پس اگر در جنگ به اذن خداوند، شكست و فرارى رخ داد، گريخته را نكشيد،
درمانده را زخمى نكنيد، و زخم خورده را از پا درنياوريد، زنان را با آزار كردن
آشفته خاطر نسازيد، اگر چه به شما دشنام دهند و آبروى شما را خدشهدار كنند، و به
فرماندهان و سردارانتان ناسزا گويند، چرا كه نيروها و نفوس، و خردهاى ايشان اندك و
ضعيف است و ما در گذشته با اين كه زنان مشرك بودند، وظيفه داشتيم كه دست از آنان
برداريم و اگر مردى زن را به سنگ يا چماق مىزد او، و پس از وى فرزندانش مورد
ملامت و سرزنش واقع مىشدند.»
[شرح]
(56964- 56955) نقل شده است كه امام (ع) پيوسته ياران خود را هنگام
برخورد با دشمن به اين امور سفارش مىفرمود.
(56968- 56965) امام (ع) در اين عبارات به چند امر سفارش كرده است كه
عبارتند از:
1- با دشمن نجنگند تا دشمن آغاز به جنگ كند، و اشاره كرده است به اين
كه اين عمل حجت دوم، عليه دشمن است، و حجت اول كه پيروان حضرت عليه دشمنان دارند
مضمون اين آيه شريفه است: «وَ إِنْ طائِفَتانِ
مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُما فَإِنْ بَغَتْ
إِحْداهُما عَلَى الْأُخْرى[1]»
پر واضح است كه پيروان معاويه، از ستمكاران و ياغيان بودند و جنگ بر عليه آنان
واجب بود.
(56982- 56969) 2- به پيروان خود دستور مىدهد كه دشمنان را واگذارند
تا آغاز جنگ از جانب آنها باشد، اين حجت از دو جهت قابل توجيه است:
[1] سوره حجرات (49) آيه (8) يعنى: اگر يكى از دو گروه بر ديگرى
ستم كند، پس با گروه ستمكار بجنگيد تا سر به فرمان الهى فرود آورد.