خواب كند يا بگذرد در آن و شيخ طوسى بسند صحيح روايت كرده است از محمد بن قاسم كه من از حضرت امام رضا صلوات اللَّه عليه سؤال نمودم كه جنب خواب مى‌كند در مسجد حضرت فرمودند كه وضو بسازد، و باكى نيست كه خواب رود يا بگذرد در مسجد.

و چون ظاهر اخبار صحيحه دلالت دارد كه لبث در مساجد حرامست تاويل مى‌توان كرد اين حديث را كه دور نيست كه مراد راوى اين باشد كه آيا خواب در مسجد مى‌توان كرد و حال آن كه بسيار است كه محتلم مى‌شود و خبردار نمى‌شود پس نبايد خوابيد تا اين مفسده لازم نيايد حضرت در جواب فرموده باشند كه اگر در وقت خواب وضو بسازد او در طهر است هر چند محتلم شده باشد و ماندن جنب در مسجد مفسده نيست، درنگ كردن با شعور بد است و در اين صورت او را شعور نيست نه جايز است او را مرور در مسجد چون درنگ نيست ضرر ندارد.

اما ظاهر كلام صدوق اينست كه جايز مى‌داند كه جنب بخواب رود در مسجد، و حمل مى‌توان كرد بر آن كه جايز است خواب رفتن هر گاه نتواند از مسجد بيرون رفتن به آن كه دشمنى در بيرون باشد يا درهاى مسجد را بسته باشند و نتواند گشودن. و محتمل است كه صدوق را اعتقاد اين باشد كه چون در اكثر احاديث نهى وارد شده است از نشستن در مساجد و خواب نشستن نيست پس خواب ضرر ندارد.

و احتمال بعيدى هست كه: و يمرّ فيه‌ حال باشد يعنى مى‌تواند خواب كردن در حال مرور به آن كه بر دوش كسى باشد و بخواب رود و او را بيرون برد و بسيار است كه جمعى در راه رفتن بخواب مى‌روند مثال شاطران چون عادت كرده‌اند، و حمل بر ضرورت اولى است و اللَّه تعالى يعلم.

[جنب مى‌تواند در اول شب بخواب رود تا آخر شب‌]

(و يجنب اول اللّيل و ينام إلى آخره)

و جنب مى‌تواند شد در اول‌