بعدها مو به مو، به وقوع پيوست و مانند قضاوتها و داستانهاى شگفت‌انگيزى كه از آن حضرت نقل شده است و تحقق اين امور براى كسى ميسّر نمى‌شود جز پيامبران و جانشينان بر حق ايشان و نيز درك اين مقام ويژه، از انديشه محدود انسانهاى عادى خارج است و كسى نمى‌تواند آن را بپذيرد و تحمل كند مگر روحيه انسانهايى كه خداوند به سبب ايمان، آن را آزمايش و امتحان فرموده باشد چنان كه در قرآن فرموده است: «إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ‌ [1]»، يعنى دلهايى كه به تكليفهاى شاق و گرفتاريهاى فكرى و نقلى آزمايش فرموده و آنها را آماده ساخته است تا ايمان كامل به خدا و پيامبرش آورده و در مسيرى كه او خواسته قدم بردارند، روحيه‌هايى كه با كمالات علمى و فضيلتهاى اخلاقى نورانى شده و به سرچشمه معارف اولياى خدا آگاهى يافته‌اند و كيفيت صدور معجزات و امور فوق العاده را از ايشان دريافته و به اين دليل آنچه مى‌گويند از گذشته و آينده، انجام مى‌دهند و يا دستور مى‌دهند همه را بدون ترديد مى‌پذيرند، بر خلاف برخى تاريك‌دلان از همراهان خود حضرت كه گاهى از دستورهايش سرپيچى مى‌كردند و خبرهايى كه از فتنه‌ها و آشوبهاى آينده مى‌داد تكذيب مى‌كردند كه وقتى اين مطلب را از آنان شنيد، فرمود: مى‌گويند: على دروغ مى‌گويد، خدا مرگشان دهد، من به چه كسى، دروغ مى‌بندم؟ آيا به خدا دروغ مى‌بندم، و حال آن كه من نخستين مؤمن به او هستم؟ يا به پيامبرش دروغ مى‌بندم و حال آن كه من اولين تصديق كننده او مى‌باشم؟! چنان كه در گذشته داستانش را شرح كرديم‌ [2] بلكه تمام آنچه از آنان صادر مى‌شود بدون دخل و

[2] در خطبه 68 سخن به صورت خطاب به منافقان بيان شده است و حال آن كه شارح در اين جا به صورت غايب آورده است. (مترجم)