193. أنساب الأشراف: عُمارة بن صَلحَب ازْدى- كه تصميم داشت مسلم را يارى كند- به وسيله اصحاب ابن زياد، دستگير شد. او را نزد ابن زياد آوردند. وى دستور داد تا گردنش در ميان قبيله ازد، زده شود و سرش را به همراه سرهاى مسلم و هانى براى يزيد بن معاويه فرستاد. فرستاده ابن زياد، با اين سرها، هانى بن ابى حَيّه وادِعى از قبيله هَمْدان بود.[1]

5/ 5 دستگيرى مختار[2]

194. تاريخ اليعقوبى: مختار بن ابى عُبَيد ثقفى، به همراه جمعى كه با خود سلاح داشتند، آمدند و مى‌خواستند حسين بن على عليه السلام را يارى كنند. عبيد اللَّه بن زياد، او را گرفت و زندان كرد و او را با چوب زد و پلك چشمش بريده شد.[3]

[1] ابو العبّاس عبد اللَّه بن عبّاس بن عبد المطّلب، در مكّه در شِعب ابى طالب، سه سال پيش از هجرت، به دنيا آمد و در سال هشتم هجرى، همان سال فتح مكّه، به مدينه مهاجرت كرد. وى مشاور عمر و در زمان عثمان، امير الحاج بود و در زمان خلافت امير مؤمنان عليه السلام، همراه و ياور و مشاور و يكى از فرمانداران و فرماندهان نظامى بود. او به نمايندگى از امير مؤمنان عليه السلام با خوارج، مناظره كرد و به هنگام شهادت امير مؤمنان، فرماندار بصره بود. او با امام حسن عليه السلام بيعت كرد و در زمان ايشان، همچنان فرماندار بصره بود. وى در كربلا شركت نداشت.

وقتى عبد اللَّه بن زبير بر حجاز و عراق تسلّط يافت، عبداللَّه با او بيعت نكرد و اين، براى ابن زبير، سنگين بود و خواست كه وى را بسوزاند. او عالِمى سخنور بود و جايگاهى بلند در تفسير، حديث و فقه داشت. در دانش، شاگرد امير مؤمنان عليه السلام بود و بِدان افتخار مى‌كرد. او در تبعيدگاهش در طائف در سال 68 هجرى در سنّ 71 سالگى از دنيا رفت.

[2] استَأذَنَني حُسَينٌ عليه السلام فِي الخُروجِ فَقُلتُ: لَولا أن يُزرى ذلِكَ بي أو بِكَ، لَشَبَكتُ بِيَدَيَّ في رَأسِكَ. قالَ: فَكانَ الَّذي رَدَّ عَلَيَّ أن قالَ: لَأَن اقتَلَ بِمَكانِ كَذا وكَذا، أحَبُّ إلَيَّ مِن أن يُستَحَلَّ بي حَرَمُ اللَّهِ ورَسولِهِ. قالَ: فَذلِكَ الَّذي سَلا بِنَفسي عَنهُ 205

( المعجم الكبير: ج 3 ص 119 ح 2859، سير أعلام النبلاء: ج 3 ص 292).

[3] عبد اللَّه بن عمر بن خطّاب- كه كنيه‌اش ابو عبد الرحمان است-، پيش از هجرت به دنيا آمد و به همراه پدرش در مكّه اسلام آورد. آن گاه به مدينه هجرت كرد. وى در دو نبردِ بدر و احُد، به خاطر سنّ كم، شركت نداشت؛ ولى در جنگ احزاب و ساير جنگ‌ها شركت داشت. در كتب‌اهل سنّت، از وى روايت‌هاى بسيارى نقل شده‌است. عمر، با عضويت او در شوراى خلافت، مخالفت كرد و مى‌گفت: شايستگى خلافت ندارد؛ بلكه نمى‌تواند همسر خود را هم طلاق بدهد؛ ولى بنا بر نقلى، او را يكى از اعضاى شورا قرار داد، مشروط بر آن كه كارى بر عهده‌اش نباشد. پس از خلافت عثمان، وى از سياست كناره گرفت. او با معاويه و يزيد، بيعت كرد. وى در جنگ‌هاى امير مؤمنان عليه السلام همراه ايشان نبود و از دشمنان ايشان هم نبود. او در سال 74 هجرى در هشتاد و چهار سالگى درگذشت.