگ كرده‌اند مصداق متجاوز مى‌باشند، پس بايد آنها را دفع كرد.

(56994- 56983) 3- به ياران خود سفارش كرده است كه در صورت تحقق حمله به اذن خداوند، اگر كسى از ميان دشمنان از ترس جنگ فرار كرد، در صدد قتلش برنياييد، و ناتوان و درمانده‌اى را كه پس از شكست دشمن، فرو افتاده و فرصت براى كشتنش باقى است، زخمى و مجروح نكنند. صيد معور شكارى كه درمانده و در دسترس صياد مى‌باشد، برخى گفته‌اند: معور به معناى مريب است، يعنى كسى كه مورد شكّ است كه آيا جنگنده است يا نه، خلاصه معناى عبارت آن است كه نكشيد مگر كسى را كه مى‌دانيد، عليه شما مى‌جنگد.

(56999- 56995) 4- چهارم مى‌فرمايد: زخمى و مجروح را نكشيد.

اين امور چهارگانه‌اى كه در اين جا مورد نهى واقع شده، از احكام كفار در حال جنگ مى‌باشد و امام (ع) بين بغات و كافران در اين امور فرق گذاشته‌

[2] سوره بقره (2) آيه (194) يعنى: هر كس بر شما تجاوز و تعدى كند بر عليه او تجاوز كنيد.