تُقَاتِلَنَّ إلَّا مَنْ قَاتَلَكَ‌[1]

«از خدائى كه بناچار روزى او را ملاقات خواهى نمود بترس.- حال كه شمشير در دست گرفتى و با سه هزار نفر حركت ميكنى، نروى به آنجا و بكشى و فساد كنى! بلكه خدا را در نظر بگير كه به لقا او خواهى رسيد- و غير از پروردگار مُنتهائى ندارى، بالاخره بايستى مُنتَهاى كار تو به خدا برسد، پس دست به جنگ نزن و قتال نكن، مگر با آن كسى كه با تو قتال كند.»

و نيز أمير المؤمنين عليه السّلام وقتى كه ضربت خوردند، در وصيّت مفصّلى كه به حضرت إمام حسن و إمام حسين و همه مؤمنين مى‌كنند، مى‌فرمايند: يَا بَنِى عَبْدِ الْمُطَلِّبِ لَا أُلْفِيَنَّكُمْ تَخُوضُونَ دِمَآءَ الْمُسْلِمِينَ خَوْضًا! تَقُولُونَ: قُتِلَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ؛ أَلَا لَا تَقْتُلُنَّ بِى إلَّا قَاتِلِى!

«اى بنى عبد المطلّب، من نيابم شما را كه خَوض كنيد، و فرو برويد در ريختن خون مسلمانها، و پيوسته بگوئيد: أمير المؤمنين كشته شد، أمير المؤمنين كشته شد؛ آگاه باشيد! نبايد شما به خونخواهى من، كسى را بكشيد مگر يك نفر، كه آن هم قاتل من است.»

انظُرُوا! إذَا أَنَا مُتُّ مِنْ ضَرْبَتِهِ هَذِهِ، فَاضْرِبُوهُ ضَرْبَةً بِضَرْبَةٍ.

«ببينيد! اگر من از اين ضربتى كه او به من زده است مُردم، او را يك ضربت بزنيد، در مقابل آن ضربتى كه به من زده است. يك ضربت در مقابل يك ضربت.»

وَ لَا يُمَثَّلُ بِالرَّجُلِ، فَإنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَهِ صَلَّى اللَهُ عَلَيْهِ وَ ءَالِهِ (وَ سَلَّمَ) يَقُولُ: إيَّاكُمْ وَ الْمُثْلَةَ وَ لَوْ بِالْكَلْبِ العَقُور[2]

«او را مُثله نكنيد (قطعه قطعه نكنيد، گوش و بينى و دست و پاى او را نبريد.) زيرا من از رسول خدا شنيدم كه ميفرمود: مبادا شما كسى را مُثله كنيد، و

[1] -« نهج البلاغة» باب رسائل، رساله 12

[2] -« نهج البلاغة» باب كتب، رساله 47