نام کتاب : رسائل شيخ اشراق نویسنده : شيخ اشراق جلد : 4 صفحه : 23
سنت نداشته، بيهوده است و آن كه به رشته قرآن چنگ نزده، در مغاك
هوى و هوس فرو افتاده است و بعد در (بند 3) با هشدار به اينكه مبادا اختلاف عبارات
انسان را به بازيچه گيرد، تأكيد مىكند كه حقيقت يكى است. بر اساس آنچه در فصل
نخست در توجه به شرع و پرهيز از اختلاف عبارات و وحدت حقيقت گفته تا پايان رساله
كوشيده تا با تأويل و توجيه متون دينى و فلسفى و ذوقى، به وحدت عينيت ببخشد. در
همين فصل، نيايشى پر سوز و گداز نسبت به خداوند آورده است.
در فصل دوم چند اصطلاح و مطلب منطقى و طبيعى تعريف و تشريح شده است.
آنچه در اين فصل آمده است با الألواح العمادية قرابت بسيار دارد.
فصل سوم و چهارم اختصاص به نفس و قواى آن دارد. در اين رساله سه دليل
بر تجرد نفس آورده شده است و باز آيه و حديث و مواجيد صوفيان.
در فصلهاى پنجم تا دهم مباحث مربوط به واجب الوجود و صدور كثرت و
كيفيت آن به صورت آميختهيى از حكمت مشاء و اشراق.
در فصلهاى يازدهم و دوازدهم مباحث مربوط به بقاى نفس و تناسخ و لذت
و الم و ثواب و عقاب و نيز چگونگى اطلاع بر امور غيبى عنوان شده است.
در فصول سيزدهم و چهاردهم، حكمت آفرينش برخى از پديدهها را با همان
شيوهى الالواح العمادية تشريح كرده است، و نيز دعايى.
در فصول 15- 20 اشتباهات گروههايى چون طبيعيان و يهوديان و مسيحيان
و ثنويه با اشاره به كتاب حكمة الإشراق (فصل 20) دربارهى احياى حكمت نورى حكماى
فاضل ايران باستان، توضيح داده شده است.
فصل 21 در توضيح انوار اشراقى است و در فصلهاى 22- 23، اصطلاحات
اخلاق و تصوف توضيح و تشريح شده و اين قسمت از مزاياى خاص اين رساله است. او حتى
در تعريف اصطلاحات نيز گاهى كلام خدا و گفتار صوفيان را مؤيد قرار مىدهد. در
اواخر رساله (بند 65) مفهوم اتحاد و اتصال به حق را توضيح داده كه عبارت است از
فنا و غرق نفوس در لذت شهود انوار عالى و حق متعال. و نيز توصيههايى براى رسيدن
به مرحلهى عالى تصوف و كشف و شهود و دريافت انوار و اشراقات انوار مجرد. و آخرين
سفارش، تقوى است.
اين رساله با اشتمال بر اصطلاحات صوفيان و مبانى اخلاق، محتوى و
نشاندهندهى
نام کتاب : رسائل شيخ اشراق نویسنده : شيخ اشراق جلد : 4 صفحه : 23