آمادگى مقبول (صيقل خورده) براى آشكار كردن حكم احديت؛ حال نفوس و ارواح كه اجسام تابع آنها- به حسب مرتبه‌شان- آنها را حكايت مى‌كنند اين چنين است، بنابراين نقش گذارى صورت كونى در قلب به واسطه نقش‌گذاريش در نفوس و يا ارواح است؛ و اختلاف آن دو؛ مانند برآمدگى و فرو رفتگى و نقص در آينه مى‌باشد كه مانع از نقش‌گذارى تجلى او در قلب (روح) است، و برطرف كردن آنها از قلب و خالى شدنش از آنها عبارت است از آمادگى براى نقش‌پذيرى، مانند صيقل و جلا دادن در اجسام، و قصد كردن آن به واسطه توجه و برابرى به سبب رابطه مناسبت غيبى معنوى مى‌باشد كه به منزله مقابله حسى است در آينه، و اختلاف اين صور كونى به منزله صدء (يعنى زنگار) است، پس به مقدار كم بودن اين صورت‌ها و كمى قصدها و اراده‌هاى قلب؛ به حسب آنها حكم صقالت و جلا خوردن و نتيجه آن‌كه نقش‌گذارى آنچه تجلى او مى‌خواهد قوى مى‌گردد.

1071/ 4 بدان احديتى كه به واسطه صيقل و جلا دادن در آينه حاصل مى‌شود نورانيت محض است؛ ولى اگر به ظلمانيت جسمانى ذاتى و يا عارضى پشت شيشه- كه جهت نوريت آن (شيشه) غالب است- آميزش پيدا نكند؛ صورت در آن نقش نپذيرد، و اين بدان جهت است كه در احديت خالص- كثرت- كه لازم ادراك مى‌باشد و نسبت بين ادراك كننده و ادراك شونده است در آن مستهلك است، و همين‌طور است نقش‌گذارى (و نقش‌پذيرى) كه نسبت بين قابل و مقبول است، ولى چون نقش شده در آينه صورتى مثالى است، در آينه اين احديت كه به واسطه جلا دادن حاصل آمده شرط زياده بر احديت صورت جسمى است كه در كثرت غالب آن حاصل آمده است؛ تا در اعتدال صفا و نزديكى به وحدت- نسبت به عالم اجسام- مناسب عالم مثال باشد، برعكس نقش‌گذارى صور جسمى در قوابل خود و عرضى در جواهر، و ما صور خيالى را به صور آينه تمثيل نزديم؛ بلكه به آنها صور روحى و نفسى و قلبى را مثل زديم كه صورت‌هاى خيالى از نوع صور آينه- كه مثالى است- مى‌باشند، مانند صور نقش شده در حدقه (مردمك) چشم و رطوبت جليدى (عدسى چشم)، براى اين‌كه خيال حيوان جدول و آبراهه‌اى است از عالم مثال، پس هرچه در خيال- به واسطه حواس پنج‌گانه ظاهرى- حاصل مى‌شود؛ شعاعى از اشعات صور مثالى است، اين را نيك بينديش تا احوال‌