كتاب‌هاى خود بياورند، و اين، چه بسا هم‌پايه استفاده از كتاب‌هاى كم‌اعتبار، مجهول و يا حتّى مجعول است.

البته زمينه‌ها و عواملى، اين جريان را شدّت بخشيده‌اند كه از جمله آنها، پيدايش سبْك داستان‌پردازى و ارائه قرائت جذّاب و مخاطب‌محور از واقعه عاشوراست؛ سبْكى كه بر پايه گرايش طبيعى انسان به حكايت و نقل هر چه زيباتر وقايعِ روى‌داده، شكل گرفت و ميل فطرى آدميان به بزرگ داشتن و بزرگ‌تر كردن قهرمانان خود، به آن، كمك نمود.

در اين ميان، كسانى آيات و روايات باز دارنده از دروغ‌پردازى را با به كار بردن اصطلاح «زبان حال» كنار زدند و حتّى در برخى نمونه‌هاى معدود، دروغ را تجويز كردند. راه يافتن اين زبان تخيّلى، احساسى و داستانى به منبر و مرثيه و تعزيه، چرخه نقل شفاهى و نگارش كتبى را كامل كرد و پس از مدّتى، آنچه به عنوان مرثيه يا مدّاحى و نقل حكايت به منظور برانگيختن احساسات، ساخته و خوانده شده بود، به كتاب‌ها راه يافت و از سوى برخى- كه ميان منابع كهن و نزديك به واقعه عاشورا و كتاب‌هايى كه قرن‌ها پس از آن نگاشته شده‌اند، تفاوت چندانى نمى‌نهادند-، به صورت يك سند تاريخى و قابل ذكر در آمد.

همه اينها، افزون بر اشتباهات ناخواسته انسانى است كه در نقل‌هاى تاريخى پيش مى‌آيند، مانند: خطاى حافظه در نقل شفاهى، يا خطاى باصره در هنگام نوشتن كه به گاهِ نگارش و قرائت نسخه‌ها پيش مى‌آيد، بويژه اگر نسخه، مغلوط يا بدخط باشد.

آنچه مايه اميدوارى پژوهشگران است، شكل هِرمى اين جريان ناخجسته است، بدين معنا كه هر چند ممكن است تعداد كتاب‌هاى كنونى‌اى كه مطالب آميخته از درست و نادرست دارند، فراوان به نظر برسد، امّا پى‌يابى جريان نقل آنها، پژوهشگر را به تعداد انگشت‌شمارى از منابع مشخّص مى‌رساند كه سرچشمه ورود اين ادبيّات تخيّلى و بدون پشتوانه تاريخى، به جريان گزارش دهنده حماسه كربلا هستند.

محقّقان دانش‌نامه امام حسين عليه السلام كه كتاب حاضر نيز برگرفته از آن كتاب (از