جولان در آورى و راههاى استدلال را بطور كامل بپيمايى همه‌شان با تو يك سخن مى‌گويند كه: آفريننده مورچه با اين كوچكى همان آفريننده درخت با عظمت خرما مى‌باشد پس او كه خالق اين دو موجود متفاوت است صانعى با حكمت و پروردگارى مدبّر است.

(40666- 40658)

لدقيق تفصيل كل شيئى ... حىّ،

در اين جمله، حضرت ادعاى خود را مبنى بر اين كه نمله و نخله در استناد به صانع يگانه با هم اشتراك دارند به اين طريق بيان فرموده است كه هر موجود ممكنى در سلسله آفرينش با همه مشتركاتى كه با بقيّه دارد، داراى ساختمان ويژه خود نيز مى‌باشد و شكل منطقى اين استدلال چنين است هر كدام از مورچه و درخت خرما را خصوصياتى از جهات مختلف حجم و رنگ و غير اينها مى‌باشد كه در ديگرى نيست و هر موجودى كه چنين باشد وى را صانعى حكيم به اين صورت در آورده است و نتيجه دو مقدمه فوق آن است كه اين دو موجود نيازمند به صانعى مدبّر مى‌باشند تا به هر يك آنچه را كه ويژه وى و در خور آن است عنايت فرمايد، اين گونه دليل آوردن را متكلّمان استدلال به امكان صفات ناميده‌اند و توضيح آن را قبلا در شرح اين سخن امام (ع): الحمد للَّه الدالّ على وجوده بخلقه بيان داشتيم‌ [1].

(40683- 40667)

و ما الجليل و اللطيف ... سواء،

امام (ع) با اين جمله ادعاى قبلى خود را مؤكّد ساخته و كسانى را كه مى‌گويند نسبت دادن دو موجود، كه يكى در نهايت كوچكى و ديگرى داراى عظمت آن چنانى مى‌باشد، به خداوند يكتا بعيد است، ردّ كرده و اشاره مى‌فرمايد كه تمام آفريده‌ها گر چه در صفتها و صورتها متفاوتند ولى در اين كه مقدور خداوند مى‌باشند تفاوتى ندارند او مى‌تواند صورت نخل‌