بيش از قدر حاجت در خود جاى دهند و منظور از طىّ فضول الخواصر، ترك همين زيادى از قدر حاجت است.

(55323- 55319)

لا يجتمع عزيمة و وليمه،

عزيمه، اراده قطعى براى انجام دادن كارى است، پس از آن كه انسان آن را برگزيده باشد، و در اين جا منظور اراده بر به دست آوردن فضيلتها مى‌باشد، واژه وليمه كه غذاى عروسى است كنايه از آرامش زندگى است زيرا لازمه وليمه آسايش و آرامش است، معناى عبارت اين است كه توجه بر به دست آوردن فضيلتها و امور با ارزش با خوش گذرانى و آرامش زندگى و رفق و مدارا سازش ندارد زيرا تحصيل فضايل و تصميم بر آن مستلزم مشقت‌هاى نفسانى و رياضتها و رنجهاى جسمانى است كه با راحت و آسايش منافات دارد، و نزديك به اين معناست گفتار خداوند متعال كه مى‌فرمايد: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ‌ [1]» (55333- 55324) و اين معنا را با جمله بعد تاكيد مى‌فرمايد: ما انقض النوم لعزائم اليوم، يعنى انسان گاهى در روز تصميم مى‌گيرد كه شب سير كند تا زودتر به منزل برسد اما شب كه فرا مى‌رسد خواب او را فرا مى‌گيرد تا صبح مى‌شود، و به اين طريق تصميمش بر هم مى‌خورد، اين را امام (ع) مثل آورده است براى كسى كه ابتدا بر كارهاى بزرگ تصميم مى‌گيرد ولى بعد سنگينى و آسايش و رفاه او را عارض مى‌شود و از عزم و اراده خود منصرف مى‌شود، مراد امام اين است كه شما با اين راحت‌طلبى و دورى از رنج و زحمت نمى‌توانيد اراده خود را بر تحصيل سعادت دنيا و آخرت عملى كنيد، و قريب به همين معناست، عبارت بعد: وامحى الظلم لتذاكير الهمم، توضيح سخن اين كه همت آدمى گاهى وى را وادار مى‌كند كه براى به دست آوردن‌